Τι εστί Ανθρωπος και τι ανθρωπάκι.

Γράφει η Μαίρη Καρά
(απόσπάσματα από βιβλίο της)

Η λέξη ΑΝΘΡΩΠΟΣ προέρχεται από το ρήμα ανθρωπίζω, που σημαίνει εξανθρωπίζω, αποκτώ συμπεριφορές ή τρόπους που μου αρμόζουν, για να αποδεικνύω, πως δικαιούμαι αυτόν τον τίτλο. Ο Άνθρωπος είναι το πιο εκλεκτό και ολοκληρωμένο πλάσμα της ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ και διακρίνεται για την σωματική, πνευματική, ψυχική τελειότητα και υπεροχή του, ανάμεσα στο σύνολο των όντων του πλανήτη. Η λέξη είναι σύνθετη και αποτελείται απ’ την πρόθεση ΑΝΩ και το ρήμα ΘΡΩΣΚΩ, που σημαίνει υψώνομαι προς τα πάνω, αναζητώ. Δηλαδή κάθε Ανθρώπινη Ύπαρξη είναι προορισμένη να επιτελέσει ένα ΑΝΩΤΕΡΟ έργο, σ’ αυτή την ενσάρκωσή της. Για τον λόγο αυτό είναι προικισμένη με πολλά ψυχικά και πνευματικά ΧΑΡΙΣΜΑΤΑ, με τα οποία ξεχωρίζει  απ’ όλα τα άλλα είδη-ζωικά ή φυτικά- της Μητέρας ΦΥΣΗΣ. 

Ο Άνθρωπος διαθέτει τον Έναρθρο λόγο, την Αντίληψη, την Λογική και την Συνείδηση. Είναι πλασμένος για να αναζητά το καλύτερο, το υψηλό, το ιδεατό. Είναι κοινωνικό ον που επιζητά την αλλαγή, την εξέλιξη. Ο προσδιορισμός της έννοιας ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΣ αποτέλεσε και αποτελεί ένα πρόβλημα για τους διανοούμενος, γιατί δεν μπορεί να δοθεί ένας ορισμός κοινά αποδεκτός. Επομένως όλοι οι ορισμοί είναι σχετικοί. Δεχόμαστε πως Ανθρωπισμός είναι σύνολο ΑΞΙΩΝ με κέντρο και ΑΞΟΝΑ τον άνθρωπο. Με την πλατιά του έννοια είναι η πίστη στην ΙΔΕΑ και στην ΑΞΙΑ του Ανθρώπου και ειδικότερα ο σεβασμός των θεμελιακών δικαιωμάτων, όπως είναι η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, και η ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ. 

Οι Αρχαίοι Έλληνες στην κλασική εποχή θεωρούσαν ιδανικό πρότυπου ανθρώπου «τον καλό και αγαθό», εκείνον που αναπτύσσει αρμονικά τις σωματικές και πνευματικές του δυνατότητες, ώστε να βρίσκονται σε ισορροπία και να μην αναπτύσσεται η μια πλευρά της ανθρώπινης φύσης σε βάρος της άλλης. Στην Αναγέννηση η απαλλαγή του ανθρώπου των νεότερων χρόνων από το θεοκρατικό πνεύμα του Μεσαίωνα επανέφερε τον άνθρωπο στο «κέντρο» της γης σαν «μέτρο πάντων χρημάτων». 

Από την δημιουργική επαφή του με τα κλασσικά γράμματα (ελληνικά και ρωμαϊκά) το Ευρωπαϊκό πνεύμα προχώρησε σε νέες γόνιμες συνθέσεις. Έτσι πρόβαλε σαν  πρότυπό του ο πανεπιστήμων «άνθρωπος», η πλατιά καλλιεργημένη προσωπικότητα, που αγκαλιάζει κάθε χώρο του επιστητού και της ανθρώπινης δραστηριότητας. Ο άνθρωπος τότε θεωρήθηκε και πάλι σαν το προνομιούχο πλάσμα της γης.

