ΣΤΡΑΤΑΡΧΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΠΑΠΑΓΟΣ

Εξώφυλλο βιβλίου

ΕΙΣΑΓΩΓΗ 

Την 26η Οκτωβρίου 2015, ο Πανελλήνιος Σύλλογος της Εθνικής Αντιστασιακής Οργανώσεως «Χ» τίμησε την μνήμη του Αρχιστράτηγου του «ΟΧΙ», Αλέξανδρου Παπάγου, παρουσιάζοντας στα Γραφεία της το ολοκαίνουργιο βιβλίο των Εκδόσεων ‘’ΠΕΛΑΣΓΟΣ’’ «ΣΤΡΑΤΑΡΧΗΣ  ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ  ΠΑΠΑΓΟΣ». Ομιλητής ήταν ο συγγραφέας του βιβλίου ΗΛΙΑΣ Ι. ΗΛΙΟΠΟΥΛΟΣ, Διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Λουδοβικείου – Μαξιμιλιανείου Πανεπιστημίου του Μονάχου.

Ο Πρόεδρος της «Χ», κ. ΙΩΑΝΝΗΣ ΓΙΑΝΝΑΚΕΝΑΣ, Εκδότης των Εκδόσεων ΄΄ΠΕΛΑΣΓΟΣ’’, μιλώντας για το βιβλίο επεσήμανε ότι αυτό δεν είναι μόνο μία τεκμηριωμένη βιογραφία του Αρχιστράτηγου του «ΟΧΙ», Αλέξανδρου Παπάγου, αλλά και μία συγκριτική μελέτη του τότε με του τώρα, πόσο έντιμοι, γενναίοι και πατριώτες ήταν οι αρχιτέκτονες της Νίκης, Μεταξάς και Παπάγος τότε και πόσο ταπεινοί, χαμερπείς, και διαστρεβλωτές της Ελληνικής Ιστορίας είναι η πλειοψηφία των κυβερνητικών ιθυνόντων, από την λεγόμενη ‘’Μεταπολίτευση’’, μέχρι σήμερα.

Αναφερόμενος στον συγγραφέα κ. ΗΛΙΑ ΗΛΙΟΠΟΥΛΟ, τόνισε ότι είναι ένας νέος άνθρωπος, ο οποίος, παράλληλα με την λαμπρή Πανεπιστημιακή του μόρφωση , διαθέτει ήθος, θάρρος και φλογερό πατριωτισμό. Τέλος, ο κ. Ηλ. Ηλιόπουλος, ευχαρίστησε τον κ. Ι. Γιαννάκενα για τα καλά του λόγια, το κοινό για την παρουσία του, και προχώρησε στην παρουσίαση του βιβλίου του.

Με την κυβέρνηση Μεταξά

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ 

Ο Αλέξανδρος Παπάγος γεννήθηκε στις 9 Δεκεμβρίου 1883 στην Αθήνα από μία παλιά αρχοντική οικογένεια και ο πατέρας του, Λεωνίδας Παπάγος, ήταν στρατιωτικός, πράγμα που ενέπνευσε στον γιο του την αγάπη για τον στρατό. Ο πατέρας του ήθελε να τον κάνει δικαστικό, ο Αλέξανδρος όμως, παρ΄όλο που ενεγράφη στην Νομική, την εγκατέλειψε στο πρώτο έτος και ακολούθησε  στρατιωτικές σπουδές, στον τομέα του Ιππικού. Έλαβε το βάπτισμα του πυρός στους Βαλκανικούς Πολέμους 1912 – 13, Επί κυβερνήσεως Βενιζέλου (1917 – 1920) τέθηκε σε ‘’αυτεπάγγελτο διαθεσιμότητα’’ και εξετοπίσθη διαδοχικώς στις νήσους Ίον, Μήλον, Θήραν και Κρήτην.

