Τουρκικοί εξοπλισμοί. Ησυχία, η πατρίδα κοιμάται… (μέρος 1ο)

Και μάλλον βολεύει αυτός ο ύπνος… Ο κρατικός προϋπολογισμός συνεχίζει να εκτελείται σύμφωνα με τα προβλεπόμενα, και οι Ένοπλες Δυνάμεις συνεχίζουν να κάνουν την δουλειά τους έτσι όπως πρέπει να την κάνουν. Κατά καιρούς κάνουμε και ασκήσεις (που φέρνουν το προσωπικό αλλά και το καταπονημένο υλικό στα όριά του) και όλα μια χαρά. Σωστά; 

‘Αλλωστε όπως δήλωσε και ο Έλληνας πρωθυπουργός στην πρόσφατη επίσκεψη του Τούρκου ομολόγου του  «η στρατιωτική δραστηριότητα και η τουρκική παραβατικότητα δεν μπορεί να συνεχιστεί και ότι είναι άδικο οι χώρες μας να οδηγούνται τελικά στο να επενδύουν σε ανταγωνισμούς εξοπλισμών αντί να επενδύουν στις κοινωνίες τους και στην καλή γειτονία». Ίσως είναι κι αυτός ο λόγος που εμείς οι Έλληνες είμαστε τόσο «ήσυχοι», επενδύουμε προφανώς «στην κοινωνία και στην καλή γειτονία». Απλά οι Τούρκοι επενδύουν σε οπλικά συστήματα και τα στελέχη των τουρκικών ενόπλων δυνάμεων. 

Τους τελευταίους μήνες, είτε μέσα από τις σελίδες του περιοδικού, είτε μέσα από την ιστοσελίδα, φροντίζουμε να σας ενημερώνουμε με τον καλύτερο τρόπο για τα τεκταινόμενα σε επίπεδο εξοπλισμών και στις δυο πλευρές του Αιγαίου. Βέβαια αν θέλουμε να είμαστε ακριβείς, στην μια πλευρά του Αιγαίου, γιατί η άλλη μάλλον δεν χρειάζεται εξοπλισμούς. 

To τονίζουμε συνεχώς πως η Τουρκία εξοπλίζεται συνεχώς και ποικιλοτρόπως, αλλά τα ελληνικά μέσα ενημέρωσης το ξεχνούν, καθώς εστίασαν μόνο πριν λίγους μήνες -αλλά εντελώς προσωρινά- στην αγορά των τουρκικών F-35A, και αγνοούν κάθε τι άλλο συμβαίνει στην γειτονική μας χώρα εξοπλιστικά. Ναι, αυτή την στιγμή η Τουρκία συγκλονίζεται ακόμη από τα απόνερα του Πραξικοπήματος του καλοκαιριού του 2016, το Δημοψήφισμα έκανε τον Ερντογάν τον ισχυρότερο άντρα της ευρύτερης γειτονιάς μας, αλλά δεν πρέπει ξεχνάμε το τι συμβαίνει σε επίπεδο εξοπλισμών στις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις. Τι συμβαίνει; με μια λέξη, θα μπορούσε κανείς να το πει «κοσμογονία«. 

Η Τουρκία εκμεταλλευόμενη την άνευ προηγουμένου αύξηση του ΑΕΠ της από το 2000 μέχρι σήμερα (όταν τότε έπαιρνε δάνειο από το ΔΝΤ για να γλυτώσει από την χρεωκοπία), φρόντισε αργά αλλά σταθερά να ανανεώσει το υλικό των ένοπλων δυνάμεών της έχοντας στο μυαλό της δυο προφανείς άξονες. Ο πρώτος είναι η επιλογή υλικού να είναι η καλύτερη δυνατή. Ο δεύτερος είναι το αμυντικό υλικό που μπαίνει σε υπηρεσία να φτιάχνεται στο έδαφός της. Το θέμα είναι πως σταδιακά δημιουργήθηκε κι ένας τρίτος, που έχει να κάνει με την μεταφορά τεχνογνωσίας στην χώρα, με τα τουρκικά πανεπιστήμια και τα ερευνητικά κέντρα να πρωτοστατούν στην προσπάθεια, ενώ οι τουρκικές βιομηχανίες έχουν πλέον συσσωρεύσει αρκετή γνώση και εμπειρία σε κρίσιμους τομεις της Άμυνας.