Ο σύγχρονος ανθρωπισμός υποστηρίζει ότι ο Άνθρωπος είναι «αξία καθαυτή» και δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν μέσο αλλά σαν σκοπός. Είναι παράξενη αυτή η διαπίστωση, γιατί η πρόοδος της τεχνολογίας και της επιστήμης θα έπρεπε να είχε οδηγήσει τον Άνθρωπο στην πλήρη απελευθέρωσή του. 

Όμως δυστυχώς σήμερα ο Άνθρωπος θυσιάζεται στην «ιδέα» του κέρδους, της Δύναμης και της απόκτησης μιας επισφαλούς παντοδυναμίας. Όλα αυτά υποβαθμίζουν και καταρρακώνουν κάθε αίσθηση ανθρώπινης Αξιοπρέπειας και αφυδατώνουν τον άνθρωπο από την κύρια ιδιότητά του, την δυνατότητα εξανθρωπισμού. Γιατί το σωστό είναι η Συνείδηση της προσωπικής αξιοπρέπειας να είναι αναπόσπαστη με την αναγνώριση της αξιοπρέπειας των άλλων.

Γι’ αυτό ο Άνθρωπος πρέπει να επαναφέρει στην ζωή του τις μεγάλες ΑΞΙΕΣ: Ελευθερία, Δικαιοσύνη, Συντροφικότητα, Αγάπη, Αλληλεγγύη, Ισότητα, τις οποίες παραμέλησε τελευταία. Έτσι μόνο θα συνειδητοποιήσει πως με αυτές μπορεί να επιβεβαιώσει την ανάγκη παρουσίας του σ’ αυτή την ΖΩΗ. Η προσπάθειά του για να επανακτήσει τον ξεχασμένο ρόλο του στην γη, πρέπει να είναι διαρκής σε όλα τα επίπεδα της δράσης του και μέσα στα πλαίσια της καθημερινής ζωής του. Ο καθένας πρέπει να επαναπροσδιορίσει την Ύπαρξη του ερευνώντας τον προορισμό του, κάνοντάς τον οδηγό στην γήινη πορεία του και συγχρόνως να ευχαριστεί τον ΔΗΜΙΟΥΡΓΟ του.

Ο Άνθρωπος είναι κοινωνικό ον -όπως έλεγε ο Αριστοτέλης- γεγονός που τον οδήγησε στην συγκρότηση οργανωμένων κοινωνικών συνόλων. Βελτιώνει συνεχώς την ζωή του στηριζόμενος στην Επιστήμη και την Τεχνολογία, γιατί έχει έμφυτη την τάση του «ειδέναι». Μα ακόμα υπάρχουν  δυσκολίες που πρέπει να αντιμετωπίσει, ώστε να ξεπεράσει τα προβλήματα που αναστέλλουν την πρόοδό του. Η σύγχρονη διαβίωση είναι ανταγωνιστική και συχνά γίνεται απάνθρωπη. Αιτίες είναι πολλές όπως ο ατομικισμός, δηλαδή η τάση του να ασχολείται διαρκώς με τον εαυτό του, που επιτάχυνε την εγωλατρία, με αποτέλεσμα να υψωθούν τείχη αξεπέραστα, που τον καταδικάζουν στην μοναξιά και την απομόνωση.

Η απώλεια της ταυτότητας με τον αποπροσανατολισμό του μέσα από λαβύρινθους της καθημερινότητας. Η διαφήμιση που εμπορευματοποίησε τα συναισθήματα και τις ανθρώπινες σχέσεις. Ο καταναλωτικός χαρακτήρας της σύγχρονης κοινωνίας, που εκτροχιάζει τους ανθρώπινους στόχους και τους κατευθύνει ολοένα και περισσότερο προς τα υλικά αγαθά.

