20 Σεπτεμβρίου 1942 Η ανατίναξη του κτιρίου της προδοτικής ΕΣΠΟ στο κέντρο της Αθήνας.

Το κτίριο της ΕΣΠΟ

Η τιμωρία των προδοτών στο κέντρο της Αθήνας

Η ΠΕΑΝ, τον Σεπτέμβριο του 1942, ανατίναξε με βόμβα την ΕΣΠΟ στην οδό Πατησίων και έθαψε στα ερείπιά της 72 Γερμανούς και Έλληνες προδότες.

(άρθρο του Τάσου Κοντογιαννίδη στην εφημερίδα Realnews, Κυριακή 19/9/2010 σελ.36) 

Σεπτέμβριος του 1942. Η Ελλάδα στενάζει κάτω από τη σκληρή ναζιστική κατοχή. Παιδιά και ηλικιωμένοι πεθαίνουν απο την πείνα και όσοι πονούν την πατρίδα αντιστέκονται, συλλαμβάνονται φυλακίζονται, βασανίζονται και εκτελούνται από τους Γερμανούς, ενώ κάποιοι δουλοπρεπείς ιδρύουν την προδοτική ΕΣΠΟ «Εθνική Σοσιαλιστική Πατριωτική Οργάνωση» και συνεργάζονται μαζί τους. Ιδρυτής και αρχηγός της ΕΣΠΟ ο γιατρός Σπύρος Στεροδήμος με γραφεία στην γωνία Πατησίων και Γλάδστωνος. Στρατολογούν ανέργους φουκαριάρηδες για να συγκροτήσουν την ελληνική λεγεώνα που θα πολεμήσει στο πλευρό της Βέρμαχτ στο ρωσικό μέτωπο.

Απο την άλλη πλευρά ιδρύεται, με πρωτεργάτη τον υποσμηναγό Κώστα Περρίκο η ΠΕΑΝ με δραστήρια μέλη – αρκετοί φοιτητές - τους Αντώνη Μυτιληναίο, Θανάση Σκούρα, Νίκο Μούρτο, Διονύση Παπαδόπουλο, Δημήτρη Λόη, Τάκη Μιχαηλίδη, Σπύρο Γαλάτη, Γιάννη Κατεβάτη, Νώντα Σπηλιωτόπουλο, Ντίνο Αυγουστάτο, Στάθη Τουρνάκη, Σπύρο Στανωτά, Νίκο Λάζαρη, και τη σαμιώτισσα δασκάλα Ιουλία Μπίμπα.

Το σχέδιο ανατίναξης

Ο δαιμόνιος χιώτης αεροπόρος Περρίκος, παρακολουθεί τις κινήσεις της προδοτικής ΕΣΠΟ. Μπαινοβγαίνει στο κτήριο, μελετά, καταγράφει τους χώρους και καταστρώνει σχέδιο ανατίναξης. Ορίζει ως ημερομηνία την Κυριακή 20 Σεπτεμβρίου 1942 και αναθέτει την εκτέλεση του σχεδίου στον Αντώνη Μυτιληναίο. Η Κυριακή επελέγη γιατί το πρωί θα γινόταν γιορτή και θα παρίσταντο Γερμανοί και μέλη της ΕΣΠΟ.

Ιδού τι μου είπε το 2000 ο Αντώνης Μυτιληναίος, τρία χρόνια πριν πεθάνει: «Τη βόμβα την φτιάξαμε στο σπίτι της Ιουλίας Μπίμπα με 10 κιλά δυναμίτη και δύο εμπυρεύματα. Την έφερε η Ιουλία μέσα σε ταγάρι σκεπασμένη με ραδίκια από την Κάνιγγος και την παρέδωσε σε μένα και τον Γαλάτη. Την τοποθετήσαμε κάτω από το κλιμακοστάσιο, ανάψαμε τα δύο φυτίλια και βγήκαμε στην Πατησίων. Άναψα ένα τσιγάρο που ήταν το σύνθημα ότι όλα πήγαν καλά και έφυγα στο Αστόρια. Η ώρα ήταν 12 και 5΄ όταν ακούστηκε μια δυνατή έκρηξη που συγκλόνισε όλη την περιοχή. Εκείνη τη στιγμή πετάχτηκε από τη χαρά της η Ιουλία μ’ αγκάλιασε και με φίλησε…. Αν μας έπαιρναν είδηση οι Γερμανοί θα μας εκτελούσαν επι τόπου.» 