Θα ήταν ίσως σκόπιμο να αναφέρουμε μερικά απο τα «επιτεύγματα» των γειτόνων, αλλά χρειαζόμασταν μάλλον αρκετές σελίδες του περιοδικού. Στο τελευταίο τεύχος έχουμε μια -σαφώς περιορισμένη- αναφορά στην IDEF 2017, αλλά σύντομα θα επανέλθουμε. Το μόνο που θα πούμε εδώ είναι πως η Τουρκία μπορεί και εξάγει αμυντικό υλικό υψηλής τεχνολογίας και κερδίζει χρήματα, και μάλιστα πολλά. Και το σημαντικότερο, αντί για brain gain, η Τουρκία έχει brain gain. Αντί να χάνει επιστήμονες, κερδίζει πίσω συνεχώς κι αυτούς που έχουν φύγει στο εξωτερικό.

Σε ότι αφορά τα εξοπλιστικά προγράμματα που υλοποιεί η Τουρκία, επιγραμματικά και μόνο θα αναφέρουμε ότι το σύνολο των F-16 της ΤΗΚ έχουν εκσυγχρονιστεί με AN/APG-68v9 και Link 16 (ενώ πρόσφατα πάρθηκε και η απόφαση για την δομική ανανέωση των παλαιότερων Block 30, η είδηση εδώ), νέα εκπαιδευτικά μπαίνουν σε υπηρεσία (εγχώριας κατασκευής), UAV/UCAV με εγχώριας κατασκευής κατευθυνόμενους πυραύλους παραδίδονται, Airbus A400M φέρνουν τις δυνατότητες αερομεταφοράς σε άλλο επίπεδο, ενώ κάποια στιγμή λίαν συντόμως θα αγοραστεί και Α/Α σύστημα μεγάλης ακτίνας δράσης (είτε αυτό λέγεται S-400, είτε Patriot PAC-3 είτε MEADS). Το Ναυτικό μετά τις νέες stealth κορβέτες σε λίγα χρόνια θα βάλει σε υπηρεσία και νέες φρεγάτες γενικής χρήσης, νέα αρματαγωγά, νέα υποβρύχια καθώς και το περίφημο ελικοπτεροφόρο, όλα μα όλα εγχώριας κατασκευής.

Ο στρατός ξηράς εκσυγχρονίζεται κι αυτός σε υψηλότατο βαθμό με νέα εγχώριας κατασκευής άρματα μάχης Altay (έχουμε γράψει πολλές φορές για το άρμα, οι τούρκοι μιλούν ίσως και για 1500 νέα άρματα που σε βάθος χρόνου θα αντικαταστήσουν όλα τα παλιά αμερικανικά σειράς Μ), νέα πυροβόλα (Α/Κ και ρυμουλκούμενα), νέα ρουκετοβόλα, νέοι βαλλιστικοί πύραυλοι (με εμβέλεια που μπορεί να φτάνει και τα 1000 km), νέο τυφέκιο εφόδου, νέο επιθετικό ελικόπτερο (με εγχώρια κατασκευή, ενώ εγχώριας κατασκευής είναι και τα όπλα του), νέα τεθωρακισμένα κάθε είδους, Α/Κ αντιαεροπορικά, νέο τροχαίο υλικό κοκ.

