Επίκαιρα άρθρα του καθηγητή Νίκου Λυγερού.

Ιδιωτικοποιήσεις και SOCAR

Όταν είσαι ιδεολογικά αντίθετος στις ιδιωτικοποιήσεις, πώς μπορείς να πουλήσεις τον ΔΕΣΦΑ στην αζερική SOCAR; Όταν προβλέπεται η ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ ή εναλλακτικά μέτρα που οδηγούν σε ισοδύναμο αποτέλεσμα για τον ανταγωνισμό, τότε προβλέπεις να πουλήσεις ουσιαστικά το ελληνικό δίκτυο φυσικού αερίου; Όταν η Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω της Επιτροπής την ενσωματώνει ως PCI, το καλώδιο Interconnector EuroAsia για το οποίο θα δώσει ένα δισεκατομμύριο και τον αγωγό East Med, τότε σκέφτεσαι να αφήσεις στους ξένους το δίκτυό μας; Όταν λες ότι είμαστε φιλικός ως λαός με τους Αρμένιους, γιατί κάνεις επαφές για ένα τεράστιο συμβόλαιο εξάρτησης με το Αζερμπαϊτζάν; Η SOCAR (State Oil Company of Azerbaijan Republic) όπως το λέει και το όνομά της, είναι κρατική εταιρεία που υπάρχει από τη σοβιετική περίοδο ως Azneft. Ο στόχος της είναι η ευρωπαϊκή αγορά, έτσι εξαγόρασε και πήρε το 90% της αγοράς της Ρουμανίας. Αγόρασε και την Exxon Mobil Swiss κι είναι πια ο ιδιοκτήτης του δικτύου 160 βενζινάδικων σε όλη τη χώρα. Δημιουργεί ένα δίκτυο το οποίο μόνο διαφανές δεν μπορείς να το χαρακτηρίσεις, αλλά αυτό σου είναι γνωστό;

πηγή

Ο λιγνίτης δεν είναι προοπτική

Ο λιγνίτης δεν είναι προοπτική με τα προβλήματα που παράγει. Δεν σέβεται με τίποτα το περιβάλλον και τους ανθρώπους. Ανήκει στο παρελθόν της Ελλάδας, όταν δεν είχε πολλές δυνατότητες, όταν δεν ήξερε για την ΑΟΖ και το φυσικό αέριο που ανήκει στην πράσινη ενέργεια. Δεν μπορούμε, λοιπόν, την ώρα που ήδη αντικαταστήσαμε την τροφοδότηση δύο μονάδων της ΔΕΗ στη Μεγαλούπολη και περάσαμε από τον λιγνίτη στο φυσικό αέριο να συνεχίζουμε να μιλάμε για την ανάπτυξη του λιγνίτη κάνοντας δήθεν ότι πρόκειται για καινοτομία. Καινοτομία πρέπει να κάνουν και στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας κι όχι μόνο στο φυσικό αέριο. Πρέπει, λοιπόν, να σοβαρευτούμε σε επίπεδο ενέργειας, γιατί όλοι οι ειδικοί του κόσμου το γνωρίζουν το θέμα. Ο λιγνίτης δεν έχει μέλλον ως προϊόν ενέργειας, ας συνεχίσουμε λοιπόν τις μονάδες μας εκεί όπου είναι άκρως απαραίτητο, γιατί δεν υπάρχει εναλλακτική λύση, αλλά ας διευκρινίσουμε σε όλους μας ότι δεν πρόκειται ούτε για ανάπτυξη, ούτε για ανάκαμψη, αλλά μόνο για τοπική συντήρηση. Η αξία της τεχνικής μας υποβαθμίζεται όταν ακούμε δηλώσεις που παροτρύνουν την ανάπτυξη μέσω λιγνίτη. Τώρα είμαστε επιτέλους σε άλλη φάση.

πηγή

Απαραίτητη αποτελεσματικότητα

Δεν είμαστε πια σε μια φάση επεξεργασίας των δεδομένων, δεν έχουμε ακόμα να σκεφτούμε πώς θα λειτουργήσουμε, η επίλυση των προβλήματων έχει αρχίσει τώρα κι ας μην το ξέρουν οι περισσότεροι ή μάλλον κι ας μη θέλουν να το μάθουν. Τώρα δεν μιλούμε για κομματικά και εσωκομματικά προβλήματα εκτός από αυτούς που έχουν αυτή την πολυτέλεια. Οι δύο ψηφοφορίες που έγιναν στη Βουλή των Ελλήνων είναι μόνο η αρχή μιας διαδικασίας που θέλει αποτελεσματικότητα. Δεν είμαστε πια στο φαίνεσθαι. Όλα εξετάζονται με μεγάλη ακρίβεια, γιατί δεν έχουμε στη διάθεσή μας δεν έχουμε πια δικαίωμα σε κάποια ασάφεια. Γνωρίζουμε ότι η ευαισθησία στις αρχικές συνθήκες είναι ένα θεμελιακό φαινόμενο αστάθειας. Έτσι ακόμα και η μελέτη των αιτιατικών δυναμικών συστημάτων οδηγεί στη θεωρία του Χάους, η οποία γενικεύει τη θεωρία καταστροφών που αποτελεί επέκταση της θεωρίας παιγνίων μηδενικού αθροίσματος. Και σ’ αυτές τις διακλαδώσεις πρέπει να επιλέξουμε σωστά το μονοπάτι της αλλαγής. Ας αφήσουμε λοιπόν τα γραμμικά οικονομικά μοντέλα κι ας εξετάσουμε τα δεδομένα που προσφέρει η μορφοκλασματική ανάλυση.

