Συμφέρον καί Ἐκλογές.

Του π. Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου

Οἱ ἱστορικές συγκυρίες ἐπέτρεψαν σήμερα -[πού] εἶναι ἡμέρα πολιτικῆς ἐκλογικῆς ἀναμετρήσεως- νά ἀναγνωστεῖ αὐτό τό κείμενο.

Εἶπα συγκυρίες ἱστορικές, ἀλλά σήμερα κατά τήν τάξη τῆς Ἐκκλησίας μας αὐτή ἡ περικοπή ἔπρεπε νά ἀναγνωστεῖ. Ἐπειδή, λοιπόν, αὐτή ἡ περικοπή εἶναι πολύ διεισδυτική ἀκριβῶς σέ αὐτά τά θέματα τῶν ὁποιοδήποτε ἀνθρωπίνων ἀναμετρήσεων, εἶναι πολύ καίρια νά τά ἀξιοποιήσουμε, ἀξιοποιώντας τήν ἱστορική συγκυρία τῆς σημερινῆς τοῦ τόπου μας πολιτικῆς ἀναμετρήσεως. Βέβαια τονίζουμε προοιμιακά πού ἡ Ἐκκλησία δέν μπορεῖ νά παρεμβαίνει στά πολιτικά τά πράγματα καί νά ὁρίζει, νά καθορίζει ἤ νά ρίχνει κάπου τίς ζυγαριές, ἄς τό ἀφήσουμε στή σχετική ἐλευθερία καί στή συνείδηση τοῦ κάθε πολίτη αὐτοῦ τοῦ τόπου.

Ἀλλά ἡ Ἐκκλησία δέν μπορεῖ νά χάνει εὐκαιρίες νά ἀξιοποιεῖ γεγονότα, τά ὁποῖα τραυματίζουν ἤ καλλύνουν τόν τόπο καί νά τά προσδιορίζει θεολογικά.

Αὐτή, λοιπόν, ἡ περικοπή πού θά τήν ἀναλύσουμε ἐν ὀλίγοις σέ τρεῖς πτυχές, ἔχει ἕνα κεντρικό μήνυμα: Καταργῆστε τό συμφέρον. Τό συμφέρον ἀκριβῶς λειτουργεῖ καταλυτικά, διαλυτικά, γιά ὅλους τούς κοινωνικούς θεσμούς καί τίς κοινωνικές ἐκφράσεις, σέ ἐπίπεδο πολιτικό, κοινωνιολογικό -ὅταν λέω κοινωνιολογικό [ἐννοῶ] ἀντιπαλότητος τῶν κάποιων τάξεων τῆς κοινωνίας- καί οἰκονομικό. Ἡ περικοπή, λοιπόν, αὐτά τά τρία τά ἀκουμπάει καί θά τά προσδιορίσουμε. Μίλησα γιά τό πολιτικό, γιά τό κοινωνιολογικό -ὡς κοινωνιολογική ἀναμέτρηση κάποιων ὁμάδων καί τάξεων- καί ταυτόχρονα οἰκονομικό.

Πάντως, [ὡς πρός] τά ἐπιμέρους ἤ πολυποίκιλα συμφέροντα τοῦ κόσμου, ὁ Χριστός μας, μέ τό στόμα Του πρῶτα-πρῶτα, μίλησε γιά τήν ἀγάπη· καί θά ἔλεγε κάποιος πολύ θεωρητική φράση ἡ ἀγάπη καί πράγματι ἡ ἀγάπη -εἶναι ὁ Θεός ἀγάπη- δέν μπορεῖ νά τήν πιάσεις μέχρι βάθους, νά θεολογήσεις βαθιά μέσα της, ὅσο δέν μπορεῖς νά ἀκουμπήσεις τήν οὐσία τοῦ Θεοῦ. Κάτι πιάνεις ἀπό αὐτή, ἀλλά ὁ Χριστός τήν προσδιορίζει, λέει νά μήν ἀγαπᾶτε μόνο αὐτούς πού σᾶς ἀγαπᾶνε· πολύ σπουδαία φράση.

- Σ᾽ αὐτό τό ἐπίπεδο, λοιπόν, νά μήν ἀγαπᾶτε μόνο αὐτούς πού σᾶς ἀγαπᾶνε καί νά ἀγαπᾶτε ἀκόμη καί τούς ἐχθρούς σας, ἡ ἱστορία πάει πολύ βαθιά, σέ ἕνα ἐπίπεδο ὁποιασδήποτε ἀναμετρήσεως πολιτικῆς, ὅπου ἀναζητοῦν αὐτοδυναμίες, μοναδικές ἐκφράσεις, ἐγωιστικές τάσεις γιά νά χαράξουμε τή γραμμή μας.