Γενικά ότι πρέπει να αντικατασταθεί, αντικαθίσταται. Το πλέον εντυπωσιακό είναι ότι η Τουρκία έχει πλέον την ικανότητα να κατασκευάζει αμυντικό υλικό υψηλής τεχνολογίας, με αποτέλεσμα να υπάρχουν πλέον τουρκικά ραντάρ, τουρκικά συστήματα νυχτερινής όρασης, τουρκικά ατρακτίδια σκόπευσης, ηλεκτρονικού πολέμου, αντιαρματικοί πύραυλοι (κατευθυνόμενοι με laser ή fire and forget), έξυπνες όπλα, πύραυλοι stand-off αλλά και τόσα άλλα. Μπορεί να μην είναι όλα στο επίπεδο αντίστοιχων δυτικών συστημάτων, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν έχουν υψηλή επιχειρησιακή αξία στο σύγχρονο πεδίο της μάχης.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι λίαν συντόμως θα μπει σε υπηρεσία και ο τουρκικός πύραυλος cruise, ο SOM-J, που θα τον φέρουν τα F-35A. Stealth πύραυλος cruise υψηλών δυνατοτήτων, που θα εκτοξεύεται από ένα stealth μαχητικό αεροσκάφος. Ακόμη κι αν αναβαθμιστεί όλη η αεράμυνα της Ελλάδος, και με κάποιο -σημαντικό- κόστος τα ραντάρ μας μπορούν να εντοπίσουν τα F-35A σε κάποια απόσταση «ασφαλείας», ο SOM-J αναιρεί αυτή την δυνατότητα (που ούτως ή άλλως δεν την έχουμε ακόμη!). Αλλά είπαμε, ησυχία, η Πατρίδα κοιμάται.

Εδώ πρέπει να πούμε κάτι που δεν το συνηθίζουμε, αλλά τα πράγματα πρέπει να ειπωθούν απλά. Οι τουρκικοί εξοπλισμοί θεωρείται από πολλούς ότι είναι «επιθετικοί». Αν βγάλουμε από την εξίσωση την Ελλάδα, θα δούμε πως η Τουρκία είναι σε ένα γεωγραφικό σημείο με εξαιρετικές προκλήσεις. Και οι απειλές στην περιφέρειά της είναι πάρα πολλές, ενώ η ίδια έχει καταφέρει να δημιουργήσει τους περισσότερους εχθρούς με την ρητορική του Ερντογάν, που είναι δυνατόν να αποκτήσει κάποιος τον 21ο αιώνα. Αλλά οι εξοπλισμοί που κάνει ξεπερνούν κατά πολύ τις ανάγκες άμυνας της χώρας. Στόχος της εξοπλιστικής στρατηγικής της δεν είναι απλά η άμυνα, είναι η επιβολή της θέλησής της, στον περίγυρό της, με στρατιωτικά μέσα. 

Από την στιγμή που έχει μια τέτοια ικανότητα, και σύντομα θα μπορεί να κατασκευάζει ότι είδους στρατιωτικό υλικό επιθυμεί, η ισορροπία δυνάμεων στην περιοχή έχει αλλάξει δραματικά, και θα συνεχίζει να αλλάζει (υπέρ της Τουρκίας). 

Σημειώνουμε για μια ακόμη φορά πως η Τουρκία προσπαθεί να αναπτύξει όσο το δυνατόν περισσότερα συστήματα με ίδιες δυνάμεις, και οι αγορές να έχουν υψηλή τουρκική προστιθέμενη αξία. Η ανάγκη για όσο το δυνατόν υψηλότερη εγχώρια προστιθέμενη αξία στις αγορές της σημαίνει φυσικά νέες θέσεις εργασίας και μεταφορά τεχνογνωσίας για την δημιουργία μιας ισχυρής εξαγωγικής αμυντικής βιομηχανίας. Σημαίνει όμως και απεξάρτηση από την ανάγκη εισαγωγών κρίσιμου αμυντικού υλικού σε «ευαίσθητες» περιόδους. 