πηγή

Νοητική διευκρίνιση προβλήματος

Αυτήν την περίοδο πολλοί μπερδεύονται με την επίλυση των προβλημάτων. Θεωρούν ότι αν βρουν τον δράστη που προκάλεσε ένα πρόβλημα, λύνουν ταυτόχρονα και το πρόβλημα. Όταν κάποιος βάζει φωτιά σε μια πολυκατοικία, σε έναν όροφο, το πρόβλημα δεν είναι να βρεθεί ποιος το έκανε, αλλά με ποιον τρόπο δεν θα επεκταθεί η φωτιά σε όλους τους ορόφους. Γιατί αν δεν γίνει αυτό ακόμα κι αν έχεις πιάσει τον δράστη, η πολυκατοικία καταστρέφεται. Εδώ λοιπόν το θέμα που επείγει, δεν είναι ποιος φταίει για την κατάσταση που επικρατεί στην Ελλάδα, αλλά πώς μπορούμε να κάνουμε στρατηγικές πράξεις, για να μην επεκταθεί το πρόβλημα παραπέρα. Ας βρούμε πρώτα τη λύση κι ας ασχοληθούμε μετά με τους δράστες. Άρα αυτό που επείγει είναι η ορθολογική διαπραγμάτευση με όλες τις τεχνικές που διαθέτουμε σε συνδυασμό με τις προοπτικές μας, όπως είναι η ΑΟΖ, το φυσικό αέριο, ο ζεόλιθος, η καινοτομία, το καλώδιο Interconnector EuroAsia, ο αγωγός East Med, το δεύτερο θαλάσσιο οικόπεδο με τα κοιτάσματα Πύρρος και Αχιλλέας. Και μετά από όλα αυτά ας ασχοληθούμε με τους δράστες.

πηγή

Από την ευαισθησία στο απρόβλεπτο

Η βασική προϋπόθεση των οπαδών της εξόδου, είναι ότι δεν μπορεί να γίνει τίποτα με την οικονομική κατάσταση, γιατί βέβαια όχι μόνο δεν πιστεύουν στην έννοια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά δεν υπολογίζουν καθόλου τα θέματα της ενέργειας και της στρατηγικής. Παλαιότερα θεωρούσαν ότι το όλο θέμα είναι αποκλειστικά τεχνικό και οικονομικό. Βέβαια με τα νέα δεδομένα πρέπει να αποδεχθούν ότι πρέπει να υπάρχει και πολιτική βούληση. Τώρα πρέπει να αποδεχτούν ότι δεν γίνεται να προβλέψουν όλες τις εξελίξεις. Έτσι γίνεται όταν ανακαλύπτεις ότι διαθέτεις ένα μοντέλο που είναι ευαίσθητο στις αρχικές συνθήκες και τότε ακόμα και η οικονομία καταλήγει στην καλύτερη περίπτωση στη θεωρία του χάους. Στην πραγματικότητα υπάρχει και ένα άλλο θεωρητικό πρόβλημα κι είναι το πέρασμα από τη μικροοικονομία στη μακροοικονομία. Πιο μορφοκλασματικά έχουμε ένα πρόβλημα αλλαγής κλίμακας που είναι πιο ισχυρό ακόμα και από μια διακλάδωση με καταστροφή. Σε αυτή τη φάση προσπαθούν να χρησιμοποιήσουν την έννοια της εμπειρίας δεκαετιών, δίχως να υπολογίσουν ότι η εμπειρία στη στρατηγική είναι απλώς το συνονθύλευμα των λαθών κι οι ιδιομορφίες είναι πιο συχνές απ’ ό,τι προβλέπει η κλασσική οικονομική θεώρηση.

