ΠΑΡΟΛΟ που βρισκόμαστε 44 (45) ολόκληρα χρόνια από τον μαύρο Ιούλη του 1974, εντούτοις γίνεται συνέχεια λόγος για τους «τους νεκρούς καταδρομείς στο Προεδρικό». Κι όμως αυτό είναι ιστορικά ανακριβές. Λοκατζήδες ναι, σκοτώθηκαν και στο Προεδρικό, αλλά οι περισσότεροι σκοτώθηκαν στο «άνοιγμα του Κολοκάση». Έπεσαν θύματα ενέδρας, την ύπαρξη της οποίας αγνοούσαν.
ΓΙΑ το μακελειό αυτό υπάρχουν ζωντανές μαρτυρίες, τρεις από τις οποίες παραθέτω σήμερα, μέρες επετείων των τότε γεγονότων, αλλά και με την ευκαιρία της ανακοίνωσης για την επικείμενη κυκλοφορία των πρώτων τεσσάρων τόμων του υλικού που είχε μαζευτεί για το «Φάκελο της Κύπρου».
ΠΙΟ κάτω οι τρεις μαρτυρίες:
«Την περίοδο 1972-74 εργαζόμουν στη Λευκωσία και ανήκα στις ένοπλες ομάδες Μακαρίου. Συγκεκριμένα στις παρακρατικές «ομάδες Λυσσαρίδη», όπως ήταν γνωστές.
ΣΤΙΣ 15 Ιουλίου 1974, μετά την έκρηξη του Πραξικοπήματος, τρέξαμε και πήραμε όπλα από την «πολυκατοικία Λυσσαρίδη» και, σε λίγο, βρέθηκα μαζί με δυο άλλους, μέλη των ιδίων ομάδων, στη συμβολή της Οδού Τρικούπη με την Πλατεία Τηλλυρίας. Αποστολή μας, να εμποδίσουμε το πέρασμα πραξικοπηματικών δυνάμεων προς το μέγαρο της Αρχιεπισκοπής.
Παρατηρητήριο σε μιναρέ
»ΚΑΠΟΙΑΝ ώρα το απόγευμα – είχε ακόμα φως – ανεβήκαμε στον μιναρέ του παρακείμενου τεμένους Ομεριέ, απ’ όπου και είδαμε ένα ερπυστριοφόρο άρμα στη Λεωφόρο Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, μπροστά ακριβώς από το άγαλμα της Ελευθερίας, πάνω στο τείχος που συνορεύει με το πάρκιγκ των λεωφορείων στον Προμαχώνα Προβοκατάρου, την ώρα ακριβώς που δεχόταν βλήμα από τους υπερασπιστές της Αρχιεπισκοπής και από αυτό άρχισαν να βγαίνουν πυκνοί καπνοί. Τη στιγμή εκείνη καταλάβαμε ότι δεχόμαστε πυρά από την περιοχή του «ΟΧΙ», οπότε κατεβήκαμε από τον μιναρέ. Και ήταν τότε ακριβώς, που βρέθηκε μπροστά μας μια κοπέλα που φαινόταν να τα έχει χαμένα, η οποία έκλαιγε δυνατά και ήταν καταματωμένη!
»Έτρεξε κοντά μας με ανοικτά τα χέρια και, σε δευτερόλεπτα μέσα, λιποθύμησε στα χέρια ενός εκ των συντρόφων μου – μετέπειτα ήρωα, που έπεσε μαχόμενος εναντίον των Τούρκων κατά την πρώτη εισβολή στην περιοχή Λεύκας. Τη στιγμή που έχανε τις αισθήσεις της, η κοπέλα πρόλαβε να πει καθαρά «νεκροί, πολλοί νεκροί»!.. »
Ξαφνιαστήκαμε, αλλά και σπεύσαμε αμέσως να τη συνεφέρουμε, ρίχνοντάς της νερό στο πρόσωπο και δίνοντάς της καρέκλα για να καθίσει. Όμως, σχεδόν αμέσως, λιποθύμησε ξανά, αλλά και πάλι τη συνεφέραμε. Επρόκειτο, όπως κατάλαβα αργότερα, για γυναίκα που είδε το μακελειό των λοκατζήδων στο «άνοιγμα του Κολοκάση».
«Έπεφταν σαν κοτόπουλα»!
»ΔΕΝ ήμουν αυτόπτης μάρτυρας του γεγονότος αυτού, αλλά κάποιοι – επίσης των «ομάδων Λυσσαρίδη» που βρίσκονταν εκεί – μας είπαν ότι ‘σκότωσαν πολλούς’. Πήγαν εκεί, πρόσθεσαν, για να κάμουν αντίσταση και, κάποια στιγμή, το απόγευμα της Δευτέρας, καμιόνια με λοκατζήδες μπήκαν από τη Λεωφόρο Σαλαμίνος στο διπλανό χώρο στάθμευσης των λεωφορείων, γνωστό ως «Προμαχώνα Προβοκατάρου».
