Σελίδες

10 Ιουνίου 2018

Ο ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΟΣ ΚΑΛΛΙΣΘΕΝΗΣ

Γράφει η Μαίρη Καρά

     Ο ΚΑΛΛΙΣΘΕΝΗΣ Ο ΟΛΥΝΘΙΟΣ (360-327 π.χ.) ήταν Έλληνας Ιστορικός απ' την Ολυνθο της Χαλκιδικής και ανιψιός του Πρόξενου και κηδεμόνα του ορφανού Αριστοτέλη. Ο Καλλισθένης υπήρξε μαθητής του Αριστοτέλη και το 336 χάρις σ' αυτόν συμμετείχε στην εκστρατεία του Αλέξανδρου στην Ασία, ως επίσημος Ιστοριογράφος του ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ.
     Ο Καλλισθένης ήταν ευθύς και ειλικρινής χαρακτήρας και ανήκε στην προσωπική ακολουθία του Αλέξανδρου. Έδειχνε να έχει επίγνωση της δύναμής του ως διαπιστευμένος ιστορικός της Αποστολής. Ίσως απ' αυτό είχε το θάρρος να λέει κατά πρόσωπο στον Αλέξανδρο, όσα απέφευγαν να δηλώνουν οι επιφανέστεροι και οι πιο ηλικιωμένοι ΜΑΚΕΔΟΝΕΣ.
     Υπερηφανευόταν ο ίδιος, πως απ' τα γραπτά του εξαρτιόταν η φήμη και θα δοξαζόταν ο Αλέξανδρος κι όχι ο Καλλισθένης απ' τον Αλέξανδρο. Και τα σχετικά με την θεϊκή υπόσταση του Αλεξάνδρου, θα γίνονταν γνωστά στο μέλλον, απ' τα δικά του συγγράμματα κι όχι απ' τα ψέματα της Ολυμπιάδας, δηλαδή πως ήταν καλύτερος επικοινωνιολόγος απ' την ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ.
     Στην αντι-Αλεξανδρινή παράταξη υπήρχαν Αξιωματικοί της γενιάς του Φιλίππου, που είχαν επαφή με την Εξουσία, πριν αποβιβαστούν στην Ασία. Μα υπήρχαν και οι Ανώνυμοι της Στρατιάς, που δεν απέβλεπαν σε καμιά Εξουσία. Ήταν οι απλοί Μακεδόνες στρατιώτες, που δεν ξεχνούσαν την Παιδεία του Ελεύθερου Έλληνα πολίτη, ούτε δέχονταν ως Θεό τον Βασιλέα, αφού μπορούσαν να τον ελέγχουν και να τον περιορίζουν με την ψήφο τους στην Εκκλησία των Μακεδόνων.
     Όλοι αυτοί θεωρούσαν τον Καλλισθένη πρωτεργάτη της Αντίστασης στην συνταγματική ανατροπή, που επιχειρούσε ο Βασιλιάς τους. Μα ο Αλέξανδρος δεν επέτρεπε εμπόδια στις επιδιώξεις του, γι' αυτό δημιούργησε το ΤΑΓΜΑ ΑΤΑΚΤΩΝ. Εκεί ενέταξε υποχρεωτικά όσους ανώνυμους Μακεδόνες καταφέρονταν ανοιχτά εναντίον του και όσους διαπίστωνε, πως τον κατηγορούσαν στους συγγενείς στην πατρίδα, βλάπτοντας την εικόνα του στην Ελλάδα. Τους καταξιωμένους συνεργάτες του Φιλίππου τους παραγκώνιζε και τους αντικαθιστούσε με νεότερους, προθυμότερους και λιγότερο ΥΠΕΡΗΦΑΝΟΥΣ.
     Στην αρχαία Ελλάδα οι Βασιλείς και οι Ευγενείς συνήθιζαν να ανάγουν την καταγωγή τους σε Θεούς, Ημίθεους και Ήρωες. Μα όποιον πίστευε πως ήταν Θεός, τον θεωρούσαν βλάσφημο ή ψυχοπαθή. Οι Έλληνες γνώριζαν πως η θεοποίηση ήταν ένα εργαλείο Διοίκησης των βαρβάρων, που δεν το εφάρμοζαν οι ίδιοι, ούτε ενέκριναν την διατήρηση βαρβαρικών ΕΘΙΜΩΝ.
     Ο Αλέξανδρος για να πείσει να δεχτούν την θεοποίησή του, είχε επιστρατεύσει Λόγιους του Πνεύματος και της Διανόησης. Ένας σύμβουλός του επικοινωνίας ήταν ο υπερόπτης Σοφιστής Ανάξαρχος ο Αβδηρίτης. Αυτός παρακινούσε τον Αλέξανδρο με την θεοποίησή του, να προκαλεί τρόμο στους ΦΙΛΟΥΣ ΤΟΥ.
     Τον χειμώνα του 328 σε ένα Συμπόσιο με επιφανείς Πέρσες και Έλληνες ο προκλητικός Ανάξαρχος και βασικός αντίπαλος του Καλλισθένη δήλωσε, πως ήταν πιο δίκαιο να θεωρείται ο Αλέξανδρος Θεός, παρά ο Ηρακλής. Κι ο Αλέξανδρος δέχτηκε σαν σωστό να τού αποδίδουν οι Μακεδόνες ΘΕΙΚΕΣ ΤΙΜΕΣ.