πηγή 

Γενικόλογη ρητορική

Όταν προτείνεις μια λύση και μόλις σου κάνουν ερωτήσεις συγκεκριμένες για τεχνικά σημεία, αρχίζεις μια γενικόλογη ρητορική, όλοι καταλαβαίνουν ακόμα κι αν δεν είναι ειδικοί. Όταν εξηγείς ότι πρέπει να γίνει μια λεπτομερής ανάλυση για τις αλλαγές, την ισοτιμία, τη φορολογία γίνεται κατανοητό ότι δεν έχει γίνει. Το πρόβλημα το γενικό είναι ότι οι οικονομολόγοι που θέλουν μαζί μια λύση θα τη βρουν θεωρητικά, μόνο που δεν θα μπορούν ν’ αποδείξουν μαθηματικά ότι στέκει κι ότι είναι ανθεκτική στις αλλαγές και στις πιέσεις. Αυτό δεν λέγεται κοινωνική δικαιοσύνη, αλλά επιστημονική ανεπάρκεια στα σκληρά μοντέλα που δυσκολεύουν και τους πιο ειδικούς. Δεν αρκεί να λες ότι μετά από μια βραχυπρόθεσμη καταστροφή μπορεί να έχουμε μεσομακροπρόθεσμα οφέλη. Διότι το ίδιο νοητικό σχήμα λειτουργεί και για τον πόλεμο. Αυτά τα επιχειρήματα δεν μπορούν να πείσουν τον ελληνικό λαό, γιατί έχει ζήσει πολύ χειρότερα και δεν είδε ποτέ καμιά εφαρμογή που να τον βοηθούσε. Ακούμε την έκφραση ριζική αλλαγή, αλλά δεν εξηγείται ότι ισχύει και για την καταστροφή. Όταν ισοπεδώνεις τα πάντα για να βρεις μια λύση, δεν είναι καινοτομία, απλώς επανεκκίνηση που σβήνει τα πάντα.

πηγή 

Γιατί να πιστέψουμε αυτό που δεν ξέρεις

Όταν λες από μόνος σου ότι η έξοδος δεν αποτελεί από μόνη της λύση για τα προβλήματα της Ελλάδας, γιατί θέλεις να την κάνουμε, μόνο και μόνο για να δικαιωθείς ακόμα κι αν καταστραφεί η πατρίδα μας, επειδή προτιμάς την κομματική γραμμή; Όταν μιλάς θεωρητικά για τις θετικές επιπτώσεις κι αναγκάζεσαι να χρησιμοποιήσεις το πιθανό, γιατί να ποντάρουμε; Ο λαός μας υποφέρει και δεν το σέβεσαι. Δεν είναι ένα πειραματόζωο για τα κόμματα. Ενώ οι δικοί μας άνθρωποι κι ο Ελληνισμός δεν εγκαταλείπει ποτέ κανέναν. Δεν μας ενδιαφέρουν οι ιστορικές ευκαιρίες. Εμείς είμαστε της ιστορίας και δεν θεωρούμε ότι πέθανε. Συνεχίζουμε εδώ και αιώνες τον αγώνα μας και δεν μας αγγίζουν τα ριζοσπαστικά, γιατί θέλουμε τις ρίζες μας. Είμαστε της παράδοσης και της καινοτομίας. Είμαστε η συνέχεια των προγόνων και των απογόνων μας. Δεν θέλουμε κανένα κενό στην ιστορία μας. Το έχουμε δει σε άλλες χώρες που πληγώθηκαν και βασανίστηκαν από αυταρχικά συστήματα. Είμαστε της Ελευθερίας, όχι του κόμματος.

πηγή

Με την αξιοπιστία αρχίζει η αλλαγή

Με την αξιοπιστία αρχίζει η αλλαγή και με τίποτα άλλο. Διότι πρέπει να αποδείξουμε ότι μετά από όλα αυτά τα κομματικά σχέδια, είμαστε μία εθνική συνείδηση. Το πλαίσιο της συμφωνίας μετά από τις δύο ψηφοφορίες πρέπει να ενισχυθεί σε πρακτικό επίπεδο. Η ανοικοδόμηση είναι θέμα βούλησης και αυτό σ' ένα ενιαίο πεδίο δράσης, όπου δεν κοιτάζουμε μόνο ποιοι φταίνε, αλλά προσπαθούμε μαζί να βρούμε εποικοδομητικές λύσεις που δεν βασίζονται μόνο και μόνο σε οικονομικά μέτρα. Οι μεταρρυθμίσεις δεν πρέπει να είναι τεχνητές, αλλά να είναι δικές μας, δηλαδή να τις έχουμε επιλέξει ορθολογικά και στρατηγικά. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να πετύχουμε τη δεύτερη συμφωνία μετά από μια διαπραγμάτευση ανθεκτική που δεν θα έχει μόνο μία ισορροπία Nash αλλά και Pareto. Μετά από αυτό, το πεδίο θα είναι πιο ξεκάθαρο και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα πρέπει να κάνει το καθήκον της για να περάσουμε στο επόμενο στάδιο, βοηθώντας έμπρακτα την Ελλάδα με το θέμα των ελληνικών ομολόγων σε συνδυασμό με την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών. Με αυτόν τον τρόπο θα είναι ελεύθερο το βήμα για την άρση στις κινήσεις των κεφαλαίων που θα αλλάξει την κατάσταση πρακτικά.

πηγή

Ο Νίκος Λυγερός είναι καθηγητής Γεωστρατηγικής