24 ΙΟΥΝΙΟΥ 1827 – Η ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΣΠΗΛΑΙΟΥ: όταν οι μοναχοί άρπαξαν τα όπλα…

ΜΙΑ ΣΕΜΝΗ ΕΠΕΤΕΙΑΚΗ ΓΙΟΡΤΗ 

αναδημοσίευση  από το Προσωπικό Ιστολόγιο του Μητροπολίτη Καλαβρύτων και Αιγιαλείας Αμβροσίου 

Για μια ακόμη φορά συναχθήκαμε σήμερα στην σεβασμία καί ιστορική Ιερά Μονή του Μεγάλου Σπηλαίου, εδώ στα μαρτυρικά και ηρωϊκά Καλάβρυτα, για να προσευχηθούμε για τους αγωνιστές της ελευθερίας, Μοναχούς καί Λαϊκούς, μεταξύ των οποίων οι εκατό (100) περίπου Μοναχοί τότε,  οι οποίοι πέταξαν τα ράσα, άρπαξαν τα όπλα και άρχισαν τη Μάχη κατά του Ιμπραήμ Πασά και των 13.000 περίπου στρατιωτών του. Τήν περιώνυμη, ιστορική, μεγάλη και νικηφόρα μάχη του Μεγάλου Σπηλαίου της 24ης Ιουνίου 1827, η οποία δόθηκε σώμα με σώμα εναντίον των πολυαρίθμων ορδών του επιτιθέμενου Ιμπραήμ Πασά. Αυτή ήταν και η τελευταία μάχη του Αγώνος για την εθνική μας παλιγγενεσία, διά της οποίας καταπαγιώθηκε η απελευθέρωση της Ελλάδος μας από την τετρακοσιόχρονη δουλεία στον αλλόθρησκο κατακτητή μας. Να πως περιγράφει την περιώνυμη αυτή μάχη ο ιστορικός Φωτάκος. Δανειζόμεθα το κείμενο από τό Ημερολόγιο τοίχου της ΙΛΕΑ, του έτους 2010. 

Η μάχη του Μ. Σπηλαίου (24 lουvίου 1827)

Ο Ιμπραήμ, αφού όλο το 1826 λεηλάτησε την Αρκαδία και την Λακωνία, επέστρεψε στην Πάτρα, και την άνοιξη του 1827 βρίσκεται στην ορεινή – Αχαΐα, όπου καταστρέφει, λεηλατεί και απειλεί, αναγκάζοντας πολλούς στο “Τουρκο- προσκύνημα” (δήλωση υπoταγής), ενώ τους χορηγούσε και .. πιστοποιητικό, το” ράγι µπουγιουρντί” (συγχωροχάρτι)!

Έτσι λυμαινόταν όλα τα χωριά. Ενώ είχαν τουρκοπροσκυνήσει Πάτρα, Καλάβρυτα και Βοστίτσα. Ο δε Ντελή Αχμέτ, πασάς της Πάτρας προστάτευε τους προσκυνημένους, κατά διαταγή του Ιμπραήμ, με πρωτοπαλλήκαρό του τον προδότη Νενέκο. Ακόμα και στο Μ. Σπήλαιο μπαινοέβγαιναν άνθρωποι του Νενέκου, ενώ ο Ιμπραήμ σχεδίαζε το πάρσιμό του. Έτσι με 13.000 στρατό και το Νενέκο με 2.000 στρατοπέδευσε στα Σάλμενα, κοντά στο μοναστήρι, που το προστάτευαν – κατ’ εντολή του Κολοκοτρώνη – ο Ν. Πετμεζάς με 600 αγωνιστές, και ο υπασπιστής του Φωτάκος, καθώς και ο Κ. Μέλιος με 100 μαχητές, στη θέση “Ψηλός Σταυρός”. Και πάντα με την φροντίδα του Κολοκοτρώνη οχυρώθηκε καλά το μοναστήρι και εσωτερικά. Ο Ιμπραήμ, αφού ήρθε πιο κοντά, στην Επάνω Ζαχλωρού, κάλεσε τρεις φορές τους υπερασπιστές να … συμφιλιώσουν (να προσκυνήσουν δηλαδή).

Οι καλόγεροι, βλέποντας το δισταγμό των καπεταναίων, βλέποντας τον Νενέκο να έρχεται με 3.000 Τούρκους και προσκυνημένους τραβολογώντας περί τους 300 αιχμαλώτους, βλέποντας το στρατό του Ιμπραήμ να τους έχει “κλείσει” από παντού, έβγαλαν τα ράσα, φόρεσαν φουστανέλες (100 περίπου),και με μπροστάρη τον ηγούμενό τους Γεράσιµο Τορόλο, έπιασαν τη θέση “Παληάμπελο” και άρχισαν το τουφεκίδι! “… Τούτο δε ιδόντες ημείς εξεροκοκκινήσαμεν, από την εντροπή μας και παρευθύς εβγήκαμεν από το μέρος της Κισσωτής, να υπάγομεν εις τον πόλεμον, που με την έφοδο του Τουρκικού ταχτικού είχε πια γενικευτεί και βάσταξε 13 ώρες … “. (Φωτάκου, Απομνημονεύματα, τ. Β’, σελ. 434).