     Ο Καλλισθένης παρενέβη για να εξηγήσει, την διαφορά που υπήρχε ανάμεσα στους Ύμνους και την Προσκύνηση, που προβλέπονταν για τους Θεούς και στους Επαίνους και τον Ασπασμό, που ταίριαζαν στους Ήρωες. Οι Θεοί θα οργίζονταν με τον Βασιλιά, αν αποδεχόταν θεϊκές τιμές κι ο Βασιλιάς δεν θα ήθελε κάποιος απ' τον λαό να αποδεχόταν ΒΑΣΙΛΙΚΕΣ ΤΙΜΕΣ.
     Δήλωσε ακόμα πως έβρισκε κατάλληλες τις θεωρίες του Ανάξαρχου για τον Καμβύση ή άλλους βάρβαρους Βασιλείς. Μα όχι για τον Αλέξανδρο, που καταγόταν απ' τον Αιακό κι οι πρόγονοί του πήγαν στην Μακεδονία, για να κυβερνήσουν με το Νόμο. Αυτό το Νόμο έπρεπε κι ο Αλέξανδρος να σεβαστεί, διότι και ο Ηρακλής τιμήθηκε ως Θεός, μόνο μετά τον θάνατό του και με έγκριση του ΜΑΝΤΕΙΟΥ ΤΩΝ ΔΕΛΦΩΝ.
     Αυτό και μόνο το επιχείρημα έπρεπε να είχε πείσει τον Βασιλιά τι αντιδράσεις θα αντιμετώπιζε απ' τους Έλληνες. Ο Καλλισθένης δεν δίστασε να στραφεί ευθέως στον Αλέξανδρο και να του τονίσει ότι, αν επέμενε στην αποθέωσή του εν ζωή, θα ατίμαζε τους Μακεδόνες στα μάτια των άλλων Ελλήνων. Αν πίστευε όμως, πως έπρεπε να υιοθετήσουν τα βαρβαρικά έθιμα, τού πρότεινε ως εναλλακτική λύση, να κάνει έναν διαχωρισμό και να τιμάται Ελληνικά ως άνθρωπος απ' τους Έλληνες και βαρβαρικά ως Θεός απ' τους βάρβαρους ΥΠΗΚΟΟΥΣ ΤΟΥ.
     Του υπενθύμισε πως, όταν ήταν μαθητής του Αριστοτέλη, διδάχτηκε πως η περιφρόνηση των βαρβάρων ήταν συμβατή με την ελληνική νοοτροπία. Επομένως θα ήταν αμφισβητήσιμη η αξία ενός Βασιλέα-Θεού, αφού δεν είχε βοηθήσει ούτε όσους προγενέστερους Βασιλείς, είχαν θεοποιηθεί. Και για του λόγου το αληθές, παρέθεσε κάποια ζωντανά ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ.
     Ο Κύρος του Καμβύση είχε καθιερώσει την προσκύνηση των Περσών Βασιλέων κι ενώ είχε θεωρηθεί Θεός, τον νίκησαν οι Σκύθες. Τον Μέγα βασιλέα και Θεό Ξέρξη, όταν εισέβαλε στην Ελλάδα, τον νίκησαν και τον ταπείνωσαν οι Αθηναίοι και οι Λακεδαιμόνιοι. Τον Μέγα Βασιλέα και Θεό Δαρείο τον συνέτριψε ένας Βασιλιάς Αλέξανδρος, που δεν τον ΠΡΟΣΚΥΝΟΥΣΑΝ.
     Με τις απόψεις του Καλλισθένη χάρηκαν οι Μακεδόνες, μα δυσαρεστήθηκε ο Βασιλιάς. Δεν εκδηλώθηκε όμως, γιατί ίσως να σκέφτηκε, πως θα προκαλούσε δυσαρέσκεια στο Στράτευμα, αν απαιτούσε να τον προσκυνούν και οι Έλληνες σαν Θεό. Μα πάλι οι Ασιάτες δεν θα τον αναγνώριζαν ως Θεό, αν οι Έλληνες τον αντιμετώπιζαν ως άνθρωπο και τον έλεγχαν ως ΒΑΣΙΛΙΑ.
     Για τη νεότερη γενιά των Στρατιωτών που ήταν ασήμαντοι στην πατρίδα κι απόκτησαν κάποια υπόσταση στον Στρατό, η προσκύνηση ήταν πολύ μικρό τίμημα μπροστά στις απολαβές. Κι επειδή ο Αλέξανδρος χρειαζόταν την μαχητικότητα και την υπακοή τους, ανεχόταν τις υπερβολές τους. Ετσι αναγκάστηκε να δηλώσει πως παραιτείται της ΠΡΟΣΚΥΝΗΣΗΣ.
     Αυτό κατέστησε υπαίτιο τον Καλλισθένη, που θεωρήθηκε εμπόδιο στις φιλοδοξίες τους κι αντέδρασαν προσκυνώντας το νέο ΒΑΣΙΛΙΑ-ΘΕΟ. Μετά απ' αυτό η θέση του Καλλισθένη άρχισε να κλονίζεται. ΄Η ίσως να είχε κλονιστεί κι απ' το 332, όταν ο Αλέξανδρος είχε αναγνωριστεί ως γιος Θεού απ' το Μαντείο του Αμμωνα. Μα κι απ' τον τον θάνατο του Δαρείου, που ο Αλέξανδρος είχε σοβαρούς λόγους για να ΘΕΟΠΟΙΗΘΕΙ.
     Ο Καλλισθένης έγινε ανεπιθύμητος για τους αυλοκόλακες, που άρχισαν να τον διαβάλουν παντού. Ίσως ο Καλλισθένης να είχε καταστεί επικίνδυνος εν αγνοία του, για όσους είχαν συμφέροντα να κολακεύουν τον Βασιλιά. Οι βαρβαρολάγνοι αυλικοί έψαχναν να βρουν αφορμή για να απαλλαγούν απ' την ενοχλητική παρουσία του. Και την βρήκαν το 327 στα Βάκτρα, εμπλέκοντάς τον σκόπιμα στην «ΣΥΝΩΜΟΣΙΑ ΤΩΝ ΠΑΙΔΩΝ»

