Κωνσταντίνος Κανάρης ο μπουρλοτιέρης (1795 – 2 Σεπτεμβρίου 1877)

Ο Κωνσταντίνος Κανάρης γεννήθηκε τό 1795 στά Ψαρά. Όπως όλοι οι Ψαριανοί έτσι καί ο Κωνσταντής ασχολήθηκε από μικρή ηλικία μέ τή θάλασσα, ενώ η μικρή μόρφωση πού έλαβε ήταν κάτι λίγα κολλυβογράμματα πού τού τά έμαθε ένας καλόγερος.

Πατέρας του ήταν ο Μικές Κανάριος, ναυτικός καί δημογέροντας τών Ψαρών, μητέρα του η Μαρία καί αδέλφια του ο Αναγνώστης, ο Γιώργης καί ο Ανδρέας. Ο Κωνσταντής έμεινε ορφανός σέ νεαρή ηλικία καί προκειμένου νά βοηθήσει τή μάνα του έγινε μούτσος στό μπρίκι τού θείου του Δημήτρη Μπουρέκα. Όταν έπεσε τό Σούλι ο Κανάρης βρέθηκε στήν Πάργα νά μεταφέρει πρόσφυγες στό νησί τής Αγίας Μαύρας (Λευκάδα).

Μετά τόν θάνατο τού θείου του, ανέλαβε καπετάνιος στό πλοίο πού κάποτε είχε ξεκινήσει σάν μούτσος, πραγματοποιώντας πολλά εμπορικά ταξίδια σέ ολόκληρη τή Μεσόγειο. Σέ ηλικία 22 ετών νυμφεύθηκε τή Δέσποινα Μανιάτη, κόρη γνωστής ναυτικής οικογένειας τών Ψαρών, μέ τήν οποία απέκτησε επτά παιδιά.

Ο Κωνσταντίνος Κανάρης ήταν ένας ήσυχος καί άσημος οικογενειάρχης πού έμενε πάντοτε μακρυά από τσακωμούς καί γλεντοκόπια. Μόνη του έννοια ήταν τό μεροκάματο καί η ανατροφή τών παιδιών του.

«Ο Κωνσταντίνος Κανάρης, ο πολύκροτος ούτος καί κοσμοπεριβόητος θάλασσιος ήρως, εγεννήθη μέν εις τά Ψαρά, ανετράφη δέ, καθώς καί όλοι οι λοιποί συντοπίται του, ανατροφήν, ήτις έμελλε νά τόν αποκαταστήση έμπειρον καί θαρραλέον ναυτικόν. Πρώϊμα ήδη ήρχισε νά τρέχη τό τραχύ τούτο καί επίπονον στάδιον, καί κατά τά συχνά του επί τής Μεσογείου θαλάσσης ταξείδια επεσκέφθη πολλάκις καί τήν Μαρσίλιαν καί άλλα πολλά παραθαλάσσια τής Ευρώπης μέρη.

Απλούς, πένης καί άσημος έζη ειρηνικώς ως ραγιάς, πότε μέν εις τάς αγκάλας τής επίσης αδόξου καί ενδεούς οικογενείας του, πότε δέ επί τού πλοίου του, χωρίς όμως νά εμφαίνηται ξεχωριστόν τι επάνω του, τό οποίον ηδύνατο νά προμαρτυρήση εν αυτώ τόν εκλεκτόν ήρωα τής Χίου καί τής Τενέδου. Όλοι εγνώριζον τήν γαλήνιον καί πράον καρδίαν του, τό ήσυχον καί ειρηνικόν τών φρονημάτων του, διά τά οποία απέφευγε κάθε ταραχήν, καί διά τά οποία δέν ηρέσκετο ουδ’ εις τόν τραχύν καί πολυτάραχον βίον τών συντρόφων του ναυτών.

Ότε απ’ Άρκτου μέχρι Μεσημβρίας καί απ’ Ανατολών μέχρι Δυσμών διεκηρύχθη η Ανάστασις τού Ελληνικού Έθνους, διεφημίσθη η ύψωσις τού Σταυρού καί η κατάπτωσις τού ημισεληνίου, ότε ήλθε τό πλήρωμα τού χρόνου, τότε καί ο Κανάρης δέν βλέπει πλέον γυναίκα, δέν λυπείται τέκνα, δέν γνωρίζει ησυχίαν, η καρδία του βράζει, η χείρ του κινείται, οι οφθαλμοί του σπινθηροβολούν καί αυτός ρίπτεται εις τό πλοίον του, τρέχει νά συναγωνισθή τόν λαμπρόν τούτον αγώνα.

Kαί ούτω η πολυπαθής ημών Πατρίς τό δεύτερον ήδη έτος τού ενδόξου αλλά καί πολυκινδύνου τούτου κατά τών τυράννων της αγώνος έμελλε νά ίδη έν από τά λαμπρότατα καί κάλλιστα μέλη της κατασπαραττόμενον από τούς απανθρώπους τυράννους της. Διότι η Χίος, η λαμπρά καί περικαλλής πόλις τε καί νήσος, τό κατοικητήριον 100000 Ελλήνων, ιδούσα φεύ! τούς κατοίκους της κατασφαγέντας από τήν παμφάγον σπάθην τών μουσουλμάνων, εξηφανίσθη από τό πρόσωπον τής γής.

Τότε δή ο Κανάρης, ο απλούς εκείνος καί μέχρι τού νύν τόσον πράος καί ποταπός ανήρ, ιδού εξαίφνης συμμεγεθύνεται καί συνυψούται μέ τάς περικυκλούσας αυτόν περιστάσεις καί τύχας, οι οφθαλμοί του σπινθηροβολούν, υπόσχεται βεβαιοί, ορκίζεται νά μεταβάλλη εις στάκτην τό πλοίον τού καπουδάν πασιά.» 

N. Μαραθώνιος – Βιογραφία τού Κωνσταντίνου Κανάρη, 1835

Ο Κανάρης, όταν βρέθηκε στήν Οδησσό τό 1820, μυήθηκε στή Φιλική Εταιρεία καί έτσι μέ τό ξέσπασμα τής επανάστασης τού Αλέξανδρου Υψηλάντη στή Μολοδοβλαχία, έσπευσε αυθόρμητα νά καταταγεί στόν στόλο τού Νικολή Αποστόλη. Από τούς πρώτους μήνες ο Κανάρης ξεχώρισε γιά τό θάρρος του καί τήν αποφασιστικότητά του, κάνοντας επιδρομές στά μικρασιατικά παράλια, ενώ κατόπιν εντάχθηκε στά πυρπολικά καί έγινε ένας από τους ικανότερους μπουρλοτιέρηδες. 

Πηγή: agiasofia
ΑΒΕΡΩΦ