Ὁ Χριστός μιλάει γιά ἀγάπη, μιλάει γιά περιχώρηση, μιλάει γιά τή δυνατότητα νά ἀκουμπήσεις, νά ἀντέξεις, νά περιχωρήσεις, νά μπορεῖς νά συζήσεις, νά ζεῖς μαζί μέ τόν ἄλλο, πού μέχρι τώρα λεγόταν ἐχθρός σου. Ἄν συνεχίσουμε νά διατηροῦμε αὐτές τίς ἀντιπαλότητες, [ἔστω σ᾽] αὐτά τά ἐπίπεδα, δέν νομίζω ὅτι προσδοκοῦμε κάτι καλύτερο γι᾽ αὐτό τόν τόπο· θά παρατείνουμε μιά ἀνακυκλούμενη συνέχεια καί ἀναδυόμενη ἀντιπαλότητα προβαλλομένων ἐγωισμῶν.

Τό κείμενο εἶναι λοιπόν καθαρό, μήν ἀγαπᾶτε μονάχα αὐτούς πού σᾶς ἀγαπᾶνε -καί πρέπει αὐτό πολλοί νά τό πιάσουν, ἄν θέλουν νά δώσουν θεολογικό κάλλος καί ὄφελος σ᾽ αὐτές τίς ὁποιεσδήποτε κοσμικές πολιτικές ἀναμετρήσεις- γιατί χωρίς αὐτό τό κάλλος εἶναι γυμνές ἀπό ὁποιαδήποτε οὐσία καί ὁποιοδήποτε ἄρωμα μέσα τους.

- Στό δεύτερο ἐπίπεδο, ὁ Χριστός πηγαίνοντας σέ πιό βαθιά ἀνάλυση τῆς ἐννοίας τοῦ ἀγαπῶ, πῆγε στό ἀγαθοποιῶ. Βλέπετε τό ἀγαπῶ μπορεῖ νά φαίνεται θεωρητικό, ἀλλά τό ἀγαθοποιῶ εἶναι πιό πρακτικό, ποιῶ κάτι ἀγαθό, ποιῶ κάτι καλό. Κάτω ἀπό αὐτή τήν ἔννοια θά πεῖς, μά αὐτός μοῦ ἔκανε κακό, αὐτός μοῦ ᾽κανε τό τάδε, αὐτός μοῦ ᾽κανε τό τάδε, ὑπάρχουν ἱστορικές ἀντιπαλότητες, ὁτιδήποτε ἔγινε στήν Ἑλλάδα ἐδῶ στά ἐπίπεδα τά πολιτικά, τά κοινωνικά, τίς τάξεις, τί ἔγινε τά τελευταῖα πενήντα, ἑκατό, ἑξήντα χρόνια, ὁ Χριστός τά τινάζει στόν ἀέρα ὅλα αὐτά καί λέει νά ἀγαθοποιεῖτε κι αὐτούς πού δέν σᾶς ἀγαθοποίησαν. 

Μή μιλᾶτε λοιπόν γιά τήν καμμένη γῆ πού παραλάβατε, μιλᾶτε τί μπορεῖτε νά κάνετε τώρα σ᾽ αὐτόν τόν τόπο, κι αὐτό τό ἀπαιτεῖ ἡ θεολογία καί ὁ Χριστός μέ τό στόμα Του. Ὅλα τ᾽ ἄλλα ἄς εἶναι περασμένα, ἄς μποῦν στό χῶρο τοῦ κάλλους τῆς μετανοίας καί τῆς συγχωρήσεως πού ἔχει ἡ Ἐκκλησία μας. Ἀλλά ἐκεῖ δέν μποροῦμε νά σταθοῦμε καί πάλι νά ἀνακυκλώνουμε καταθέσεις φθορᾶς πού διαλύουν αὐτό τόν τόπο, κι αὐτό εἶναι θεολογία.

