ΟΜΙΛΙΑ Φ.ΧΑΜΟΔΡΑΚΑ "ΘΗΣΕΙΟ, ΙΟΥΝΙΟΣ 1941 - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 1944"

ΘΗΣΕΙΟ, ΙΟΥΝΙΟΣ 1941 – ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 1944 

Σε μία από τις εθνωφελείς εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται σε τακτά διαστήματα στην Αίθουσα Διαλέξεων «Γεώργιος Γρίβας – Διγενής», [Πανεπιστημίου 64, 6ος Όροφος] έγινε η παρουσίαση του βιβλίου του Φάνη Χαμόδρακα, με τίτλο «ΘΗΣΕΙΟ, ΙΟΥΝΙΟΣ 1941 – ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 1944», από τον ίδιο τον συγγραφέα, ο οποίος περιγράφει τα ιστορικά γεγονότα με κάθε σεβασμό στην αλήθεια.

Ο πρόεδρος της «Χ», κ. ΙΩΑΝΝΗΣ ΓΙΑΝΝΑΚΕΝΑΣ προλόγισε την εκδήλωση και είπε ότι το βιβλίο δίνει ιστορικά στοιχεία που μέχρι τώρα οι περισσότεροι δεν τα γνωρίζαμε, όχι επειδή δεν υπήρχανε αλλά επειδή ελάχιστοι έχουν γράψει βιβλία που αναφέρονται στο θέμα της Εθνικής Αντιστασιακής Οργανώσεως «Χ».

Αναφερόμενος σε προηγούμενα βιβλία με το ίδιο θέμα, είπε : 

«Τὸ πρῶτο γνωστὸ βιβλίο ποὺ βγῆκε, ἦταν τὸ «ΤΡΙΑ  ΧΡΟΝΙΑ, ΤΡΕΙΣ ΑΙΩΝΕΣ» τοῦ  Ὂμηρου Παπαδόπουλου , τὸ 1945, τὸ ὁποῖο ἐπανεκδόθηκε πρὶν ἀπὸ 10 χρόνια. Τὸ 1988 εἶχα ἐκδώσει ἐγὼ τὸν «ΑΓΝΩΣΤΟ  ΠΟΛΕΜΟ ΤΗΣ « Χ», τὸ ὁποῖο δὲν ὑπάρχει, εἶναι ἐξαντλημένο καὶ θὰ βγεῖ κάποια στιγμὴ πάλι.  Εἶναι  στὶς 300 σελίδες, ἀλλὰ, δυστυχῶς, εἶχε καεῖ τὸ 2008 ὃλο τὸ ἀρχεῖο τοῦ βιβλίου, ὃταν ἒκαψαν τὸ βιβλιοπωλεῖο μου. Ὑπάρχει, βεβαίως, τὸ πολὺ σημαντικὸ βιβλίο τοῦ Σπύρου Παπαγεωργίου «ΤΟ  ΑΓΝΩΣΤΟ  ΑΡΧΕΙΟ  ΤΟΥ  ΓΡΙΒΑ  ΚΑΙ  ΤΗΣ ‘’Χ’’» ἀπὸ τὶς ἐκδόσεις ΝΕΑ ΘΕΣΙΣ καὶ εἶναι ἐξαντλημένο καὶ αὐτό. Εὐτυχῶς, ὑπάρχει τὸ βιβλίο τοῦ κ. Φ. Χαμόδρακα, ποὺ καλύπτει ὃλα τὰ κενὰ».

Τα κυριότερα κεφάλαια του υπό παρουσίαση βιβλίου έχουν ως  εξής:

ΙΔΡΥΣΗ  ΤΗΣ «Χ» 

Σύμφωνα με την έκθεση του τότε αντισυνταγματάρχη Γεωργίου Γρίβα, που δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο 1944 και απεστάλη στο Γενικό Επιτελείο Στρατού, Α.