Η οικολογική καταστροφή που συντελείται στις μέρες μας και υποσκάπτει την πνευματική, ψυχική ισορροπία του ανθρώπου, ενώ καθιστά επισφαλή ακόμα και την ομαλή αναπαραγωγή του. Επεμβάσεις στα εσωτερικά των λαών από τους ισχυρούς επιβεβαιώνουν την άποψη, ότι «η ισχύς παράγει δίκιο». Πόλεμοι που πλήττουν διάφορα σημεία της γης και στους οποίους χάνεται έμψυχο και άψυχο υλικό. Πολεμικοί εξοπλισμοί και ανταγωνισμοί και ο συνακόλουθος κίνδυνος του πυρηνικού ολέθρου. Η καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε διάφορα μέρη, εξαιτίας της ύπαρξης αυταρχικών και αντιδημοκρατικών καθεστώτων. Η Πείνα στον «Τρίτο Κόσμο» όπου εκατομμύρια παιδιά πεθαίνουν κάθε χρόνο μέσα στην αθλιότητα και την μιζέρια.

Αυτά τα αρνητικά δεδομένα ανάγκασαν τον Άνθρωπο να κοιτάζει κάτω δυστυχής κι όχι ΑΝΩ όπως ο πραγματικός λόγος ΥΠΑΡΞΗΣ του. Κι αυτά τα αρνητικά του χαρακτηριστικά είναι που καλείται τώρα να αποβάλλει από τις συνήθειές του, αν θέλει να επιστρέψει στον δρόμο της ΑΡΕΤΗΣ. Μόνο έτσι θα ξαναβρεί τον σωστό δρόμο της πορείας του και θα δικαιωθεί. 

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ: ΑΝ ΤΟΝ ΓΝΩΡΙΖΕΤΕ… ΤΟΝ ΑΝΑΜΕΝΟΥΜΕ!

ΑΝΘΡΩΠΑΚΙ εστί λειψό και προβληματικό άτομο, που ζει και κινείται μόνο γύρω απ’ την προσωπική ικανοποίηση των υλικών αναγκών του κι απ’ τις προσωπικές του επιθυμίες. Τα βιολογικά χαρακτηριστικά της ασήμαντης παρουσίας του, είναι: 

ΑΛΑΖΟΝΕΙΑ: Είναι η αρνητική ιδιότητα του λειψού ατόμου που δεν αποδέχεται τον εαυτό του και επιδιώκει να παραποιήσει την αρνητική εικόνα του, παρουσιάζοντας τον εαυτό του όπως τον φαντάζεται. Αλαζών είναι αυτός που επαίρεται, ο καυχησιάρης, ο κομπορρήμονας, αυτός που υπερηφανεύεται για τον εαυτό του και τα χαρίσματά του, που τελικά δεν κατέχει.  Η αιτία αυτής της συμπεριφοράς του είναι ο Υπέρμετρος Εγωισμός, η Ματαιοδοξία, η Ανασφάλεια, η ανάγκη για αναγνώριση από τους άλλους για Γόητρο και Κύρος, που στερείται. Όλα αυτά καιροφυλακτούν στα βάθη του σκοτεινού ΕΙΝΑΙ του μικρόψυχου ατόμου και εκδηλώνονται με λανθασμένες πράξεις λόγω έλλειψης Αυτογνωσίας. 