Μέχρι και στα έλατα ανέβηκαν οι υπερασπιστές του μοναστηριού και πυροβολούσαν τους Τούρκους και τους προσκυνημένους, με πείσμα, ώσπου τους έτρεψαν σε φυγή, και γενική υποχώρηση, προς τα Καλάβρυτα ενώ άφησαν 650 νεκρούς. Από τους Έλληνες μαχητές, τραυματίστηκαν μόνο 10, αλλά έπεσε νεκρός ο καπετάνιος Κ. Μέλιος.

Ο Ιμπραήμ, μετά από αυτή την πανωλεθρία που έπαθε, δεν τόλμησε να σκεφτεί πάλι το Μ. Σπήλαιο. Η ιστορία εξύψωσε κυρίως το εθνικό φρόνημα και τη γενναιότητα των μοναχών, που έγραψαν στις σελίδες της την 24η Ιουνίου 1827, με ανεξίτηλα γράμματα. 

Αυτά λοιπόν μας παρέδωσε ο ιστορικός Φωτάκος στα Απομνημονεύματά του. Τα αφιερώνουμε  στίς κυρίες Ρεπούση και Δραγώνα, στον Καθηγητή κ. Βερεμή,  που βάλθηκαν να “διορθώσουν” την ιστορία, αλλά και στούς ξενοκίνητους παράγοντες του τηλεοπτικού σταθμού ΣΚΑΪ. Στη Μάχη του Μεγάλου Σπηλαίου αναφέρθηκε και ο ιστορικός συγγραφεύς κ. Σαράντος Καργάκος σε δημοσίευμά του στην ΕΣΤΙΑ της 24ης Μαρτίου 2011. Μεταφέρουμε εδώ ένα απόσπασμα: 

Τα μοναστήρια και η Παλιγγενεσία 

του Σαράντου Ι. Καργάκου 

“Το Μέγα Σπήλαιο και οι πέριξ αυτού λόφοι είχαν μεταβληθεί σε φρούριο. Ο Ιμπραήμ από τη Μονή της Σάλμαινας (μετόχι του Μ. Σπηλαίου) κάλεσε με επιστολή τους μοναχούς να παραδοθούν. Αυτοί απάντησαν αρνητικά. Τους κτύπησε με το πεζικό και πυροβολικό του στις 24 Ιουνίου 1827. Την Μονή και τους γύρω χώρους υπεράσπιζαν 600 παλληκάρια υπό τον Νικόλα Πετ(ι)μεζά. Μικρή ενίσχυση έστειλε και ο Κολοκοτρώνης υπό τον Φωτάκο. Στις δυνάμεις αυτές προστέθηκαν και 100 οπλοφόροι μοναχοί, που έβγαλαν το ράσο και φόρεσαν την συνηθισμένη ελληνική στολή. Η μάχη κράτησε όλη την ημέρα και ήταν πεισματική. Ο Ιμπραήμ απέτυχε και ντροπιασμένος υποχρεώθηκε να αποσυρθεί. Το Μέγα Σπήλαιο έμεινε απάτητο. Αυτό έδωσε νέα πνοή στον Αγώνα. Πολλά χωριά ξεπροσκύνησαν και ο Κολοκοτρώνης συνέχισε με νέο σθένος την αγωνιστική του προσπάθεια”. 

Αίγιον, Κυριακή 26 Ιουνίου 2011

+ Ο Καλαβρύτων και Αιγιαλείας Αμβρόσιος

(και μια μικρή προσθήκη από το Αβέρωφ)

Οι στρατιώτες τού Χριστού, μόλις επέστρεψαν στή μονή, έγιναν δεκτοί από τόν άμαχο πληθυσμό μέ κραυγές χαράς καί κωδωνοκρουσίες καί όλοι μαζί γιόρτασαν μέ δοξολογία τή μεγάλη νίκη. Ο στρατηγός Νικόλαος Πετμεζάς μόλις τελείωσε η λειτουργία γονάτισε μπροστά στήν εικόνα τής Παναγίας, καί ανεφώνησε: 

«Παναγιά μου, εφ’ όσον έχουμε εσένα, δέν χρειάζονται τ’ άρματα». 

το είδαμε στο Αντέχουμε