«Κατὰ μῆνα Ἰούνιο 1941 …. συνεστήθη παρ’ ὁμάδος στρατιωτικῶν ἡ κατόπιν ἀποκληθεῖσα  ‘’ΕΘΝΙΚΗ  ΟΡΓΑΝΩΣΙΣ ‘Χ’». 

Είχε προηγηθεί, την άνοιξη του 1941, συγκρότηση μυστικής οργάνωσης με όνομα «Ἂγνωστη Μεραρχία ‘’Χ’’», από στελέχη /αξιωματικούς της ΙΙ Μεραρχίας που είχαν επιστρέψει από το μέτωπο, μεταξύ αυτών και ο Γ.Γρίβας, ο οποίος ορίστηκε Επιτελάρχης. Όμως πριν περάσει λίγος χρόνος, ο Γ.Γρ. διεφώνησε μαζί τους και προχώρησε στην ίδρυση της Οργάνωσης ‘’Χ’’, με έδρα το ΘΗΣΕΙΟ,( όπου βρισκόταν και η κατοικία του, οδός Νηλέως 6) και αρχηγείο το παλαιό κτίριο του Δημοτικού Σχολείου (αρχή της οδού Ηρακλειδών).

ΟΙ ΣΤΟΧΟΙ  ΤΗΣ  ‘’Χ’’ ΣΥΝΟΨΙΖΟΝΤΑΙ  ΩΣ  ΕΞΗΣ) : 

1. Συμβολὴ, διὰ παντός μέσου, εἰς τὴν ἐκδίωξιν τῶν κατακτητῶν ἀπό τἠν πατρώαν γῆν. 

2. Συγκρότησις ἐθνικῶν πυρήνων, τόσον διὰ τὴν ἐπιδίωξιν τοῦ πρώτου στόχου, ὃσον καὶ διὰ τὴν εὐχερεστέραν συνέχισιν τοῦ πολέμου, μετὰ τὴν ἀπελευθέρωσιν τῆς χώρας, παρὰ τὸ πλευρὸν τῶν συμμάχων.

Οὐδεμία πολιτική χροιά ἐδὀθη εἰς τὸ ἒργον τῆς Ὀργανώσεως, δι’ὃ καὶ οὐδὲν κομματιζόμενον ἢ πολιτικὸν πρόσωπον ὑπεισῆλθεν εἰς αὺτἠν.

Η ‘’Χ’’, πέρα από τους στρατιωτικούς, πλαισιώθηκε και με πολλούς νέους ανθρώπους, κυρίως εργάτες, μαθητές, φοιτητές και ευέλπιδες που αγωνίστηκαν με πάθος εναντίον των ξένων κατακτητών και μετά με τις ορδές του κόκκινου φασισμού. Μέχρι τα τέλη του 1941, η ‘’Χ’’ είχε οργανώσει μαχητικά τμήματα στις περισσότερες συνοικίες των Αθηνών, σε προάστια και περίχωρα, στον Πειραιά, σε Γραβιά, Κόρινθο, Αίγιο και Χαλκίδα.

Απὀ τους πρώτους που μυήθηκαν στην ‘’Χ’’ ήταν ο τότε ανθυπολοχαγός ΟΜΗΡΟΣ  ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, Κύπριος την καταγωγή, ο οποίος διατηρούσε φιλική σχέση με τον εξόριστο Μητροπολίτη Κυρήνειας Μακάριο (τον μετέπειτα Αρχιεπίσκοπο) και τον συνεξόριστο συμπατριώτη του Σάββα Λουιζίδη. Οι δύο εξόριστοι είχαν οργανώσει το Γραφείο Εθναρχίας Κύπρου και εργάζονταν για την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Με την μεσολάβηση του Ομ.Παπ., έγινε η συνάντηση Μακαρίου – Γρίβα στο σπίτι του στο Παγκράτι, και ο Μακάριος μεσολάβησε, με την σειρά του στην μετέπειτα συνάντηση Γρίβα και Χρύσανθου (έκπτωτου Αρχιεπίσκοπου Αθηνών, από την κατοχική κυβέρνηση Τσολάκογλου).

