Σελίδες

17 Απριλίου 2018

Ορθοδοξία και ελληνική ταυτότητα μετά την απόφαση του ΣτΕ

Γράφει ο Γιώργος Αθ. Τσούτσος*

Η απόφαση του ΣτΕ για το περιεχόμενο του μαθήματος των Θρησκευτικών υπήρξε καταλυτικής σημασίας διότι ήλθε σε αντίθεση με την κυριαρχούσα στην Ελλάδα αντίληψη ότι οι σχέσεις ανάμεσα στον Χριστιανισμό και τα ανθρώπινα δικαιώματα πρέπει να αναλύονται στο πλαίσιο του νομικού θετικισμού. Καλλιεργήθηκε επί μακρόν η ιδέα ότι η παρουσία των θρησκευτικών συμβόλων στις σχολικές αίθουσες και ο ομολογιακός χαρακτήρας των θρησκευτικών αποτελεί αναχρονισμό τον οποίο θάττον ή βράδιον πρέπει να εγκαταλείψουμε. Δεν δόθηκε προσοχή στο γεγονός ότι στην Ευρώπη έννοιες όπως κοσμικότητα και λαικότητα (laicité) αποτελούν αντικείμενο κριτικής και κερδίζει έδαφος η ιδέα της ανοικτής στο θρησκευτικό πεδίο κοσμικότητας (laicité ouverte), δηλαδή γίνεται ευρύτερα αποδεκτή η πνευματική και χριστολογική πλευρά της έννοιας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Δεν ελήφθησαν επίσης υπ’ όψιν οι σχετικές αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Η άποψη ότι μόνο η Πολιτεία αποφασίζει- πέραν της αποφάσεως του ΣτΕ – αποτελεί παραβίαση του ευρωπαϊκού νομικού κεκτημένου το οποίο ισορροπεί και συνυπολογίζει τα δικαιώματα των γονέων, το ιστορικοκοινωνικό περιεχόμενο της χριστιανικής πνευματικής παράδοσης της Ευρώπης και τα δικαιώματα των Εκκλησιών να εκφέρουν άποψη επί των διδασκομένων μαθημάτων.

Στην απόφαση του ΣτΕ γίνεται δεκτό ότι το μάθημα των θρησκευτικών για μεν τους Ορθοδόξους αποβλέπει στην ανάπτυξη ορθόδοξης χριστιανικής συνειδήσεως, έχει δηλαδή ομολογιακό χαρακτήρα ενώ οι ετερόδοξοι και οι αλλόθρησκοι πρέπει να διδάσκονται σύμφωνα με τη δική τους θρησκευτική ταυτότητα. Το ορθόδοξο βίωμα πρέπει να διδάσκεται κατά τρόπο που να αποδίδει το βάθος των εννοιών πράγμα που ουδόλως συνέβαινε με τα προτεινόμενα αναμορφωμένα θρησκευτικά τα οποία δημιουργούσαν σύγχυση στους μαθητές και υποβίβαζαν το θρησκευτικό αίσθημα σε μία εκδήλωση ψυχολογικού, συν αισθηματικού χαρακτήρα με πολιτιστικές αναφορές. Προκειμένου περί του μαθήματος των θρησκευτικών πρέπει να τονιστει ότι τα θρησκευτικά υπήρξαν πάντοτε αναπόσπαστο στοιχείο όχι μόνο της ταυτότητας του Ελληνισμού, προχριστιανικού και χριστιανικού, αλλά συνδέονταν με την υπαρξιακή αναζήτηση και την υψηλή νοηματοδότηση του βίου που χαρακτηρίζουν διαχρονικά τον ελληνικό πολιτισμό. Μάλιστα ορισμένα μέλη του ανωτάτου δικαστηρίου διατυπώνουν ευστόχως στην εν λόγω απόφαση την ανάγκη να εξοικειωθεί ο μαθητής με την έννοια της ιερότητος. Παράλληλα όμως με την ανάπτυξη της θρησκευτικής συνειδήσεως το Σύνταγμα ορίζει ότι πρέπει να αναπτύσσεται και η εθνική συνείδηση. Η παιδεία αποτελεί πρόσφορο μέσον για την ανάπτυξη της εθνικής συνειδήσεως και μάλιστα προσφάτως απαιτείται δωδεκαετής φοίτηση σε ελληνικό σχολείο για την απόκτηση της ελληνικής υπηκοότητος από τέκνα αλλοδαπών γεννηθέντα στην Ελλάδα.