Με την επάνοδο του Βασιλέως Κωνσταντίνου, ανεκλήθη από την ‘’διαθεσιμότητα’’ και προήχθη στον βαθμόν του Αντισυνταγματάρχου. Τον Ιούλιο του 1921 έλαβε μέρος στην εκστρατεία της Μικράς Ασίας με την Ταξιαρχία του Ιππικού, όπου διέπρεψε. Ανέβηκε τα σκαλιά της στρατιωτικής ιεραρχίας και την 15η Οκτωβρίου 1935, προήχθη εις Αντιστράτηγον και ετοποθετήθη Διοικητής διαδοχικώς του Α΄ και του Γ΄ Σώματος Στρατού, και έφερε την ευθύνη της Αρχιστρατηγίας του Ελληνικού Στρατού κατά την τετραετία, μέχρι της κηρύξεως του Ελληνοϊταλικού πολέμου1940 – 41, αλλά και κατόπιν αυτής. Μαζί με τον Πρωθυπουργό και Υπουργό Στρατιωτικών Ιωάννη Μεταξά, διοργάνωσαν εκ βάθρων τον Ελληνικό Στρατό (που είχε αφήσει καθημαγμένο ο Ελ. Βενιζέλος) και οργάνωσαν ένα άρτιο σχέδιο επιστρατεύσεως, βλέποντας τα σύννεφα του πολέμου να πλησιάζουν.

Παπαγος Μεταξάς

ΠΡΩΤΗ  ΑΡΧΙΣΤΡΑΤΗΓΙΑ – α) Ελληνοϊταλικός Πόλεμος 

Τα ξημερώματα της 28ης Οκτωβρίου 1940 και μετά την ‘’επίσκεψη’’ του Γκράτσι, ο Παπάγος ήταν ο πρώτος άνθρωπος στον οποίο τηλεφώνησε ο Ιωάννης Μεταξάς, στις 3.40΄ το πρωί, για να του αναγγείλει τα διατρέξαντα. Ο Παπάγος ντύθηκε βιαστικά, προσευχήθηκε γονατιστός μπροστά στην εικόνα της Θεομήτορος και έσπευσε προς το Γενικό Επιτελείο Στρατού, το οποίο έδρευε τότε στα Παλαιά Ανάκτορα. Από εκεί, ειδοποίησε τα μέλη του Επιτελείου και άρχισαν οι πρώτες συσκέψεις. Εντωμεταξύ, ο Ιωάννης Μεταξάς στις 5.30΄ π.μ. συνεκάλεσε το Υπουργικό Συμβούλιο, στο οποίο επίσης παρίστατο ο Βασιλεύς Γεώργιος και ο αδελφός του, Διάδοχος Παύλος.

Στο ελεύθερο Αργυρόκαστρο

Η πρώτη εχθρική επίθεση εξαπελύθη μισή ώρα προ της λήξεως του Ιταλικού τελεσιγράφου. Την πρώτη φάση του Ελληνοϊταλικού πολέμου, η οποία έληξε στις 13 Νοεμβρίου 1940, διεδέχθη η δεύτερη, η οποία θα μπορούσε να χρονολογηθεί από 14ης Νοεμβρίου έως 28ης Νοεμβρίου 1940. Είναι η κατεξοχήν φάση της αντεπιθέσεως, κατά την οποίαν επετεύχθηκε και η 3η απελευθέρωση της Βορείου Ηπείρου. Μετά την παταγώδη αποτυχία της Ιταλικής επιθέσεως κατά της Ελλάδος, είχε καταστεί πρόδηλον ότι επέκειτο πλέον η δυναμική εμπλοκή της Γερμανίας. Όλοι οι  σύμμαχοι έκαναν πίσω και η Ελλάδα αφέθηκε μόνη, από τους ‘καλούς της συμμάχους’, Βαλκάνιους και Εγγλέζους, αλλά αποφασισμένη ναι μεν να μην  προκαλέσει, αλλά, σε περίπτωση που θα εδέχετο Γερμανική επίθεση, να αμυνθεί μέχρις εσχάτων.

