“Χάμπουργκερ Χιλ”, ο λόφος του “ανθρώπινου κιμά” στο Βιετνάμ – Ύψωμα 937

Σε απόσταση μόλις 1.000 μέτρων από την οροθετική γραμμή Βιετνάμ – Λάος, υπήρχε μια σειρά υψωμάτων, κατάφυτων και δυσπρόσιτων. Τα τέσσερα υψώματα, 937, 916, 900 και 800 δεν είχαν καμιά απολύτως στρατιωτική αξία. Δεν αποτελούσαν σημείο διάβασης κανενός δρόμου. Δεν θα μπορούσε ποτέ να σκεφθεί κανείς ότι θα μπορούσε ποτέ να διεξαχθεί φονική μάχη για την κατοχή τους. 

Μετά την επίθεση του Τετ οι Αμερικανοί είχαν πυκνώσει τις επιθετικές περιπολίες και τις εκκαθαριστικές επιχειρήσεις στην περιοχή της κοιλάδας Α Σάου. Η μήκους 50 χλμ περίπου κοιλάδα αποτελούσε παρακλάδι του περίφημου διαδρόμου «Χο Τσι Μινχ», μέσω του οποίου άνδρες και εφόδια, από το Βόρειο Βιετνάμ, μέσω Λάος, κατέληγαν στον Νότο. Το ύψωμα 937 ήταν ένα από τα πολλά που βρισκόταν περιμετρικά της κοιλάδας. Με δυσκολία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ότι προστάτευε τον ομώνυμο με τον ηγέτη του Βορείου Βιετνάμ, διάδρομο.

Στην καλύτερη περίπτωση θα μπορούσε να αποτελεί ένα απλό προωθημένο φυλάκιο. Οι Αμερικανοί, μετά τον αιφνιδιασμό του Τετ, ήταν πεπεισμένοι ότι οι Βόρειοι ετοίμαζαν μια νέα, ιδίου τύπου, επίθεση και βάλθηκαν να τους προλάβουν. Ο στρατηγός Γουεστμόρλαντ, επικεφαλής των αμερικανικών δυνάμεων στο Βιετνάμ, ήταν βέβαιος ότι οι Βόρειοι συγκέντρωναν δυνάμεις με στόχο την κατάληψη της πόλης Χουέ.

Διέταξε λοιπόν τις δυνάμεις του να χτενίσουν την περιοχή. Αρχικά στάλθηκαν τμήματα του 9ου Συντάγματος Πεζοναυτών, τα οποία ανακάλυψαν μια σχετικά αυξημένη εχθρική δραστηριότητα, αλλά τίποτε το σημαντικό. Για τον λόγο αυτό ο Γουεστμόρλαντ αποφάσισε την διεξαγωγή νέων επιθετικών αναγνωρίσεων στην περιοχή, αναθέτοντας την αποστολή στην 101η Αεροκίνητη Μεραρχία (ΑΜ), την πλέον επίλεκτη αμερικανική μεραρχία που είχε στη διάθεσή του. Την ίδια μέρα έφτασαν πληροφορίες ότι οι Βόρειοι άρχισαν να συγκεντρώνουν σημαντικές δυνάμεις στην περιοχή. Ήταν πλέον αναγκαίο για τους Αμερικανούς να τους καταδιώξουν.

Η 3η Ταξιαρχία της 101ης ΑΜ, ανέλαβε την αποστολή. Πέραν των τριών αεροκίνητων οργανικών της ταγμάτων, ενισχύθηκε και με ένα νοτιοβιετναμικό τάγμα πεζικού. Στις 10 Μαΐου 1969 άρχισαν οι αμερικανικές αεραποβάσεις στην κοιλάδα Α Σάου. Τα ελικόπτερα πήγαιναν και έρχονταν στις καθορισμένες ζώνες αεραποβίβασης. Μόλις ο διοικητής 3ης Ταξιαρχίας, συνταγματάρχης Κόνμι, συγκέντρωσε τις δυνάμεις του, έδωσε διαταγές στα τάγματά του να χτενίσουν την κοιλάδα, κατά πλάτος.