 Ὁ Χρύσανθος ζήτησε ἀπό τον Γρίβα νὰ ὁρκισθῆ εἰς τὸ Ἱερὸν Εὐαγγέλιον

«ὃτι ἡ Ἀντιστασιακὴ Ὀργάνωσις ‘’Χ’’ θὰ εἶναι πιστὴ καὶ νομιμόφρων πρὸς τὴν εν Καϊρῳ νόμιμον Ἑλληνικὴν Κυβέρνησιν». 

Ἒκτοτε, ο Χρύσανθος έγινε σύμβουλος, καθοδηγητής , μεσολαβητής στον Βασιλέα Γεώργιο και οικονομικώς παρέσχε όσο μεγαλύτερη βοήθεια μπορούσε.

Η ‘’Χ’’ ήταν η μόνη στρατιωτικά δομημένη Εθνική Οργάνωση που, πρώτη από όλες, ήρθε σε επαφή με την Ελληνική Κυβέρνηση στο Κάιρο, αλλά και με το Συμμαχικό Στρατηγείο της Μέσης Ανατολής (ασχέτως, αν τελικά δεν έτυχε καμίας βοήθειας).

Η ΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ‘’Χ’’ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗ 

1- Η ‘’Χ’’ ΚΑΙ ΟΙ ΓΕΡΜΑΝΟΙ

Από την πρώτη στιγμή της ιδρύσεὠς της, στόχος της ‘’Χ’’ ήταν ο κατακτητής. Δυστυχώς όμως, από τα μέσα του 1943, η ‘’Χ’’ είχε να αντιμετωπίσει και την επιθετικότητα των κομμουνιστών, οι οποίοι είχαν απορρίψει το προσωπείο τους και είχαν αρχίσει τις δολοφονίες των μαχητών της ‘‘Χ’’, αλλά και κάθε εθνικόφρονα πολίτη.   Οι μαχητές της ‘’Χ’’ άρχισαν τον αντιστασιακό αγώνα  με την αναγραφή  συνθημάτων κατά των κατακτητών και τη συγκέντρωση πληροφοριών για τις κινήσεις των ναζιστικών στρατευμάτων, τις οποίες μετεβίβαζαν στην Μ. Ανατολή και στις μυστικές οργανώσεις ΚΟΔΡΟΣ και ΜΙΔΑΣ, που ευρίσκοντο σε στενή επαφή με τις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες. Η ‘’Χ’’ συνεργάστηκε επίσης με τις υπόλοιπες Εθνικές Οργανώσεις, όπως ΕΔΕΣ (Ζέρβας), 542 Σύνταγμα (Ψαρρός), την Λένα Καραγιάννη (Μπουμπουλίνα), την ΦΟΡΣ 133 κ.α. Εκτύπωνε και κυκλοφορούσε εφημερίδα με τίτλο ἈΝΑΓΕΝΝΗΣΙΣ’, όπως και διάφορα φυλλάδια και προκηρύξεις πατριωτικού περιεχομένου. Διέθετε και ομάδα εκδόσεως πλαστών εγγράφων στον 3^ο όροφο της οδού Πανεπιστημίου 31, στο ίδιο δηλαδή κτίριο που στεγαζόταν ολόκληρη ιταλική υπηρεσία.

Το όνομα του Γρίβα έγινε γνωστό σε κάποιους ‘Ἓλληνες’, οι οποίοι έτρεξαν να ενημερώσουν την Γκεστάπο και οι Γερμανοί, με την σειρά τους, έκαναν δύο απόπειρες να τον συλλάβουν, χωρίς  ευτυχώς να το κατορθώσουν. Στην συνέχεια διέταξαν την κατοχική  κυβέρνηση Ράλλη να του στείλει τα Τάγματα Ασφαλείας, πράγμα που έγινε, αλλά πάλι ο Γρίβας τους ξέφυγε, πηδώντας από ταράτσα σε ταράτσα.