β) Κατοχή 

Μετά την κατάρρευση του μετώπου και την στρατιωτική κατίσχυση της Γερμανικής Βέρμαχτ, ο Παπάγος έκρινε ορθόν να παραμείνει στην Ελλάδα, αφενός για να συμμεριστεί τα δεινά του Ελληνικού λαού και αφετέρου διότι είχε κατά νουν την διοργάνωση  εθνικού απελευθερωτικού αγώνος, όταν οι συνθήκες το επέτρεπαν.

Ματαίως προσπάθησαν ο πρώτος κατοχικός υπουργός Γ. Τσολάκογλου αλλά και οι Γερμανοί κατακτητές να προσεταιρισθούν τον Παπάγο (ο οποίος είχε τεθεί σε κατ’οίκον περιορισμό), απονέμοντας του τιμητική σύνταξη Αρχιστρατήγου. Ο Παπάγος αρνήθηκε, (τους έστειλε μάλιστα και εξώδικο) και δημιούργησε μάλιστα και μία αντιστασιακή οργάνωση, την οποίαν ονόμασε «Στρατιωτική Ιεραρχία».

Στο Νταχάου

Ο Παπάγος συνελήφθη στις16 Ιουλίου 1943 μαζί με τους συνεργάτες του αντιστρατήγους από τους Γερμανούς, οι οποίοι τους έστειλαν σιδηροδρομικώς στην Γερμανία και από εκεί τους γύριζαν από στρατόπεδο σε στρατόπεδο (του Νταχάου συμπεριλαμβανομένου), μέχρι την απελευθέρωσή τους τον Μάιο 1945.

Μετά την απελευθέρωση από το Νταχάου με δανεικά κοστούμια

ΔΕΥΤΕΡΗ  ΑΡΧΙΣΤΡΑΤΗΓΙΑ

Μετά την πάροδο 2 ½ ετών από της ενάρξεως της νέας φάσεως της εμφυλίου συρράξεως (1946), τρίτης κατά σειράν, κατόπιν εκείνων που είχαν προηγηθεί, διαρκούσης ακόμη της ξένης κατοχής (1943 – 44), και ευθύς την μετά την απελευθέρωση (Δεκεμβριανά 1944), δράση των (εκ Γιουγκοσλαβίας και Αλβανίας ορμώμενων) ενόπλων κομμουνιστικών συμμοριών, είχε δημιουργηθεί μία λίαν δυσχερής κατάσταση καθ’άπασαν την επικράτειαν. Υπό τοιαύτας συνθήκας, τον Οκτώβριο του 1948, η Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητος, υπό τον Θεμιστοκλή Σοφούλη, ανέθεσε την αρχιστρατηγία των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων στον (απόστρατο πλέον) Αντιστράτηγο Παπάγο, ο οποίος τους διαβεβαίωσε ότι ήτο εις θέσιν να πραγματοποιήσει εντός του έτους 1949 «την εξόντωση του κομμουνιστοσυμμοριτισμού). 

Οπερ και συνέβη, πράγματι, με κατάληξη την οριστική και αμετάκλητη συντριβή των κομμουνιστικών δυνάμεων στα όρη Γράμμος – Βίτσι, τον Αύγουστο 1949, σώζοντας έτσι την Ελλάδα από το να γίνει μία ‘’Λαϊκή Δημοκρατία’’,  και την Μακεδονία από το να αποσπασθεί από τον Ελληνικό κορμό.

Για τις υπηρεσίες του αυτές προς την Πατρίδα, βάσει νόμου ψηφισθέντος ομοφώνως υπό της Βουλής των Ελλήνων, την 17ην Οκτωβρίου 1949,  απενεμήθη στον Παπάγο ο μέγιστος στρατιωτικός τίτλος του ‘’Στρατάρχου’’

ΑΝΑΜΕΙΞΗ  ΣΤΗΝ  ΕΝΕΡΓΟ  ΠΟΛΙΤΙΚΗ 

Λόγω των υπηρεσιών του προς την Πατρίδα, πάνδημη εγείρεται η απαίτηση του λαού να κατέλθει ο Στρατάρχης στον πολιτικό στίβο. Ο ίδιος, αφού αμφιταλαντεύτηκε, το αποφάσισε την 30ην Απριλίου 1951. Ἰδρυσε την πολιτική παράταξη ‘’Ελληνικός Συναγερμός’’, ο οποίος ιδεολογικώς ανήκε στον χώρο των  ‘’Λαϊκών / Βασιλοφρόνων’’, συμμετείχε στις εκλογές της 9ης Σεπτεμβρίου 1951, ήλθε πρώτος αλλά χωρίς αυτοδυναμία, και αρνήθηκε να σχηματίσει κυβέρνηση συνασπισμού.

