Γράφει ο Αλέξανδρος Νίκλαν
Ένα από τα καίρια ζητήματα που αναφέρεται συχνά σε απλές συζητήσεις ή
ακόμα και σε συζητήσεις πολιτικών και ειδικών, είναι η ανάγκη
αναθεώρησης και σχηματισμού μιας κοινής εξωτερικής πολιτικής και στρατού
από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Μάλιστα αρκετοί ισχυρίζονται πώς αυτό θα
δημιουργήσει περισσότερη ενότητα και θα οδηγήσει και στην ολοκλήρωση της
ιδέας της Ε.Ε. που αποσκοπούσε σε μια ενωμένη ήπειρο, ισχυρή και
ικανή.
Σε αυτό θα
τοποθετήσουμε πολύ απλά και λιτά επιχειρήματα, γιατί προσωπικά, δεν
πιστεύω ότι θα υπάρξει ποτέ κάτι τέτοιο πάντα κατά την άποψη μου ως
σύμβουλο σε θέματα ασφαλείας, καθώς οι υποστηρικτές της παραπάνω
θεωρίας, διακρίνω ότι εσκεμμένα ή υπό άγνοια, ξεχνούν να τα
υπολογίσουν.
1. Η Ε.Ε είναι μια ένωση Εθνών Κρατών και δεν είναι
ΗΠΑ. Με πολύ απλά λόγια όσοι έχουν μάθει τα βασικά περί διεθνών σχέσεων,
ισορροπιών και ιστορίας, θα αναγνωρίσουν πώς κάθε έθνος κράτος,
χρονολογικά, από τις συμφωνίες της Βεστφαλίας και μετέπειτα, αποτελεί
μια μοναδική οντότητα που βασίζει την ύπαρξη της στην διαφορετικότητα
γλώσσας, πολιτισμού, ιστορίας και φυσικά.... εθνικών συμφερόντων.
Αυτή η
διαφορετικότητα προκάλεσε συγκρούσεις και συμμαχίες ανά την ιστορία ενώ
παράλληλα είναι και εκείνο το στοιχείο που έφερε και την ανάπτυξη σε
πολλούς τομείς, καθώς ο ανταγωνισμός που δημιουργούνταν μεταξύ κρατών,
ωθούσε βιομηχανίες και τεχνολογία για την κατάκτηση πλεονεκτήματος
ισχύος.
2. Η Ε.Ε. δημιουργήθηκε μεν με πυρήνα μια ανθρωποκεντρική
ιδεολογία αλλά έχει εξελιχθεί σε μια οικονομική εταιρία που
αντιμετωπίζει τα πάντα μέσα από το χρήμα. Η πολιτική, σύμφωνα με γνώστες
των πολιτικών επιστημών, είναι πολύπλευρη και δεν περιορίζεται μόνο σε
οικονομία ή μόνο σε ανθρώπινο παράγοντα ή ... μόνο σε πόλεμο. Όσο η Ε.Ε.
εμμένει σε μια πολιτική που η δράση της υπαγορεύεται καθαρά από το
κίνητρο του οικονομικού κέρδους και μόνο, τόσο θα μεγαλώνει ο βαθμός της
αποτυχίας της. Απτό παράδειγμα η άνοδος των εθνικών εσωστροφικών
κομμάτων σε όλη την Ευρώπη που νιώθουν ότι απειλείται η χώρα τους.
3.
Η δημιουργία μια ενιαίας εξωτερικής πολιτικής από την Ε.Ε, δεν μπορεί
να υπάρξει εφόσον ισχύει το 1 και το 2. Διότι πολύ απλά τότε η ένωση
μετατρέπεται σε μια συμμαχία με ηγέτη, ακριβώς όπως υπάρχει διαχρονικά
καταγεγραμμένη στην ανθρώπινη ιστορία από την εποχή της αρχαιότητας ως
και σήμερα. Ένας πολύ ισχυρός διατάζει και οι άλλοι, είτε θέλουν είτε
όχι, υπακούουν στον νόμο της ισχύος όπως περιγράφεται ξεκάθαρα από τον
Θουκυδίδη. Αυτό όμως φέρνει πάντα, χωρίς εξαίρεση, αντιδράσεις και
αποστασιοποιήσεις. Από τους Μήλιους μέχρι και τον Καρλομάγνο, και από
τον 100ετη πόλεμο μέχρι και την σημερινή εικόνα του πλανήτη, οι
δυσαρεστημένοι αντιδρούσαν και έφευγαν, με αποτέλεσμα οι συμμαχίες να
διαλύονται. Ο λόγος όπως ανέφερα είναι πώς οι περιπτώσεις του 1 και του 2
βαρύνουν πολύ όσον αφορά την άποψη του ισχυρού, ενώ οι ανίσχυροι χάνουν
ακόμα και δικαίωμα λόγου (βλ. περιπτώσεις χωρών και θέμα
μεταναστευτικού). Οπότε πώς μπορεί να υπάρξει ενιαία εξωτερική πολιτική
για μια ένωση που διαφέρει ακόμα και σε βασικές συζητήσεις και
αντιλήψεις προερχόμενες ξεκάθαρα από την διαφορετικότητα των εθνών
κρατών που είναι μέλη της.
4. Ευρωστρατός. Είναι το αμέσως
επόμενο βήμα δημιουργίας, μετά την χάραξη μια ενιαίας εξωτερικής
πολιτικής. Προσωπική άποψη και πάλι είναι πώς αποτελεί μια ονείρωξη
ορισμένων εθνών κρατών που εδώ και καιρό είναι αποκλεισμένα από τον
σχηματισμό στρατού λόγω βεβαρημένου παρελθόντος. Ο Ευρωστρατός, αρχικά,
θα πρέπει να έχει πολιτική διοίκηση πέρα από την στρατιωτική που θα
είναι λογικά , εκ περιτροπής.