Ας είμαστε πιο σαφείς, η Τουρκία σε λίγο θα μπορεί να αντιμετωπίσει ένα πιθανό εμπάργκο όπλων χωρίς μεγάλα προβλήματα. Ήδη αντιμετωπίζει πρόβλημα στην αγορά συστημάτων από την ΕΕ. Αλλά γιατί να την ενδιαφέρουν οι νέοι Α/Α πύραυλοι της ΕΕ ή των ΗΠΑ, τα νέα stand-off όπλα που αναπτύσσονται, η νέας γενιάς Α/Τ πύραυλοι, οι νέοι NSM ή Exocet, όταν η Τουρκία κατασκευάζει δικούς της και μάλιστα με ισάξια ή και ανώτερα χαρακτηριστικά; 

Όσοι μας παρακολουθούν θα έχουν παρακολουθήσει την απαρχή του προγράμματος του νέου τουρκικού μαχητικου TF-X. H δημιουργία ενός εγχώριου μαχητικού από πολύ ισχυρότερες -οικονομικά και τεχνολογικά- χώρες έχει αποτύχει. Μεγάλες χώρες, με πολλαπλάσια βιομηχανική και οικονομική δυνατότητα έχουν εγκαταλείψει την προσπάθεια. Η Τουρκία όμως παίρνει αυτό το ρίσκο, και άποψή μας είναι πως θα φτάσει μέχρι το τέλος της εξέλιξης του νέου μαχητικού, που θα αντικαταστήσει θεωρητικά τα τουρκικά F-16 σε βάθος χρόνου. Ο λόγος μπορεί να είναι ο φόβος πως κάποια στιγμή δεν θα έχει πρόσβαση σε κορυφαία αεροσκάφη με προηγμένες ικανότητες. Μην ξεχνάμε ότι μετά τα γεγονότα του 1974, όταν η ΠΑ έβαζε σε υπηρεσία F-4E, A-7H και Mirage F-1C, η Τουρκία αρκούνταν σε F-104S.

Συνεπώς, οι τουρκικοί εξοπλισμοί έχουν δυο διαφορετικές παραμέτρους που μέχρι σήμερα αγνοούμε. Η πρώτη είναι η ικανότητα να παράγουν κρίσιμα υλικά ακόμη και σε περιόδους τυπικού ή άτυπου εμπάργκο. Η δεύτερη είναι η ικανότητά της να αναπληρώνει άμεσα, με δικά της μέσα το στρατιωτικό υλικό που καταναλώνει σε περίοδο επιχειρήσεων. Άρα είναι από τις λίγες χώρες παγκοσμίως που μπορεί να εμπλακεί σε έναν μακροχρόνιο πόλεμο, με μόνο περιορισμό τους οικονομικούς της πόρους.

Συνήθως ένας σύγχρονος πόλεμος φτάνει αρκετά γρήγορα σε ένα τέλος λόγω εξάντλησης υλικού και πυρομαχικών. Η Τουρκία δεν θα έχει αυτό το πρόβλημα, θα μπορεί να συντηρήσει επιχειρήσεις με ίδια μέσα όσο καιρό της το επιτρέπει η οικονομική της δυνατότητα. 

Αν δει κανείς τι συμβαίνει στο τουρκικό Κουρδιστάν, οι τουρκικές δυνάμεις διεξάγουν έναν εξαιρετικά επίπονο και «πανάκριβο» πόλεμο. Τα οπλικά συστήματα που είχαν σταλεί στην περιοχή πριν λίγες δεκαετίες δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα καθώς δεν ταίριαζαν στις ανάγκες αυτού του εξαιρετικά δύσκολου και ασύμμετρου πολέμου. Τα έξυπνα όπλα ήταν πανάκριβα, και οι επιχειρήσεις εξαντλούσαν τα αποθέματα της τουρκικής αεροπορίας (και στρατού). Οι Τούρκοι λοιπόν, αργά αλλά σταθερά, ανέπτυξαν μια εξαιρετικά σειρά τεθωρακισμένων οχημάτων ειδικού πολέμου (που μάλιστα τώρα εξάγουν), και ανέπτυξαν δικά τους έξυπνα όπλα. Κατευθυνόμενες ρουκέτες CIRIT, αντιαρματικοί πύραυλοι OMTAS, UAV/UCAV ANKA και Bayraktar (και πολλά άλλα, από πυροβόλα και βαρέα όπλα μέχρι διόπτρες) δίνουν νέες διαστάσεις στον πόλεμο κατά του ΡΚΚ. 

συνεχίζεται στο 2ο μέρος  

πηγή