Την 16ην Νοεμβρίου 1952, εγένοντο νέες εκλογές, όπου εθριάμβευσε ο ‘’Ελληνικός Συναγερμός’’. Από της πρώτης στιγμής, ο Πρωθυπουργός επεδόθη με εκπλήσσουσα αποφασιστικότητα και ταχείς ρυθμούς στο έργο της εθνικής ανασυγκροτήσεως σε όλους τους τομείς. Παράλληλα, εφάρμοσε πολιτική αρμονικής συνεργασίας με τους πολιτικούς του Βενιζελικούς αντιπάλους και πολιτική λήθης με σκοπό να επαναφέρει στην εθνική οικογένεια τους παρασυρθέντες στην κομμουνιστική ανταρσία.

Εξώφυλλο στο TIME

Ο ΣΤΡΑΤΑΡΧΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ 

Το Κυπριακό Ζήτημα απετέλεσε τον ακρογωνιαίο λίθο της εξωτερικής πολιτικής του Παπάγου, μέχρι τον θάνατό του. Προσπάθησε, με φιλικό τρόπο να πείσει τους Άγγλους να παραχωρήσουν την ανεξαρτησία στην Κύπρο, η οποία ήταν Βρετανική αποικία, όπως έκαναν για όλες τους τις αποικίες στην Αφρική, αλλά προσέκρουσε στην απάντηση ότι το θέμα για την Βρετανία ήταν κλειστό και η απάντηση είναι όχι. ΄Εφθασε, μάλιστα, και στο σημείο ο Άγγλος Υπ.Εξ. και μετέπειτα πρωθυπουργός της Βρετανίας Άντονι Ήντεν να τον ειρωνευθεί κατάμουτρα, μέσα στην Βρετανική Πρεσβεία στην Ελλάδα, τον Σεπτέμβριο 1953.

Ο Παπάγος έκανε προσφυγή στον ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο 1954, όπου έλαβε την συντριπτική πλειοψηφία των θετικών ψήφων (36 ΥΠΕΡ, 18 ΚΑΤΑ και 11 αποχές.). Οι Άγγλοι ενέπλεξαν στο Κυπριακό την αδιάφορη μέχρι τότε Τουρκία, και άρχισαν νέες εντάσεις.

Ο ΑΙΝΙΓΜΑΤΙΚΟΣ  ΘΑΝΑΤΟΣ  ΤΟΥ  ΣΤΡΑΤΑΡΧΟΥ 

Η υγεία του Στρατάρχου άρχισε να κλονίζεται, από τον Νοέμβριο του 1954, όταν αισθάνθηκε τα πρώτα συμπτώματα δυσθυμίας, ανορεξίας και ανεπαρκούς ύπνου, στα οποία προσετέθησαν και ενοχλήματα, οφειλόμενα σε γαστρίτιδα και μετεωρισμό. Εισήλθε σε Πανεπιστημιακή Κλινική της Ζυρίχης στην Ελβετία, και ο γιατρός του είπε ότι όλα αυτά τα συμπτώματα οφείλονται στις κακουχίες που πέρασε στα γερμανικά στρατόπεδα συγκεντρώσεως. Τέλος, ο Παπάγος εξήλθε της κλινικής σε άριστη υγεία. Εντούτοις, η υγεία του άρχισε από τον επόμενο Μάρτιο να παρουσιάζει σταδιακή επιδείνωση. Στην συνέχεια εκλήθησαν διάφοροι ιατροί και έδωσαν διαφορετικές γνωματεύσεις και θεραπείες ο καθένας, η υγεία του παρουσίασε αιφνίδιες επιπλοκές και στις 4 / 10, 11.35 μ.μ., κατόπιν μεγάλης αιμορραγίας, ο Στρατάρχης εξεμέτρησε το ζην.