Όμως εδώ μπαίνει ένα σοβαρό ερώτημα. Στην
ιστορία αν ανατρέξει κάποιος θα βρει την Κοινωνία των Εθνών. Ένας θεσμός
μεσοπολεμικός με στρατιωτικά σύμφωνα, που απέτυχε να προλάβει την
έναρξη του Β παγκοσμίου για ένα πολύ απλό λόγο. Καμία χώρα με
διαφορετικά εθνικά συμφέροντα δεν θα τρέξει να βοηθήσει μια πιο αδύναμη
απέναντι σε μια ισχυρή δύναμη, αν δεν έχει να κερδίσει κάτι πρώτα η
ίδια. Είναι παγκόσμιος και διαχρονικός κανόνας αυτός.
Στην άνοδο
του ναζισμού, την δεκαετία του 1930-1940, οι χώρες που αποτελούσαν την
Κοινωνία των Εθνών, ενώ είχαν ήδη δει πώς οι Ναζί είχαν μια σταθερή
πορεία προς την εκδήλωση μιας βίαιης αυτοκρατορίας, απέφυγαν να πάρουν
δυναμική θέση σε καταστάσεις που σηματοδότησαν την έναρξη του Β
παγκοσμίου. Σε κινήσεις των Γερμανών έναντι των Γάλλων , των Πολωνών,
των Τσεχοσλοβάκων, των Αυστριακών, ουδείς μίλησε διότι ήθελε να
διατηρήσει ισορροπίες με άλλους ισχυρούς. Και η κατάληξη είναι γνωστή
σήμερα.
Αυτή η διαφορετικότητα και η ανάγκη για απόλυτη ισχύ επί
των άλλων, δεν αλλάζει. Είναι μέσα στην ανθρώπινη φύση. Από την στιγμή
που γεννιόμαστε μέχρι και την στιγμή που πεθαίνουμε, εδώ και χιλιάδες
χρόνια, επιζητούμε ως μονάδες την αναγνώριση, την δύναμη, την απόλυτη
ισχύ με διάφορους τρόπους. Με χρήματα, με βία, με γνώση, με φήμη κτλ...
όταν λοιπόν οι μονάδες ενός συνόλου τείνουν να επιζητούν το παραπάνω,
τότε τι είναι εκείνο που μας κάνει να πιστεύουμε πώς μπορεί να διαφέρει
το σύνολο σε τελική εικόνα;
Η Ε.Ε. κατά την προσωπική μου άποψη
έχει ένα σημαντικό σημείο διλήμματος επί της πολιτικής της που πρέπει να
αντιμετωπίσει. Είτε θα προχωρήσει ως έχει σαν μια οικονομική εταιρία
που θα έχει και στοιχεία ομοιότητας με τις BRICS που αποτελείται από
έθνη κράτη με στοιχεία οικονομικής και εθνικής πολιτικής τους ξεχνώντας
τον ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα της με ό,τι αυτό συνεπάγεται,είτε θα
πρέπει να αναθεωρήσει εξαρχής τις πολιτικές της, να φτάσει στο αρχικό
σημείο δημιουργίας της όπου θα ανασκευάσει το σημείο εκείνο που θα
υποχρεώνει όλα τα κράτη μέλη να ακολουθήσουν τυφλά και πιστά ένα θεσμικό
σύνταγμα, ψηφισμένο από όλους και για όλους, ακριβώς όπως έγινε με τις
ΗΠΑ. Μην ξεχνάμε άλλωστε πώς το πρώτο μότο για την ΕΟΚ/ΟΝΕ ήταν το
"Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης". Μόνο που αυτό θέλει ένα κοινό και
αποδεκτό θεσμό από όλους προς όλους και όχι μια ηγετική δύναμη εις βάρος
όλων.
Αλέξανδρος Νίκλαν
Σύμβουλος Θεμάτων Ασφαλείας
Geopolitics
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλούμε τα σχολιά σας να ειναι σχετικά με το θέμα, περιεκτικά και ευπρεπή. Για την καλύτερη επικοινωνία δώστε κάποιο όνομα ή ψευδώνυμο. Διαφημιστικά σχόλια δεν δημοσιεύονται.
Επειδή δεν υπάρχει η δυνατότητα διόρθωσης του σχολίου σας παρακαλούμε μετά την τελική σύνταξή του να ελέγχεται. Προτιμάτε την ελληνική γραφή κι όχι την λατινική (κοινώς greeklish).
Πολύ σημαντικό είναι να κρατάτε προσωρινό αντίγραφο του σχολίου σας ειδικά όταν είναι εκτενές διότι ενδέχεται να μην γίνει δεκτό από την Google (λόγω μεγέθους) και θα παραστεί η ανάγκη να το σπάσετε σε δύο ή περισσότερα.
Το σχόλιό σας θα δημοσιευθεί, το αργότερο, μέσα σε λίγες ώρες, μετά από έγκριση του διαχειριστή του ιστολογίου, ο οποίος είναι υποχρεωμένος να δημοσιεύει όλα τα σχόλια που δεν παραβαίνουν τους όρους που έχουμε θέσει στις παρούσες οδηγίες.
Υβριστικά, μη ευπρεπή και προπαγανδιστικά σχόλια θα διαγράφονται ή δεν θα δημοσιεύονται.