ΑΤΟΜΙΣΜΟΣ: Το ανθρωπάκι θεωρεί ότι είναι το κέντρο του κόσμου κι όλοι πρέπει να κινούνται γύρω του. Το ίδιο όμως αδιαφορεί για το κοινωνικό σύνολο, έχοντας θέσει σαν κανόνα της ζωής του την προσωπική του ευτυχία. Με αυτό τον άκρατο ατομισμό του όμως δεν γίνεται συμπαθής στον χώρο του και δεν τραβάει την προσοχή κανενός. Επόμενο είναι να απομονωθεί κοινωνικά αλλά και προσωπικά. Η απομόνωση τού στερεί τις κοινωνικές και φιλικές συναναστροφές κι έτσι τα ενδιαφέροντά του περιορίζονται γύρω απ’ τον εαυτό του. Η τυραννική μοναξιά θα είναι ο μόνιμος σύντροφός του και η αδιαφορία του για το κοινωνικό σύνολο μεγαλώνει. Αυτό το αμετανόητο ανθρωπάκι δεν θα γνωρίσει ποτέ την ΕΥΤΥΧΙΑ!

ΕΝΣΤΙΚΤΑ: Είναι η έμφυτη παρόρμηση, που ρυθμίζει τις ανθρώπινε ενέργειες, ανεξάρτητα από συνειδητές λειτουργίες. Η λέξη προέρχεται από το ρήμα ενστίζω, που σημαίνει εσωτερικό κέντρισμα ή τσίμπημα. 

Τα είδη των ενστίκτων είναι τέσσερα: 
1) Ένστικτο αυτοσυντήρησης (διατροφής, αποστροφής, μαχητικότητας, φυγής). 
2) Ένστικτο συμβίωσης, το αναγκαίο για την δημιουργία και την διατήρηση της ομάδας.
3) Ένστικτο σεξουαλικό, που αφορά τις σχέσεις των δύο φύλων και την διαιώνιση του ανθρωπίνου είδους.
4) Ένστικτο μητρικό-πατρικό (ανατροφή, προφύλαξη των νεογέννητων). 

Τα ένστικτα στα ζώα αντικαθιστούν την λογική, ενώ στον άνθρωπο παίζουν ρόλο μόνο στην παιδική ηλικία. Σταδιακά ατονεί η λειτουργία τους- εξαιτίας της ανάπτυξης της Κρίσης- και αντικαθίστανται από τις Ορμές, στις οποίες υπάρχει τόσο το βουλητικό όσο και το πνευματικό στοιχείο. 

ΑΜΑΘΕΙΑ: Είναι η έλλειψη μόρφωσης, γνώσεων, καλλιέργειας και Πνεύματος. Το αμαθές, πολύξερο και υπερφίαλο ανθρωπάκι πλέει σε πελάγη πλήρους αγνοίας και δεν βλέπει πέρα απ’ την μύτη του. Είναι ικανό να προκαλέσει μεγάλες κοινωνικές κι επαγγελματικές μεταβολές, παντού όπου εμφανίζεται. Διακατέχεται από την αίσθηση ότι τα γνωρίζει όλα, επειδή ακριβώς δεν έχει συναίσθηση, πόσα δεν γνωρίζει. Η λέξη προέρχεται από το επίθετο αμαθής, που σημαίνει αυτόν που δεν μορφώθηκε, τον ακαλλιέργητο, τον αγνοούντα. 

Οι αιτίες της αμάθειας μπορεί να είναι το οικογενειακό περιβάλλον, η έλλειψη πνευματικών ικανοτήτων, η περιορισμένη ή ανύπαρκτη επιμέλεια και εργατικότητα και η περιορισμένη ή ανεπαρκής κρατική φροντίδα. 

Οι συνέπειες της Αμάθειας είναι πολλές: 
1) Η Αδυναμία κατανόησης των επιτευγμάτων του Πολιτισμού. 
2) Καλλιεργεί τις προλήψεις και τις δεισιδαιμονίες. 
3) Αναστέλλει την εξέλιξη, αφού είναι φορέας συντηρητισμού.   
4) Δημιουργεί Ακαμψία στις κοινωνικές και φιλικές επαφές. 
5) Γίνεται πηγή φόβου, δουλοπρέπειας και υποταγής σε διάφορες αυθεντίες. 
6) Καταργεί την Αξιοπρέπεια και την Ανελευθερία. ,
7) Προβάλει επικίνδυνο θράσος. Η «αμάθεια προκαλεί παράλογο θάρρος» έλεγε ο Θουκυδίδης. Κι αυτό το απύθμενο θάρρος που ξεκινά από σύνδρομο κατωτερότητας, τον παροτρύνει να επιβάλλεται σαν παντογνώστης, για να καλύπτει τις ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ ΤΟΥ. 