Ένα από τα τάγματα της 3ης Ταξιαρχίας, το 3ο, υπό τον αντισυνταγματάρχη Χάνικατ, διατάχθηκε να ερευνήσει την περιοχή προς το ύψωμα 937 και να καταλάβει το ύψωμα. Ο Χάνικατ, διέσπασε το τάγμα του και έστειλε τους τρεις από τους τέσσερις λόχους του να ερευνήσουν την περιοχή και τέλος να συγκλίνουν προς την κορυφή του υψώματος.

Ο τέταρτος λόχος αποτέλεσε την εφεδρεία του τάγματος. Οι Αμερικάνοι, αξιωματικοί και στρατιώτες, δεν πίστευαν ότι θα έδιναν μάχη εκείνο το πρωινό. Ακόμα και αν ανακάλυπταν εχθρικά τμήματα, γνώριζαν ότι αυτά θα έσπευδαν να εξαφανισθούν, πέραν των συνόρων και να χαθούν στη ζούγκλα.

Μέχρι τότε τουλάχιστον οι Βορειοβιετναμέζοι δεν υπερασπίσθηκαν ποτέ, μέχρις εσχάτων, τις θέσεις τους. Αυτή τη φορά όμως τα πράγματα έμελλε να είναι διαφορετικά. Η βορειοβιετναμική ηγεσία, προειδοποιημένη από την προηγούμενη αποστολή των πεζοναυτών, γνώριζε ότι οι Αμερικάνοι θα επανέλθουν και αποφάσισε να δώσει μάχη σε έδαφος της επιλογής της.

Οχύρωση

Το ύψωμα 937 προσφερόταν για αυτόν τον σκοπό. Πέραν της πυκνής βλάστησης και των μεγάλων δένδρων που το κάλυπταν, ήταν απότομο, δυσκολεύοντας την ανάβαση και άλλωστε είχε άριστα οργανωθεί από τους ακαταπόνητους μικρόσωμους Βιετναμέζους στρατιώτες. Κατασκευάσθηκαν πολύ βαθιά υπόγεια καταφύγια, ορύγματα μάχης, πολυβολεία, ολμοβολεία, υπόγειες αποθήκες και σταθμοί επίδεσης.

Επίσης τοποθετήθηκαν παντού νάρκες κατά προσωπικού και παγίδες, ενώ ελεύθεροι σκοπευτές τάχθηκαν στα πανύψηλα δέντρα. Το σκηνικό είχε στηθεί για την σφαγή που θα ακολουθούσε. Την άμυνα του υψώματος ανέλαβε το 29ο Σύνταγμα του Βορειοβιετναμικού Στρατού, με 1.000 περίπου άνδρες.

Το 3ο Τάγμα συνέχισε αμέριμνα την κίνησή του. ο Χάνικατ μάλιστα, για να καλύψει μεγαλύτερο χώρο έρευνας, διέθεσε και τον μέχρι τότε τηρούμενο, σε εφεδρεία λόχο του. Έτσι τέσσερις αμερικανικοί λόχοι βάδιζαν ανεξάρτητα κατά του υψώματος, χωρίς να γνωρίζουν τις τους περιμένει.

Σε λίγο οι ανιχνευτές δέχθηκαν πυρά από ένα προωθημένο εχθρικό τμήμα. Οι Αμερικανοί απάντησαν άμεσα και οι Βορειοβιετναμέζοι, υποχώρησαν και χάθηκαν στην πυκνή βλάστηση. Το γεγονός ήταν πολύ συνηθισμένο για να ανησυχήσει τον Χάνικατ ή τους ανωτέρους του. Η επιχείρηση πάντως διεκόπει γιατί είχε νυχτώσει. Με το πρώτο φως της επομένης ο Χάνικατ διέταξε τρεις από τους λόχους τους να συνεχίσουν την κίνησή τους, τηρώντας και πάλι έναν λόχο σε εφεδρεία. Εκείνη τη στιγμή άνοιξε η κόλαση. 

Σφαγή πρώτη…

Μέσα στο πρωινό σύθαμπο οι ενεδρεύοντες Βορειοβιετναμέζοι άρχισαν βάλλουν, αιφνιδιαστικά, με ελαφρά όπλα κατά των προπορευόμενων Αμερικανών. Πολλοί Αμερικάνοι στρατιώτες σκοτώθηκαν ή τραυματίσθηκαν. Κραυγές και ουρλιαχτά και βρισιές, ακούγονταν σε όλη τη γραμμή, μαζί με απελπισμένες κλίσεις προς τους νοσοκόμους.