Πιθανολογείται ότι ο θάνατός του μπορεί να οφείλεται σε εγκληματική ενέργεια πρακτόρων ξένης δυνάμεως, η οποία ενοχλείτο από την επιμονή του Στρατάρχου για την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Ο αινιγματικός θάνατός του θυμίζει τον θάνατο του Ιωάννη Μεταξά στα τέλη Ιανουαρίου 1941.

ΟΙ ΕΠΙΓΟΝΟΙ, Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΔΙΑΤΑΓΗ ΤΟΥ ΔΕΝ ΕΞΕΤΕΛΕΣΘΗ

Λίγες μόνον ώρες πριν τον θάνατό του, και με απόλυτη πνευματική διαύγεια, όρισε με ΦΕΚ διάδοχό του τον Υπουργό Εξωτερικών, Στέφανο Στεφανόπουλο, όμως τελευταία στιγμή επεβλήθη από τον Βασιλέα ως Πρωθυπουργός της Ελλάδος ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, μέχρι τότε Υπουργός Δημοσίων ΄Εργων, ο οποίος ούτε καν ανήκε στην ηγετική ομάδα του ‘’Ελληνικού Συναγερμού’’, Τον προώθησε ο Βασιλεύς Παύλος, παραπλανώντας τον νόμιμο διάδοχο του Στρατάρχου στην Πρωθυπουργία , Στέφανο Στεφανόπουλο. Την επόμενη της κηδείας του Στρατάρχου, συνεδρίασε η Κοινοβουλευτική Ομάδα του ‘’Συναγερμού’’, κατά της απόφασης του Βασιλέως,  αλλά εις μάτην.

Υπάρχει παλαιόθεν η αντίληψη ότι τον Κ, Καραμανλή τον επέβαλε ‘’ο ξένος παράγοντας’ και ως υπουργό στην κυβέρνηση του Παπάγου και ως Πρωθυπουργό δια μέσου του Βασιλέως Παύλου, ο οποίος είναι γνωστό ότι δεν ήθελε εξ αρχής τον Παπάγο στην πολιτική. Ειδικώς για τον Καραμανλή, υπάρχει και το ‘’Υπόμνημα Πιπινέλη’’, από το όνομα του παλαίμαχου πρέσβεως, υπουργού Εξωτερικών και εξ απορρήτων σύμβουλος του Βασιλέως Γεωργίου, Παναγιώτη Πιπινέλη. Σύμφωνα με το υπόμνημα αυτό, ο Κ. Καραμανλής αναλαμβάνει να φέρει σε πέρας κάποιες δεσμεύσεις του, έναντι του ‘’συμμαχικού’’ παράγοντος, πρωτίστως δε για το Κυπριακό. Και οι δεσμεύσεις πραγματοποιηθήκαν, μέχρι τελευταίου ‘ιώτα᾿ , με την βοήθεια επίσης του Ευαγγέλου Αβέρωφ – Τοσίτσα, όπως τα είδαμε και τα ζήσαμε.

Από την εκδήλωση

ΕΠΙΛΟΓΟΣ 

Ο Παπάγος είχε δηλώσει σε μία συνέντευξη στον συντάκτη της τότε ‘ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗΣ΄, και παλαιό δημοσιογράφο Τάκη Παπαγιαννόπουλο, εν όψει των εκλογών του 1952

«Το Κυπριακόν θα είναι ένα εκ των πρώτων και κυριοτέρων μελημάτων μου. Δι’ εμέ, η Ενωσις υπάρχει, είναι δεδομένη ….Διότι, ας το πάρουν απόφαση. Η Κύπρος είναι Ελλάς» 

Επιμέλεια Κειμένου  ΘΩΜΑΪΣ   ΠΑΡΙΑΝΟΥ