ΟΡΓΗ: Είναι ο έντονος ψυχικός εθισμός που στρέφεται εναντίον άλλου προσώπου κι εκδηλώνεται με βίαιες ενέργειες. Η λέξη προέρχεται από το ρήμα ορέγω που σημαίνει εκτείνω. Η οργή συνήθως οφείλεται σε αδικία ή σε προσβολή και διακρίνεται είτε από την κατάσταση του σώματος (χρώμα προσώπου, συσπάσεις, κινήσεις έντονες), είτε από υβριστικές, φράσεις που απευθύνει ο οργισμένος ανθρωπάκος. 

Η οργή οδηγεί στην απώλεια του Αυτοέλεγχου, της Αυτοκυριαρχίας, με αποτέλεσμα το ανθρωπάκι να γίνεται έρμαιο των παθών του. Όποιος κι αν είναι ο λόγος που προκάλεσε την Οργή, ο άνθρωπος οφείλει να την τιθασεύσει, θέτοντας σε λειτουργία το έλλογο μέρος της ύπαρξής του. Γιατί η Οργή μόνο σε ατυχείς, επιζήμιες πράξεις μπορεί να οδηγήσει, ενώ υποσκάπτει την ψυχική ισορροπία του ατόμου. Η εξωτερίκευση της Οργής και ο μη έλεγχός της δεν βοηθούν στην λύση προβλημάτων. Αντίθετα δημιουργούν άλλα ίσως οξύτερα. Ο άνθρωπος ως έλλογο ον που είναι, οφείλει να τιθασεύει τις συναισθηματικές και ψυχικές διακυμάνσεις, για όποιο λόγο κι αν προκλήθηκαν. 

ΙΔΙΟΤΕΛΕΙΑ: Η στενή επιδίωξη του ατομικού συμφέροντος, η οποία τίθεται ως πρωταρχικό μέλημα της συμπεριφοράς του. Η λέξη προέρχεται από το επίθετο ιδιοτελής (και την κατάληξη –ια) που σημαίνει αυτόν που αποβλέπει στην εξυπηρέτηση, μόνο του δικού του συμφέροντος. Το αντίθετο της Ιδιοτέλειας είναι η Ανιδιοτέλεια, που είναι η τάση του ανθρώπου να προσφέρει τα πάντα στους άλλους, χωρίς να προσδοκά ανταλλάγματα και παροχές. Η λέξη προέρχεται από το επίθετο ανιδιοτελής (από το στερητικό αν+ιδιοτελής). 

Ο ΑΝΙΔΙΟΤΕΛΗΣ άνθρωπος γίνεται πλουσιότερος συναισθηματικά κάθε φορά που προβαίνει σε μια πράξη προσφοράς προς τον συνάνθρωπό του. Η προσφορά εξευγενίζει τις ανθρώπινες σχέσεις του. Διώχνει την καχυποψία και την επιφυλακτικότητα από την σκέψη των άλλων. Θωρακίζει ηθικά τον άνθρωπο στην εποχή της αγοραπωλησίας των πάντων. Νοηματοδοτεί την καθημερινή δράση, γιατί κάθε ανιδιοτελής πράξη βοηθά τον συνάνθρωπο. Καταπολεμά τον εγωισμό και το αίσθημα του ατομικισμού. 

ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ: Παρακαλούνται οι κάτοχοί τους, να προσέλθουν στο Γραφείο Ευρέσεως «χαμένων» Υ Π Ο Κ Ε Ι Μ Ε Ν Ω Ν ...