Πάνω από τα δέντρα οι Βιετναμέζοι ελεύθεροι σκοπευτές σκορπούσαν τον όλεθρο. Οι Αμερικανοί, σαστισμένοι, καθηλώθηκαν και απάντησαν στα πυρά. Σύντομα όμως αναγκάσθηκαν να συμπτυχθούν. Από τις νέες θέσεις οι αμερικανικοί λόχοι, ζήτησαν την συνδρομή της αεροπορίας και του πυροβολικού τους.

Σε λίγα λεπτά το ύψωμα είχε πάρει φωτιά. Δέντρα,χώματα, ανθρώπινα μέλη, κορμιά ακέφαλα, ίπταντο στον πρωινό δροσερό αέρα. Οι εκρηκτικές οβίδες και βόμβες είχαν γεμίσει την ατμόσφαιρα με την ιδιάζουσα μυρωδιά τους. Μόλις σταμάτησε ο βομβαρδισμός όλα ησύχασαν. Τίποτε δεν ακουγόταν από την απέναντι πλευρά.

Οι Αμερικάνοι στρατιώτες ήταν βέβαιοι ότι δεν είχε απομείνει τίποτε ζωντανό απέναντί τους. Ο Χάνικατ διέταξε τον 2ο Λόχο του Τάγματος να κινηθεί πρώτος. Με αρκετή σιγουριά οι Αμερικανοί στρατιώτες σηκώθηκαν και επιχείρησαν να κινηθούν. Για πολλούς αυτή ήταν η τελευταία τους πράξη στον επίγειο κόσμο. Σφοδρά, φονικά πυρά τους υποδέχθηκαν. Οι σφαίρες των Καλάσνικοφ σφύριζαν, με τον χαρακτηριστικό τους ήχο.

Έντρομοι οι Αμερικάνοι έγιναν ένα με το έδαφος και ζήτησαν νέες αεροπορικές προσβολές και βολές πυροβολικού. Σε λίγες στιγμές το ύψωμα είχε και πάλι μετατραπεί σε πυροτέχνημα. Τα δέντρα και τα φυτά εξαφανιζόταν, η γη ανασκάπτονταν. Τα ναπάλμ ξερνούσαν τεράστιες φλόγες. Το 937 είχε μετατραπεί σε ηφαίστειο.

Ο αεροπορικός βομβαρδισμός κράτησε μέχρι το τελευταίο φως της μέρας, όπως και αυτός του πυροβολικού. Με την έλευση της νύκτας και πάλι το τοπίο ησύχασε. Μόνο οι μυρωδιές των καμμένων δέντρων και της καμμένης σάρκας, θύμιζαν τι είχε συμβεί. Εκείνο το βράδυ ο Χάνικατ συναντήθηκε με τον διοικητή του Κόνμι. Οι δύο άνδρες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι αντιμετώπιζαν ισχυρές εχθρικές δυνάμεις. Πίστευαν όμως ακόμα ότι στο τέλος οι Βόρειοι θα υποχωρούσαν.

Για τον λόγο αυτόν ο Κόνμι δεν έκρινε σκόπιμο να ενισχύσει το 3ο Τάγμα με τις άλλες δυνάμεις του, οι οποίες εξακολουθούσαν την έρευνά τους, χωρίς ωστόσο να έχουν συναντήσει εχθρό. Μόλις ξημέρωσε η επόμενη μέρα, τρεις αμερικανικοί λόχοι άρχισαν να κινούνται και πάλι προς τις πλαγιές του λόφου.

Και πάλι όμως ακολούθησε σφαγή. Οι Αμερικάνοι στρατιώτες βρέθηκαν εντός μιας φονικής ζώνης, πλήρως ναρκοθετημένης, όπου ο εχθρός είχε κατασκευάσει σχεδόν αόρατα έργα εκστρατείας απ’ όπου έβαλλε με κάθε διαθέσιμο όπλο.

Πείσμα εκατέρωθεν

Ήταν φανερό ότι δεν μπορούσαν να προχωρήσουν. Έτσι τα αμερικανικά τμήματα σταμάτησαν στις κατεχόμενες θέσεις και άρχισαν να δημιουργούν μια νέα ζώνη προσγείωσης, κοντά στις θέσεις που βρισκόταν, για την αεροδιακομιδή των τραυματιών. Οι απώλειες τους ήταν ήδη σοβαρές και το ηθικό τους είχε καταπέσει.