Κατά τη γνώμη μας ο αλλόθρησκος ή άθεος ή ετερόδοξος μαθητής ο οποόος ορθότατα απαλλάσσεται από το μάθημα των θρησκευτικών, πρέπει εντούτοις να γνωριζει τα πολιτιστικά στοιχεία τα οποία μεταξύ άλλων συγκροτούν την ελληνική εθνική συνείδηση. Προς τον σκοπό αυτό είναι σκόπιμο να εισαχθούν στην εκπαίδευση των απαλλασσομένων από το μάθημα των θρησκευτικών στοιχεία ορθόδόξου παραδόσεως . Κατ’ αυτόν τον τρόπο ο μαθητης θα κατανοήσει καλύτερα το πολιτιστικό περιβάλλον εντός του οποίου ζει και διαμόρφώσει την εθνική του συνείδηση εντασσόμενος αρμονικά στην ελληνική κοινωνία.

Δημοσιεύθηκε στην Εστία στις 16-04-2018

*Ο Γεώργιος Τσούτσος είναι ιστορικός ερευνητής και πολιτικός επιστήμων. Σπούδασε πολιτικές επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και διοίκηση επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο Lavern. Είναι αρθρογράφος στον ημερήσιο και περιοδικό τύπο, συνεργάτης εκπομπών, επιμελητής και λημματογράφος επιστημονικών εκδόσεων. Από τον Οκτώβριο του 1989 έως τον Ιανουάριο του 1992 υπηρέτησε στον Γραφείο Τύπου του πρωθυπουργού ενώ συμμετείχε σε εκδηλώσεις του ΕΠΥΕΘΑ (2001-2004). Συνεργάστηκε με διάφορες διοικήσεις του Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών, με το Κέντρο Μελετών και Σπουδών "Ιωάννης Καποδίστριας" τη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων και άλλους φορείς σε επιστημονικές δραστηριότητες ενώ είναι γραμματέας του Ινστιτούτου Ελληνοανατολικών και Αφρικανικών Σπουδών στο πλαίσιο του οποίου συνεξέδωσε το βιβλίο "Sailing Ships in the Medeterranean and the Arabian Gulf".

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Παρακαλούμε τα σχολιά σας να ειναι σχετικά με το θέμα, περιεκτικά και ευπρεπή. Για την καλύτερη επικοινωνία δώστε κάποιο όνομα ή ψευδώνυμο. Διαφημιστικά σχόλια δεν δημοσιεύονται.
Επειδή δεν υπάρχει η δυνατότητα διόρθωσης του σχολίου σας παρακαλούμε μετά την τελική σύνταξή του να ελέγχεται. Προτιμάτε την ελληνική γραφή κι όχι την λατινική (κοινώς greeklish).

Πολύ σημαντικό είναι να κρατάτε προσωρινό αντίγραφο του σχολίου σας ειδικά όταν είναι εκτενές διότι ενδέχεται να μην γίνει δεκτό από την Google (λόγω μεγέθους) και θα παραστεί η ανάγκη να το σπάσετε σε δύο ή περισσότερα.

Το σχόλιό σας θα δημοσιευθεί, το αργότερο, μέσα σε λίγες ώρες, μετά από έγκριση του διαχειριστή του ιστολογίου, ο οποίος είναι υποχρεωμένος να δημοσιεύει όλα τα σχόλια που δεν παραβαίνουν τους όρους που έχουμε θέσει στις παρούσες οδηγίες.
Υβριστικά, μη ευπρεπή και προπαγανδιστικά σχόλια θα διαγράφονται ή δεν θα δημοσιεύονται.