Η ‘’Χ’’ επίσης συνεργάστηκε σε πράξεις ΣΑΜΠΟΤΑΖ, μαζί με τον Πολωνό φιλέλληνα Γιούρι Ιβάνωφ, την Οργάνωση Αναγέννησης Γένους [ΟΑΓ] και την ΠΕΑΝ.

Θἐλοντας να κάνει μία εντυπωσιακή ενέργεια για να εξυψώσει το ηθικό του λαού, ο Γρίβας επέλεξε την κατάθεση στεφάνου στὸν Ἂγνωστο Στρατιώτη στὶς 25 Μαρτίου 1943 μὲ τὸ λάβαρο τῆς ‘’Χ’’. Η κατάθεση έγινε αλλά την συνέχεια επενέβη η έφιππη αστυνομία των Ιταλών και ο κόσμος διαλύθηκε.

Το καλοκαίρι του 1943 ο Γ.Γρίβας προετοίμασε μία ομάδα για την δημιουργία αντάρτικου σώματος στην περιοχή Ελικώνα –Κιθαιρώνα, και ἐστειλε δύο φορές σήμα στο αρχηγείο της Μέσης Ανατολής στο Κάιρο, ζητώντας όπλα και πυρομαχικά.  Παρά την θετική του απάντηση, τὸ ἀρχηγεῖο δέν ἒκανε καμία ἀπολύτως περαιτέρω ἐνέργεια. Η ομάδα που είχε αποστείλει ο Γ.Γρ. κινδύνεψε και ταλαιπωρήθηκε αφάνταστα και τις περιπέτειές της περιγράφει στο ημερολόγιό του ο (μετέπειτα δολοφονηθείς από τον ΕΛΑΣ)  ΚΩΣΤΑΣ  ΧΑΜΟΔΡΑΚΑΣ, ετών 19, φοιτητής, αδελφός του συγγραφέα, ο οποίος συμμετείχε στην επιχείρηση.

Τον Ιούνιο του 1944, διορίστηκε Στρατιωτικός Διοικητής Αττικής ο Στρατηγός Σπηλιωτόπουλος, ο οποίος, τον Σεπτέμβριο, ανέθεσε στην Οργάνωση ‘’Χ’’ να στείλει μαχητικό της απόσπασμα στὴν θέση Πρασιά – Πόρτο Ράφτη  και να παραλάβει οπλισμό που θα έφθανε από το εξωτερικό, για τον εξοπλισμό των τμημάτων Αστυνομίας Πόλεων και Χωροφυλακής της περιοχής Αθηνών, μετά την αποχώρηση των Γερμανών. Την αποστολή αυτή διεκπεραίωσε με επιτυχία η ομάδα ‘’Χ’’ αντιμετωπίζοντας ταυτόχρονα κακές καιρικές συνθήκες στην θάλασσα, και στην ξηρά γερμανικά μπλόκα και κομμουνιστές δολοφόνους και χαφιέδες των Γερμανών. Στους 100 Χίτες μαχητές που συμμετείχαν  απενεμήθη το Μετάλλιο Εξαιρέτων Πράξεων «Διότι ἀνιδιοτελῶς προσήνεγκον εὐδοκίμους ὑπηρεσίας πρὸς τὴν Πατρίδα, διακινδυνεύσαντες τὴν ζωὴν των ἀπὸ μηνὸς Αὐγοὐστου μἐχρι Δεκεμβρίου 1944, πρὸς ἀπελευθέρωσιν τῆς Ἑλλάδος».