Ωστόσο η ηγεσία τους ήταν μάλλον ευχαριστημένη, αφού της δινόταν η ευκαιρία να παγιδεύσει και να καταστρέψει ένα ολόκληρο εχθρικό συγκρότημα. Οι άνδρες όμως δεν συμμερίζονταν την αισιοδοξία των διοικούντων και το ηθικό τους παρέμεινε χαμηλό, παρά τους συνεχείς βομβαρδισμούς, πυροβολικού και αεροπορίας στις εχθρικές θέσεις.

Είχαν πλέον συνηθίσει να βλέπουν «αυτούς τους μπάσταρδους να τη γλυτώνουν». Μόλις ξημέρωσε ο 2ος και ο 3ος Λόχος του Τάγματος εξόρμησαν ξανά, μόνο και μόνο για να αποδεκατιστούν από τα φονικά πυρά των «αθανάτων» υπερασπιστών.

Η νέα επίθεση στοίχισε στους Αμερικανούς 11 νεκρούς και 40 τραυματίες. Ακολούθησε το γνωστό σκηνικό. Σφοδρά πυρά πυροβολικού και αεροπορίας«έκαψαν» για μια ακόμα φορά το ύψωμα. Την επομένη, 14η Μαΐου, το σύνολο του διαθέσιμου στην περιοχή αμερικανικού πυροβολικού άρχισε ένα καταχθόνιο πυρ κατά του υψώματος, καθοδηγούμενο από αναγνωριστικά αεροσκάφη. Χωρίς να αρθεί ο βομβαρδισμός του πυροβολικού άρχισε και νέος βομβαρδισμός από την αεροπορία.

Τεράστιες φλόγες και πυκνός καπνός κάλυψε ολόκληρο το ύψωμα, που έμοιαζε τώρα χαμένο στην κόλαση των εκρήξεων. Υπό φυσιολογικές συνθήκες, τίποτε δεν θα μπορούσε να έχει επιβιώσει εκεί πάνω. Δυστυχώς για τους Αμερικάνους, οι συνθήκες δεν ήταν φυσιολογικές. Ύστερα από άγριο τρίωρο βομβαρδισμό, τρεις λόχοι εξόρμησαν και πάλι.

Οι Αμερικάνοι στρατιώτες, σαστισμένοι και οι ίδιοι από την ένταση του βομβαρδισμού, βάδιζαν σκυφτά, προσεκτικά, με προτεταμένα τα όπλα και όλες τις αισθήσεις σε πλήρη λειτουργία. Κινούνταν βήμα – βήμα στο γυμνό τώρα πια έδαφος. Ξαφνικά οι Βιετναμέζοι, άρχισαν και πάλι να βάλλουν από όλες τις πλευρές. 

Η μάχη περνούσε στην πλέον κρίσιμη φάση της. Οι Αμερικάνοι, πολεμώντας με πείσμα, κατόρθωσαν να πατήσουν την χαμηλότερη κορυφή του υψώματος, στα δυτικά. Αμέσως όμως δέχθηκαν σφοδρή αντεπίθεση των Βιετναμέζων και κλονίστηκαν. Ο 2ος Λόχος άντεξε την πίεση, παρά τις σοβαρές απώλειες, αλλά ο 3ος Λόχος αποδεκατίστηκε, χάνοντας πάνω από 50 άνδρες. Ο δε διοικητής του έπαθε νευρικό κλονισμό και παρέλυσε. Η κατάρρευση του 3ου Λόχου είχε ως αποτέλεσμα την υποχώρηση και του 2ου, ο οποίος σε διαφορετική περίπτωση κινδύνευε να κυκλωθεί.

Έτσι οι Αμερικάνοι έχασαν και τα λίγα εδαφικά κέρδη που με πολύ κόπο και αίμα είχαν εξασφαλίσει. Η νέα αποτυχία ανάγκασε τους Αμερικάνους διοικητές να δουν πιο σοβαρά την κατάσταση. Έτσι ο Κόνμι διέταξε και το 1ο Τάγμα της ταξιαρχίας του να σπεύσει προς τον λόφο.

