Φωτογραφικό οδοιπορικό στο Μελένικο.

Μια από τις εκπληκτικές περιηγήσεις του μας έστειλε και πάλι ο καλός μας φίλος Γιάννης Κατσέας.

Ο φωτογραφικός του φακός αποθανάτισε μοναδικά στιγμιότυπα μιας από τις ομορφότερες περιοχές της δυστυχώς κατεχόμενης Μακεδονίας μας.

Παραθέτουμε παράλληλα το κείμενο που επιμελήθηκε και μας απέστειλε ο ίδιος και στην συνέχεια ακολουθούν οι φωτογραφίες και τα σχόλιά του. 

Το πάλαι ποτέ Μελένικο είναι σήμερα μια σκια της αλλοτινης φημης του.

Αιτια ποια ειναι λοιπον?

Το γεγονος του ξεριζωμου των Ελληνων μιας ακμαζουσας Πολιτειας γνωστης σαν ενα απο τα μεγαλυτερα αστικα κεντρα της Μακεδονιας παραγωγου του περιφημου κοκκινου κρασιου που για αιωνες ηταν ο προμηθευτης της Αυτοκρατορικης αυλης του Βυζαντιου.

Ηταν πισω στο 1913 μετα την συνθηκη του Βουκουρεστιου που παρα τον αιματηρο Β Βαλκανικο Πολεμου με τους χιλιαδες νεκρους Ελληνες στα πεδια των μαχως της Δοιρανης, Κιλκις, Λαχανα, Κρεσνας και αλλων η ητημενη Βουλγαρια επαιρνε την Ανατολικη Ρωμυλια και μεσα σε αυτην και το θρυλικο Μελενικο.

Η πολη ως ηταν φυσικο μαραζωσε και εχασε την λαμψη που ειχε στο περασμα των αιωνων, σημερα εχει αναστραφει αυτη η εικονα και η αλλοτε μικροτερη πολη της σημερινης Βουλγαριας εχει αλλαξει την εικονα της εγκαταλειψης με τα πανεμορφα  αρχοντικα χτισμένα με τη ντόπια μακεδονίτικη αρχιτεκτονική να ειναι σημερα ξενωνες και ταβερνεια που το εσωτερικό τους θυμίζει βαυαρέζικες μπυραρίες.

Οσο για το ξακουστό κόκκινο κρασί, που το προτιμούσαν ιδιαίτερα οι αυτοκράτορες του Βυζαντίου, εξακολουθεί να παράγεται, αλλά θα πρέπει να ψάξει πολύ κανείς για να βρει την καλή ποιότητα. 

Εκείνο που έμεινε ατόφιο είναι το τοπίο και η Μακεδονιτικη αρχιτεκτονικη παρα την "προσπαθεια" βουλγαροποιησης της περιοχης.

Η πόλη κρύβεται σε μια εκπάγλου κάλλους βαθιά χαράδρα με ασβεστολιθικά πετρώματα. 

Λιγες μερες μετα την υπογραφη της συνθηκης του Βουκουρεστιου οι κατοικοι πηραν τα υπαρχοντα τους και με την στωικη αξιοπρεπεια τους  αφησαν τα αρχοντικα τους και τον τοπο οπου μεγαλουργησαν αμετρητες γενιες Ελληνων για να εγκατασταθουν στην Θεσσαλονικη, Σερρες και στο Μελενικιτσι Σιδηροκαστρου.

Πίσω έμεινε η λαμπρή ιστορία της πόλης με το πρότυπο σύστημα αυτοδιοίκησης (ονομαστό είναι το «Κοινόν του Μελενίκου», με το οποίο καταργούνταν οι κοινωνικές τάξεις και δινόταν η δυνατότητα ανεξαιρέτως «στους εκλεκτούς, στους φρόνιμους και ικανούς από τους πολίτας πάσης τάξεως» να συμμετέχουν ισότιμα στη διοίκηση του «Κοινού»), τα πέντε σχολεία, τις εβδομήντα εκκλησιές και τα εκπληκτικά σπίτια. 

Το Μελένικο ανάγει την αρχή του στον 6ο αι. μ.Χ. Ο αυτοκράτορας Ιουστινιανός έχτισε εκεί ένα φρούριο, για να προστατεύει την περιοχή από τις βαρβαρικές επιδρομές και γύρω από αυτό άρχισε να χτίζεται σιγά-σιγά ένας οικισμός που έφθασε στη μεγάλη του ακμή επί Τουρκοκρατίας. 