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Παρακαλούμε τα σχολιά σας να ειναι σχετικά με το θέμα, περιεκτικά και ευπρεπή. Για την καλύτερη επικοινωνία δώστε κάποιο όνομα ή ψευδώνυμο. Διαφημιστικά σχόλια δεν δημοσιεύονται.
Επειδή δεν υπάρχει η δυνατότητα διόρθωσης του σχολίου σας παρακαλούμε μετά την τελική σύνταξή του να ελέγχεται. Προτιμάτε την ελληνική γραφή κι όχι την λατινική (κοινώς greeklish).

Πολύ σημαντικό είναι να κρατάτε προσωρινό αντίγραφο του σχολίου σας ειδικά όταν είναι εκτενές διότι ενδέχεται να μην γίνει δεκτό από την Google (λόγω μεγέθους) και θα παραστεί η ανάγκη να το σπάσετε σε δύο ή περισσότερα.

Το σχόλιό σας θα δημοσιευθεί, το αργότερο, μέσα σε λίγες ώρες, μετά από έγκριση του διαχειριστή του ιστολογίου, ο οποίος είναι υποχρεωμένος να δημοσιεύει όλα τα σχόλια που δεν παραβαίνουν τους όρους που έχουμε θέσει στις παρούσες οδηγίες.
Υβριστικά, μη ευπρεπή και προπαγανδιστικά σχόλια θα διαγράφονται ή δεν θα δημοσιεύονται.