Από την έκρηξη σωριάζεται το κτίριο και ένα άσπρο πυκνό σύννεφο σκόνης απλώνεται στην Πατησίων. Κόσμος αλλόφρων τρέχει δεξιά και αριστερά. Κάποιοι περίεργοι, μαζεύονται στα πεζοδρόμια και παρακολουθούν, ενώ στους τραυματίες ένας ιερέας, λέει με υπερηφάνεια «Δεν πειράζει που κτυπήσαμε, αρκεί που αφανίστηκε η σφηκοφωλιά των προδοτών». Οι Γερμανοί τρέχουν ουρλιάζοντας και βρίζοντας. Νόμισαν πως επρόκειτο περί αεροπορικής επιδρομής και σήμαναν συναγερμό.

Κάτω απο τα ερείπια του κτηρίου ετάφησαν 29 μέλη της ΕΣΠΟ ανάμεσά τους και ο Στεροδήμος και 43 Γερμανοί αξιωματικοί και στρατιώτες αφού στον 3ο όροφο εστεγάζοντο υπηρεσίες της Λουφτβάφε. Τραυματίστηκαν επίσης πέντε Γερμανοί στρατιωτικοί και 27 μέλη της ΕΣΠΟ. 

Ο φόρος αίματος 

Ο φόρος αίματος που επλήρωσε η ΠΕΑΝ για την ανατίναξη της ΕΣΠΟ υπήρξε βαρύτατος.

Στις 11 Νοεμβρίου 1942 συλλαμβάνονται στην Καλλιθέα 14 μέλη της και οδηγούνται στα γραφεία της Γκεστάπο στον Πειραιά στο σημερινό κτήριο του ΝΑΤ και από εκεί στις φυλακές Αβέρωφ. Η σύλληψη τους έγινε κατόπιν προδοσίας του μέλους της οργάνωσης, ενωμοτάρχη Πολύκαρπου Νταλιάνη. Τον βρήκαν άλλα μέλη της ΠΕΑΝ στην οδό Παμίσου, στις 17 Δεκεμβρίου 1942, τον ανέκριναν τον εκτέλεσαν και πέταξαν το πτώμα του σε υπόνομο στη Νέα Σμύρνη.

Ο Αντώνης Μυτιληναίος δραπετεύει και φεύγει στη Μέση Ανατολή ενώ οι άλλοι δικάζονται παραμονή πρωτοχρονιάς του 1943 στο Γερμανικό Στρατοδικείο στην αίθουσα του Φιλολογικού Συλλόγου «Παρνασσός». Καταδικάζουν τρις εις θάνατο τον Περρίκο και δις την Ιουλία Μπίμπα που ομολόγησε οτι αυτή μετέφερε την βόμβα. Εις θάνατον και ο φοιτητής Γαλάτης η ποινή του οποίου μετετράπη σε ισόβια αφού η οικογένεια του από τη Ρουμανία μεσολάβησε πληρώνοντας 1000 λίρες και μεταφέρθηκε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στη Γερμανία. 

Η απολογία του Κ. Περρίκου 

Συγκλονιστική ήταν η απολογία του Περρίκου στο στρατοδικείο: «Είμαι Ελλην αξιωματικός κι έκανα το καθήκον μου, όπως θα το έκανε κάθε γερμανός αξιωματικός για τη δική του πατρίδα».

Τα χαράματα της 4-2-1943 ένα γερμανικό καμιόνι μεταφέρει από τις φυλακές Αβέρωφ τους Περρίκο, Λόη, Παπαδόπουλο, Σκούρα και Κατεβάτη στο Σκοπευτήριο της Καισαριανής. Εκεί πέφτουν νεκροί από τις σφαίρες του Εκτελεστικού αποσπάσματος, φωνάζοντας «Ζήτω η Ελλάς!». Η Ιουλία Μπίμπα άρρωστη μεταφέρεται στη Γερμανία και εκτελείται δι’ αποκεφαλισμού επειδή δεν υπήρχε λαιμητόμος στην Ελλάδα! Ο Γαλάτης πέθανε νέος, ενώ ο Νίκος Λάζαρης, κατετάγη στον ΕΔΕΣ και τον εκτέλεσε ο ΕΛΑΣ στα Δεκεμβριανά…Ο Περρίκος άφησε πίσω του δύο κόρες κι ένα γιό, τον Δημήτρη τον οποίο σπούδασε ο Σπύρος Σκούρας, ιδιοκτήτης της αμερικανικής κινηματογραφικής εταιρίας «Τουέντιθ Σέντσιουρι φόξ», αδελφός του εκτελεσμένου Θανάση. Ο Δημήτρης εξελίχθηκε σε κορυφαίο στέλεχος του ΟΗΕ και ως χημικός ερεύνησε την ύπαρξη χημικών όπλων στα οπλοστάσια του Σαντάμ Χουσείν στο Ιράκ και απεφάνθη τότε ότι δεν υπήρχαν!