-Καί στό τρίτο ἐπίπεδο ὁ Χριστός γίνεται πάρα πολύ πρακτικός καί πολύ συγκεκριμένος, μπαίνει στό οἰκονομικό ἐπίπεδο, ἀκουμπάει τή λέξη δανείζομαι. Βλέπετε ἡ λέξη δανεισμός, τό σύστημα τό πιστωτικό, τό τραπεζικό, ὅλα παίζουν μέσα στό σύστημα τοῦ δανεισμοῦ. Ἡ λέξη εἶναι πάρα πολύ καίρια, πάρα πολύ ἐπίκαιρη, γι᾽ αὐτό εἶπα οἱ ἱστορικές συγκυρίες ἐπέτρεψαν σήμερα νά ἀκουστεῖ αὐτή ἡ περικοπή. Δανείζετε, μήν περιμένετε νά πάρετε κἄν ἀπό αὐτούς πού δανείζετε, πάει τό συμφέρον στόν ἀέρα, τινάζεται στόν ἀέρα, τίποτε, δέν εἶναι τά συμφέροντα τῶν τάξεων, ποιοί θά ὠφεληθοῦν, ποιός θά ἀνέβει πάνω, ποιός θά κατέβει κάτω. Ὑπάρχει τό συμφέρον τῆς ἑνότητας καί τό συμφέρον τῆς ἀγάπης καί τό συμφέρον τό ἀγαθοποιό.

Καί ὁ τόπος χωρίς αὐτά τά πράγματα δέν μπορεῖ νά ζήσει, γι᾽ αὐτό ὁ Χριστός καταλήγοντας στήν περικοπή λέει νά γίνετε οἰκτίρμονες ὅπως ὁ Πατήρ μου εἶναι οἰκτίρμων, δέν μᾶς πάει πιά νά βροῦμε ποιά ἰδεολογία ἔχουμε, ποιά πολιτική κατεύθυνση ἔχουμε, ποιά εἶναι ἡ τάση μας ἡ κοινωνική; 

Μπορεῖ νά μοιάσετε στήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ;

Ἡ λέξη οἰκτίρμων εἶναι πολύ βαθιά. Ο Οἰκτίρμων, ἀκουμπάει θά τολμοῦσα νά πῶ τήν οὐσία τοῦ Θεοῦ, ἀλλά καί πάλι δέν τήν καταλαβαίνουμε πλήρως καί συγκαταβαίνουμε μέ αὐτή τή λέξη. Μπορεῖτε ἔτσι νά γίνετε; Ἀντί λοιπόν νά γίνετε ὁποιοιδήποτε κοινωνιολογικοί φορεῖς ἰδεῶν ἤ τάξεων κοινωνιολογικῶν φορέων ἰδεῶν ἤ θεωριῶν, μπορεῖτε σ᾽ Αὐτόν νά μοιάσετε καί τότε νά κάνετε ὅ,τι θέλετε καί δέν θά μπορεῖτε πιά νά κάνετε ὅ,τι θέλετε, γιατί θά ἀγαπᾶτε αὐτούς πού εἶναι ἐχθροί σας καί δέν θά μισεῖτε αὐτούς πού σᾶς ἀπελπίζουν· τό εἶπε τό κείμενο.

Καί τότε θά γίνετε οἰκτίρμονες κι αὐτός ὁ τόπος ἀπαιτεῖ ἀπό ἀνθρώπους πού εἶναι οἰκτίρμονες, ἀπό τόν πρῶτο πολίτη μέχρι τόν τελευταῖο πολίτη, χωρίς αὐτό δέν μποροῦμε νά ζήσουμε.

Οἱ ἱστορικές συγκυρίες, λοιπόν, ἐπέτρεψαν σήμερα αὐτή ἡ περικοπή νά συμπέσει μέ τίς ἐκλογές καί τήν εὐκαιρία δέν τή χάνουμε, καί ἡ Ἐκκλησία δέν χάνει εὐκαιρίες. 

Δέν προσδιορίζει πολιτικά τά πράγματα, ἀλλά μπορεῖ ποιοτικά καί θεολογικά νά τά καθορίσει καί νά ἔχει τή δική της φωνή σ᾽ αὐτά τά πράγματα, κι αὐτή εἶναι ἡ φωνή τῆς Θεολογίας μας καί τοῦ Χριστοῦ μας.

Νά γίνουμε, λοιπόν, οἰκτίρμονες, ὅπως Ἐκεῖνος, ὁ Πατήρ μας, εἶναι οἰκτίρμων.

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία τοῦ πρωτοπρεσβύτερου Κωνσταντίνου Στρατηγόπουλου, ἐπάνω στό χωρίο τοῦ κατά Λουκᾶν Εὐαγγελίου, κεφάλαιο 6ο, στίχοι 31 ἔως 36, στά πλαίσια τῆς ἐρμηνείας τοῦ κηρύγματος τῆς Κυριακῆς, πού ἔγινε τήν Κυριακή στίς 4-10-2009.

πηγή