Κατέβηκαν αμέσως με τα όπλα τους και με πλήρη εξάρτυση οι στρατιώτες και άρχισαν να τρέχουν προς το περιτοίχισμα της τάφρου, με πρόθεση ν’ ανεβούν στο δρόμο (στη Λεωφόρο Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, μπροστά από το καφενείο που ήταν τότε εκεί, ακριβώς πάνω «στο άνοιγμα του Κολοκάση»). Τη στιγμή εκείνη, οι καιροφυλακτούντες στο καφενείο και πάνω από αυτό, άρχισαν να βάλλουν εναντίον τους με θεριστικά πυρά, με αποτέλεσμα, ακάλυπτοι όπως ήταν και ανυποψίαστοι οι στρατιώτες, πολλοί από αυτούς να πέσουν νεκροί ή να τραυματισθούν σοβαρά! Έπεφταν, στην κυριολεξία, στη γη… σαν κοτόπουλα!
Αριστερά, η Οδός Τρικούπη και η Πλατεία Τηλλυρίας, πάνω δεξιά η Αρχιεπισκοπή και κάτω το «άνοιγμα Κολοκάση», στη συμβολή της Οδού Αγίου Αντωνίου και της Λεωφόρου Κωνσταντίνου Παλαιολόγου.
»Η ΓΥΝΑΙΚΑ που είχε φτάσει κοντά μας, φαίνεται πως, όχι μόνο είδε το μακελειό, αλλά και έτρεξε να βοηθήσει και κάποιους από τους πληγωμένους. Από αυτό θα προήλθαν μάλλον και τα αίματα που είχε στα ρούχα και τα χέρια της. Σε κατάσταση παραφροσύνης όπως ήταν έτρεξε προς το κέντρο της Λευκωσίας και, από το δρόμο μπροστά στην εκκλησία Αγίου Αντωνίου (Οδός Πατριάρχου Γρηγορίου του Ε΄), έφτασε στο σημείο που βρισκόμασταν. Διερωτώμαι αν αυτή η γυναίκα κλήθηκε από την Επιτροπή της Κυπριακής Βουλής για τον «Φάκελο της Κύπρου», για να δώσει τη μαρτυρία της. Αμφιβάλλω. Τότε ήταν νέα και, το πιο πιθανό, είναι ότι σήμερα ζει…»
Έβαλλε πίσω από γραμματοκιβώτιο
ΤΗΝ εν ψυχρώ δολοφονία των πολλών λοκατζήδων στον «Κολοκάση» επιβεβαίωσε και με ζωντανή μαρτυρία του στον γράφοντα και ο επικεφαλής των αντιστασιακών που ήταν εκεί. Ανέφερε ότι οι λοκατζήδες δέχτηκαν πυκνά πυρά στην προσπάθειά τους να αναρριχηθούν από την τάφρο στο δρόμο και ότι ο ίδιος έβαλλε καλυμμένος πίσω από ένα μεγάλο σιδερένιο γραμματοκιβώτιο που βρισκόταν στο πεζοδρόμιο. Μίλησε επίσης και για δολοφονία ενός αξιωματικού των ΛΟΚ, ενώ χαρακτήρισε το όλο γεγονός ως «πραγματικό μακελειό το οποίο δεν θα ξεχάσει ποτέ».
ΓΙΑ το συγκλονιστικό αυτό γεγονός, μου είχε μιλήσει και ο – μακαρίτης σήμερα – οδοντίατρος Ανδρέας Παρισσινός, ο οποίος παρακολούθησε το μακελειό από το ιατρείο του. Βρισκόταν πολύ κοντά στο παργκιγκ στη δεξιά πλευρά της Λεωφόρου Σαλαμίνος, όπως πάμε από το κέντρο της Λευκωσίας προς την Παλουριώτισσα.
(Αρχείο Νίκου Παπαναστασίου-απόσπασμα)
nikospa.wordpress.com
22.7.2018
Πηγή: Νίκος Παπαναστασίου
ΑΒΕΡΩΦ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλούμε τα σχολιά σας να ειναι σχετικά με το θέμα, περιεκτικά και ευπρεπή. Για την καλύτερη επικοινωνία δώστε κάποιο όνομα ή ψευδώνυμο. Διαφημιστικά σχόλια δεν δημοσιεύονται.
Επειδή δεν υπάρχει η δυνατότητα διόρθωσης του σχολίου σας παρακαλούμε μετά την τελική σύνταξή του να ελέγχεται. Προτιμάτε την ελληνική γραφή κι όχι την λατινική (κοινώς greeklish).
Πολύ σημαντικό είναι να κρατάτε προσωρινό αντίγραφο του σχολίου σας ειδικά όταν είναι εκτενές διότι ενδέχεται να μην γίνει δεκτό από την Google (λόγω μεγέθους) και θα παραστεί η ανάγκη να το σπάσετε σε δύο ή περισσότερα.
Το σχόλιό σας θα δημοσιευθεί, το αργότερο, μέσα σε λίγες ώρες, μετά από έγκριση του διαχειριστή του ιστολογίου, ο οποίος είναι υποχρεωμένος να δημοσιεύει όλα τα σχόλια που δεν παραβαίνουν τους όρους που έχουμε θέσει στις παρούσες οδηγίες.
Υβριστικά, μη ευπρεπή και προπαγανδιστικά σχόλια θα διαγράφονται ή δεν θα δημοσιεύονται.