2- Η ‘’Χ’’ ΚΑΙ ΤΟ ΕΑΜ  

Μετά την ίδρυσή του, το ΕΑΜ έβαλε ως ένα από τους βασικούς του στόχους, να προσελκύσει όσο γίνεται περισσότερους αξιωματικούς και ιδιαίτερα όσους διεκρίνοντο για τις ηγετικές τους ικανότητες, ανεξάρτητα που ανήκον και σε περίπτωση που κάποιος αρνιόταν, ἠ τον ‘έπειθαν’ με την βία (ὃπως τὸν Σαράφη, δι΄ἐμπτυσμοῦ) ή τον δολοφονούσαν, όπως τον συνταγματάρχη Αριστείδη Χαμόδρακα και τα τρία παιδιά του. Το ΕΑΜ έκανε προσπάθεια να προσεταιρισθεί και τον Γρίβα, μέχρι την τελευταία στιγμή. Υπήρχε, επίσης, σύστημα κατασκοπείας και αντικατασκοπίας, όπου άνθρωποί της ‘’Χ’’ περνούσαν στο ΕΑΜ και αντιστρόφως, για καλύτερη ενημέρωση.

Ο ΓΡΙΒΑΣ ΑΦΗΓΕΙΤΑΙ  ΓΙΑ ΤΗΝ  ΜΑΧΗ  ΤΟΥ ΘΗΣΕΙΟΥ 

Ήδη πριν την αποχώρηση των Γερμανών, αλλά και μετά από αυτήν, ο ΕΛΑΣ άρχισε να επιτίθεται στο Θησείο, προετοιμαζόμενος για την τελική επίθεση. Παρά τις εκκλήσεις του Γρίβα, οι κομμουνιστές, συνέχισαν τόσο τις επιθέσεις, όσο και την κατασυκοφάντηση της ‘’Χ’’, μέχρις ότου εξαπέλυσαν την τελική επίθεση το μεσημέρι της 3ης Δεκεμβρίου 1944, την ώρα που έπεφταν οι πυροβολισμοί  στην Πλατεία Συντάγματος. Λέει ο Γ. Γρίβας:

 «Ἡ Ὀργάνωσις ‘’Χ’’, κατόπιν τῆς μεταφορᾶς μέρους τῶν ἀνδρῶν της, δὲν διέθετε δύναμιν πλἐον τῶν 80 ένόπλων, μὲ δεκάδα ἀξιωματικῶν, ἒτερον μικρὸν τμῆμα έκ 30-40 άνδρῶν ἦτο ἐγκατεστημένον εἰς οἰκίαν τῆς ὁδοῦ Σόλωνος πρὸς ἂμυναν. Ἡ ἐπίθεσις τοῦ ΕΛΑΣ κατά τοῦ Θησείου έξεδηλώθη έξ ὃλων τῶν κατευθύνσεων, ἢτοι Ἀστεροσκοπείου(ἡ καὶ σοβαροτέρα), Κάτω Πετραλώνων, Καμπᾶ, Ψυρρῆ, Πλάκας. Οὐσιαστικῶς ἢμεθα κυκλωμένοι πανταχόθεν» 

και αποκλεισμένοι, χωρίς να μπορεί να τους βοηθήσει κανείς, ενώ οι ορδές των μαινομένων ΕΛΑΣιτών επιτίθεντο κατά κύματα. Όλη η Αθήνα ατένιζε προς το Θησείο και ανέμενε με αγωνία το αποτέλεσμα της μάχης, Στις 4 Δεκεμβρίου το απόγευμα, αφίχθησαν στο Θησείο 2 τεθωρακισμένα αυτοκίνητα και ένας Βρετανός λοχαγός, απεσταλμένος του Στρατηγού Σκόμπυ, ο οποίος προσπάθησε να μεσολαβήσει μεταξύ Γρίβα και αρχηγών του ΕΛΑΣ, για κατάπαυση του πυρός, αλλά οι τελευταίοι ήσαν ανένδοτοι. Ο Γρίβας συνέπτυξε τα τμήματά του στο Θ’ Αστυνομικό Τμήμα, το οποίο ανεπιτυχώς προσπάθησαν να εκπορθήσουν οι κομμουνιστές, και η μανία τους ξέσπασε στα κτίρια και στα περιουσιακά στοιχεία των κατοίκων, ιδιαίτερα του Γρἰβα. Τελικά, ὁ Γρίβας περιγράφει το τέλος των επιχειρήσεων, ως εξής:

«Εντός τοῦ ἀστυνομικοῦ τμήματος  ἐμείναμεν μέχρις ἐπελεύσεως τοῦ σκότους , ὁπότε βρεττανικά  αὐτοκίνητα μᾶς μετέφεραν εἰς Παλαιά Ἀνάκτορα καὶ μετά παραμονὴν ἐκεῖ ἡμερῶν τινῶν μετεκομίσθημεν εἰς το παλαιόν Ὑπουργεῖον Στρατιωτικῶν, Τὸ τμῆμα τῆς ὁδοῦ Σόλωνος, προσβληθὲν καὶ τοῦτο ὑπὸ τῶν κομμουνιστῶν, ἡμύνθη σθεναρῶς και κατόρθωσε να σωθῆ δι’ἡρωικῆς ἐξόδου κατά τὴν νύκτα τῆς 4ης  πρὸς 5ην Δεκεμβρίου». 

Μετά την πτώση του Θησείου, όσοι από τους νεαρούς μαχητές της ‘‘Χ’’ επέζησαν δεν έτρεξαν να κρυφτούν, αλλά παρουσιάσθηκαν σε διάφορες μονάδες  προκειμένου να συνεχίσουν τον αγώνα κατά του ΕΛΑΣ. Τέσσερις Χίτες, μαζί με τρεις άνδρες του ΕΔΕΣ και επικεφαλής τον ανθυπολοχαγό ΘΑΝΑΣΟΥΛΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ είχαν καταφύγει στο Φρουραρχείο που βρισκόταν στη γωνία των οδών Θαλού και Πιττακού, το οποίο είχαν οργανωθεί για να το καταλάβουν οι ΕΛΑΣίτες. Η μικρή αυτή, αλλά ψυχωμένη ομάδα αμύνθηκε τόσο αποτελεσματικά ενάντια στις αλλεπάλληλες λυσσαλέες επιθέσεις των ΕΛΑΣιτών ώστε οι τελευταίοι, λόγω των απωλειών τους, αναγκάσθηκαν να αποχωρήσουν. Ο Παν. Θανάσουλας τραυματίστηκε 3 φορές επικινδύνως, αλλά επέζησε και παρασημοφορήθηκε με το Ἀργυροῦν Ἀριστεῖον Άνδρείας. Δυστυχώς δεν είναι πια μαζί μας, ‘ἐφυγε’ ειρηνικά, πλήρης ημερών, πριν περίπου 2 χρόνια.

ΚΑΠΟΙΕΣ  ΓΕΙΤΟΝΙΕΣ  

Ο συγγραφέας, έχοντας ως στόχο να γνωρίσει ο κόσμος όσο γίνεται περισσότερα παιδιά της Οργάνωσης ‘’Χ’’ και τις θυσίες στις οποίες υποβλήθηκαν για την ελευθερία της πατρίδος, κατάφερε να συγκεντρώσει κάποια στοιχεία για ορισμένες γειτονιές της Αθήνας, δίνοντας ανάγλυφη την ατμόσφαιρα της Αθήνας εκείνης της εποχής. Άγγλοι και Αμερικάνοι δημοσιογράφοι επισκέφθηκαν απελευθερωμένες περιοχές των Αθηνών όπου υπήρχαν σωριασμένα πτώματα εθνικοφρόνων πολιτών που είχαν εκτελεστεί κατά κτηνώδη τρόπο από τους ΕΛΑΣίτες.  Οι ξένοι δημοσιογράφοι, κατάπληκτοι από τα στυγερά ΕΑΜικά εγκλήματα, ζητούσαν να μάθουν σχετικές πληροφορίες από τους περιοίκους. Στην περιοχή Γαργαρέτας  - Κουκακίου, μεταξύ των σφαγιασθέντων και ανασυρμένων από ένα ξεροπήγαδο όπου είχαν ριχτεί, ανεφέροντο τα ονόματα του Ταγματάρχου της Επιμελητείας, Αριστείδη Χαμόδρακα, και των δύο παιδιών του. Ο συγγραφέας γλύτωσε την εν ψυχρώ εκτέλεση από θαύμα, και ας ήταν τότε μόλις 9 ετών, περιγράφει δε το γεγονός, ως εξής:

- ΠΩΣ ΕΖΗΣΑ :  Η μητέρα του είχε πάει προς αναζήτηση του άνδρα της και των δύο παιδιών της, αγνοώντας προφανώς ότι είχαν ήδη εκτελεστεί. Ο μικρός Φάνης καθόταν στην είσοδο της γειτονικής κατοικίας ενός φίλου του, όταν είδε να προβάλλουν τρεις πάνοπλοι ΕΛΑΣίτες και να χτυπάνε την πόρτα του σπιτιού του. Μην παίρνοντας απάντηση, ρώτησαν μία ‘δική’ τους γειτόνισσα «Δεν μου λες, που είναι η μάνα και το παιδί?». Αυτή τους παραπλάνησε λέγοντας ότι λείπουν και όταν γύρισε η μητέρα του, την ενημέρωσε για το συμβάν. Η μητέρα του τον πήρε αμέσως από το χέρι και έφυγαν από το σπίτι, Φιλοξενήθηκαν κατά καιρούς σε κάποια σπίτια συγγενών και φίλων, μέχρι την αποχώρηση του ΕΛΑΣ από την Αθήνα.

ΣΤΟΙΧΕΙΑ  ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ  ΕΡΕΥΝΑΣ 

Στα τελευταία κεφάλαια του βιβλίου, ο συγγραφέας περιγράφει προσωπικά του βιώματα, και επίσης δίνει ονόματα και στοιχεία, παρμένα από την «Ἒκθεση ἐπί τῶν Ἐθνικῶν Σκοπῶν καὶ τοῦ Ἐθνικοῦ Ἒργου τῆς Ὀργανώσεως ‘’Χ’’»,  την οποίαν υπέβαλε ο Γ.Γρίβας, τον Νοέμβριο του 1944, στο Γενικό Ἐπιτελείο Στρατού, (Αρχείο ΓΕΣ / Διεύθυνση Ιστορίας, Εθνική Αντίσταση, Φ913 /Α/1). Η παραπάνω Έκθεση έχει έξι (6) παραρτήματα αντί για επτά (7). Φαίνεται ότι για λόγους που μόνο ο Αρχηγός της ‘’Χ’’ γνώριζε, δεν υπάρχει το παράρτημα δύο (2). Στὸ παράρτημα πέντε (5) ἀναγράφεται «ἡ συνεργασία τῶν μελῶν τοῦ ΕΑΜ - ΕΛΑΣ μετά τῶν Γερμανῶν καὶ τῶν Γερμανόφιλων Ὀργανώσεων῾».

Ο συγγραφέας, σεβόμενος τα αθώα μέλη των οικογενειών των συνεργατών των Γερμανών, δεν παραθέτει τα ονόματά τους στο βιβλίο του. Όσοι ιστορικοί ενδιαφέρονται για να καταγράψουν την ΑΛΗΘΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ, δεν έχουν παρά να μελετήσουν τα αρχεία των Ενόπλων Δυνάμεων για την Εθνική Αντίσταση.

Επιμέλεια  Κειμένου 

ΘΩΜΑΪΣ  ΠΑΡΙΑΝΟΥ