Aσύμμετρος πόλεμος και drones

Γράφει ο Αλέξανδρος Νίκλαν
Σύμβουλος Θεμάτων Ασφαλείας 

Σε πρόσφατο άρθρο του με τίτλο: In Yemen Conflict, Some See A New Age Of Drone Warfare, ο δημοσιογράφος Geoff Brumfiel, ειδικός σε θέματα ασφάλεας και τεχνολογίας, αναφέρει πως τα drones δεν είναι κάτι καινούργιο στη Μέση Ανατολή. Οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών και οι στρατιωτικοί έχουν χρησιμοποιήσει μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα στην περιοχή για πάνω από μια δεκαετία. Όμως, όπως τονίζει, παρατηρούμε πλέον ότι έχουν αρχίσει να πολλαπλασιάζονται, και βρίσκουν πλέον το δικό τους ρόλο στο πεδίο της μάχης. Είναι το πιο ξεκάθαρο σημάδι μιας νέας εποχής πολεμικών επιχειρήσεων.

Το θέμα έχει απασχολήσει τους συμβούλους ασφαλείας στον κόσμο τα τελευταία έτη και εμένα προσωπικά από το 2013, όταν είχα ανεβάσει μια σειρά άρθρων που αφορούσαν την έλλειψη νομοθεσίας για τα UAV στη χώρα μας την εποχή εκείνη (τα είχαν κατηγοριοποιήσει στον μοντελισμό κάτι που προφανώς δεν ήταν άρτιο). Παράλληλα, είχα αναφέρει από το 2014 σε κείμενα και ραδιοφωνικές μου παρεμβάσεις πως θα αποτελέσουν σημαντικό ρυθμιστή στα νέα πεδία συγκρούσεων. Αναφορές που δεν έγιναν τυχαία αλλά βασίστηκαν σε δεδομένα που είχα λάβει από το εξωτερικό.

Στις συμμετοχές μου σε δύο παγκόσμια ηλεκτρονικά forum ασφαλείας (2014-2015), αντιλήφθηκα ότι είχε ήδη φανεί πώς οι μοντέρνες τακτικές μαχών θα περιλαμβάνουν όλο και περισσότερο τεχνολογίες αιχμής. Για παράδειγμα όπλα με ικανότητα βολής από κλειστές γωνίες, τηλεκατευθυνόμενες σφαίρες με laser optics (DARPA), όπλα ηλεκτρομαγνητικής πυροδότησης και προώθησης, ρομποτικές συσκευές κάθε είδους για χρήση εδάφους (Drones) και φυσικά ιπτάμενα μη επανδρωμένα μέσα (UAV).

Τα νέα πεδία συγκρούσεων λοιπόν είναι ήδη εδώ και σε πλήρη εφαρμογή. Πόσο αλήθεια έχουν εξοικειωθεί οι δικές μας Ε.Δ. μ’ αυτά; Έχουμε δει φυσικά σε ασκήσεις μας («Πυρπολητής» και «Ηνίοχος») χρήση τέτοιων μέσων, αλλά για κάποιο λόγο τα βλέπουμε μόνο σε ορεινά και δασικά πεδία.

Μια αντίληψη αρκετά λανθασμένη, καθώς οι περισσότερες μάχες πλέον εκτυλίσσονται σε αστικά περιβάλλοντα, πέρα ίσως από στρατηγικής σημασίας γεωγραφικά σημεία (γέφυρες, μονοπάτια μοναδικής διόδου, περιαστικοί ορεινοί όγκοι). Το 80% των μαχών στα σύγχρονα πεδία πολέμου θα εκτυλιχθεί εντός αστικού περιβάλλοντος χτυπώντας αμάχους και δομές όπως νοσοκομεία, σχολεία κ.α.

Πόσες αλήθεια ασκήσεις τέτοιου είδους είδαμε στη χώρα μας από τις ένοπλες δυνάμεις; Να διευκρινήσω πώς πλέον δεν είναι μόνο ζήτημα άσκησης ειδικών δυνάμεων αλλά του συνόλου των Ε.Δ. καθώς η περιμετρική άμυνα μιας πόλης είναι απίστευτα πιο κοστοβόρα σε ζωή και χρήματα σε σχέση με αυτή εντός αστικού χώρου που δεν μπορεί να υπάρξει carpet bombing χωρίς να ξεσηκωθεί η παγκόσμια κοινή γνώμη και ο επιτιθέμενος να υποστεί ταπεινωτική ήττα και απίστευτες πιέσεις πριν καν ολοκληρωθεί η σύγκρουση (βλ. ανθρώπινες ασπίδες, πόλεμος σε Συρία, πόλεμος σε Ουκρανία κ.α.)

Πόσοι αλήθεια στις Ε.Δ. γνωρίζουν πώς να κινηθούν στον αστικό ιστό με δεκάδες σημεία με υψηλό ρίσκο και με μερική ικανότητα αναγνώρισης κάθε απειλής σε 6 άξονες πλέον σε συνεχή χρόνο ( βορράς, νότος, δύση, ανατολή, ύψος, υπόγεια); Αν προστεθεί τώρα και η χρήση UAV, το οποίο μπορεί να έχει ακόμα και υπέρυθρη ανίχνευση ή ικανότητα μεταφοράς οπλισμού (ήδη οι Τούρκοι παρουσιάσαν ένα με μεταφορά πολυβόλου), τότε ελπίζω να γίνεται κατανοητό πώς είμαστε πολύ πίσω σε πολλά πράγματα (σ.σ. κάτι που φάνηκε δυστυχώς και στην πρόσφατη άσκηση αξιωματικών στις ΗΠΑ). 

Πριν λοιπόν αρχίσουν οι συζητήσεις για έλλειψη budget και οικονομικά προβλήματα στην Ελλάδα, να θυμίσω πώς τον ασύμμετρο πόλεμο άμυνας τον έχουν υιοθετήσει στην Εσθονία με απίστευτη μάλιστα επιτυχία.

Αλέξανδρος Νίκλαν για το Geopolitics