Η οικονομική αυτή ακμή, από την οποία πήγασε η κοινωνική και πολιτιστική, οφειλόταν στην εμπορία των εξαιρετικών κρασιών, των υφαντών, των δερμάτων, των χάλκινων σκευών και των όπλων με χώρες της Κεντρικής Ευρώπης στοιχειο του Ελληνικου δαιμονιου ειδικα στην περιοδο της τουρκοκρατιας. Βέβαια, την πρωτοκαθεδρία στις εξαγωγές είχε το κρασί. Η καταπληκτική του ποιότητα οφειλόταν, πέρα από την παραδοσιακή καλλιέργεια των αμπελιών, στον τρόπο διατήρησης των κρασιών μέσα στις «τρυπητές», τις υπόγειες στοές που μοιάζουν με λαβύρινθους, και τις οποίες λάξευαν οι ίδιοι οι αμπελοκαλλιεργητές στον ασβεστολιθικό βράχο, πάνω στον οποίο «κάθονταν» τα σπίτια τους. Σ’ αυτές τις στοές η θερμοκρασία είναι πάντα σταθερή στους 9-12 βαθμούς, χειμώνα – καλοκαίρι. Ο επισκέπτης του σημερινού χωριού μπορεί να θαυμάσει ένα τέτοιο υπόγειο σύστημα στο αρχοντικό του Κορδόπουλου, το οποίο έχει μετατραπεί σήμερα σε Λαογραφικό Μουσείο.

Πληροφοριακά, στο Μελένικο γεννήθηκε και μεγάλωσε ο Αναστάσιος Πολυζωίδης, ο διάσημος νομομαθής και αγωνιστής του 1821 που υπερασπίσθηκε τον Θ. Κολοκοτρώνη στη διαβόητη δίκη. 

Από το Μελένικο καταγόταν και η ονομαστή οικογένεια των Χρηστομάνων με προσωπικότητες λαμπρές στο χώρο των τεχνών και των γραμμάτων. Ο πιο γνωστός είναι ο Κωνσταντίνος Χρηστομάνος (1867-1911), ο ιδρυτής της «Νέας Σκηνής» στην Αθήνα το 1901 που τάραξε τα θεατρικά ύδατα στην ελληνική πρωτεύουσα.

Η Εκκλησια της Παναγιας Σπηλαιωτισας πανω στην κορυφη του λοφου

που νομιζεις οτι κρεμεται απο τον ουρανο.

Η εκκλησια του Αγιου Αντωνιου με την περιφημη κτητορικη επιγραφη αδιαψευτο μαρτυρα της Ελληνικης κτησης του... 

Το θρυλικο Μελενικο με τα πανεμορφα αρχοντικα του.

Ο αλλοτινος Μητροπολιτικος Ναος του Αγιου Νικολαου της πολης, σημερα αναπαλαιωνεται με αργους ρυθμους.

Το Αρχοντικο Κορδοπουλου, σημερα ειναι "ιδιοκτησιας" βουλγαρικης οικογενειας και στεγαζει το τοπικο μουσειο ταυτοχρονως με δοκιμαστηριο κρασιων παραγωγης της οικογενειας. 

 

 

Σωζονται οι περιφημες στοες που αλλοτε ωριμαζε τα κρασια του ο αρχοντας Κορδοπουλος οντας ο μεγαλυτερος εμπορας κρασιων της πολης. 

 

Διπλα σχεδον στο Αρχοντικο τα ερειπια της Αγιας Βαρβαρας. 

 

Ο Βυζαντινος Ναος της Αγιας Παρασκευης σε κοντινη αποσταση απο την πολη μεσα στο δασος σημερα αναπαλαιωμενος μετα την κομμουνιστικη λαιλαπα που κατεστρεφε Ναους και Μοναστηρια. 

 

Σε κοντινη αποσταση απο την πολη του Μελενικου στους προποδες του ορους Πιριν βρισκεται η Βυζαντινη Μονη Ροζινου διπλα στο σημερινο χωριο Ροζεν, δυστυχως για τους βορειους γειτονες μας οσο και να προσπαθησουν να μας πεισουν για την "βουλγαροποιηση" της Μονης οι Αγιογραφιες παραμενουν αδιαψευτοι μαρτυρες της Ελληνικοτητας της...

 

Τελευταια αφησα να σας δειξω μια ακομα οικογενεια παραγωγων κρασιου κοντα στο Αρχοντικο Κορδοπουλου, ο συνομιλητης μας προσπαθησε για αρκετη ωρα να μας πεισει οτι η οικογενεια του ηταν για αιωνες εκει και παρηγαγε κρασια, οταν μετα απο αρκετη

κουβεντα τον ρωτησα απο ποσο παλια μπερδευτηκε και ειπε απο το 1913....τα συμπερασματα δικα σας. 

 

Ηταν ομως ευγενεστατος και μπορουσες να δοκιμασεις τα προιοντα του με ενα μικρο πλατωμα με εκπληκτικη θεα της πολης.