Παρόλα αυτά και η νέα αμερικανική επίθεση αποκρούστηκε με βαρύτατες απώλειες, αρκετές μάλιστα από φίλια πυρά, καθώς πάνω στη σύγχυση, αμερικανικά ελικόπτερα έπληξαν έναν αμερικανικό λόχο, διαλύοντας τον. Ωστόσο με τη συνδρομή του 1ου Τάγματος, στις 18 Μαΐου εξαπολύθηκε η πρώτη συνδυασμένη αμερικανική επίθεση κατά του υψώματος. Οι Αμερικάνοι, πολεμώντας ηρωικά, κατάφεραν να φτάσουν ελάχιστα μέτρα από την κορυφή. Εκεί όμως η αντίσταση του εχθρού σκλήρυνε ακόμα περισσότερο.

Οι Βιετναμέζοι είχαν υπονομεύσει τις θέσεις τους και κάθε όρυγμα που εγκατέλειπαν ήταν και μια παγίδα για τους αντιπάλους τους. Σε λίγο μια σειρά εκρήξεων συγκλόνισε τον χώρο και πολλοί στρατιώτες και των δύο στρατών διαμελίστηκαν. Όταν δε τα αμερικανικά ελικόπτερα άρχισαν και πάλι να κτυπούν τα φίλια τμήματα, οι δύσμοιροι πεζοί υποχρεώθηκαν και πάλι να υποχωρήσουν.

Στο μεταξύ είχε βρέξει και το ανασκαμμένο έδαφος είχε μετατραπεί σε θάλασσα λάσπης. Οι Αμερικανοί είχαν αγκιστρωθεί πολύ άσχημα. Κάθε υποχώρηση όμως θα αποτελούσε αιώνια ντροπή για αυτούς. Έτσι ο Κόνμι κάλεσε και νέες ενισχύσεις – δυο αμερικανικά και ένα νοτιοβιετναμικό τάγμα. Η τελική επίθεση κατά του υψώματος εκδηλώθηκε στις 20 Μαΐου από 4 αμερικανικά τάγματα, κατά των υπολειμμάτων δύο βορειοβιετναμικών ταγμάτων του 29ου Συντάγματος Πεζικού του Βορειοβιετναμικού Στρατού.

Άδοξη νίκη 

Προηγήθηκε, ως συνήθως σφοδρός βομβαρδισμός. Το μεσημέρι της ίδιας μέρας οι Αμερικάνοι πάτησαν την κορυφή. Είχαν καταλάβει, ύστερα από 10 μέρες ένα ασήμαντο ύψωμα, χάνοντας 440 άνδρες – νεκροί και τραυματίες. Οι Βόρειοι είχαν 630 νεκρούς. Άλλοι 400 περίπου κατόρθωσαν να διαφύγουν. Οι Αμερικάνοι ονόμασαν τον λόφο «Χάμπουργκερ Χιλ». Οι Βορειοβιετναμέζοι θα είχαν κάθε δικαίωμα να τον ονομάσουν «Θερμοπύλες».

Στην συγκεκριμένη μάχη πάντως, εντύπωση προκαλεί η υπεροψία και η στενοκεφαλιά της αμερικανικής ηγεσίας. Οι Αμερικάνοι υποτίμησαν τον αντίπαλο τους και πίστεψαν ότι η απόλυτη υπεροχή πυρός που διέθεταν ήταν αρκετή να τους δώσει τη νίκη. Έριξαν λοιπόν στη επίθεση μικρό αριθμό ανδρών, σε σχέση με τους διαθέσιμους, αφήνοντας τον εχθρό να απολαμβάνει αριθμητικής υπεροχής, στις πρώτες μέρες της μάχης.

Η μάχη του «Χάμπουργκερ Χιλ» προκάλεσε νέο σάλο στις ΗΠΑ. Ο ηρωισμός των Αμερικανών στρατιωτών σπαταλιόταν σε ηλίθιες επιχειρήσεις που είχαν σαν αποτέλεσμα, περισσότερα φέρετρα καλυμμένα με την αστερόεσσα να επιστρέφουν στις ΗΠΑ. Μετά την επίθεση του Τετ, η μάχη του «Χάμπουργκερ Χιλ» αποτέλεσε την δεύτερη αμερικανική καταστροφή, σε επίπεδο προπαγάνδας, στο εσωτερικό και στο εξωτερικό. Οι ΗΠΑ είχαν ήδη χάσει τον πόλεμο. Απλώς δεν το γνώριζαν ακόμα. 

πηγή