Του Νίκου Λυγερού*
Ο
ζεόλιθος λειτουργεί βασικά ως φίλτρο για πολλές εφαρμογές αλλά όχι
μόνο. Οι ιδιότητές του, του επιτρέπουν να μετατραπεί και σε καταλυτικό
στοιχείο, όπως το αποδεικνύει η πετροχημεία. Ο ζεόλιθος σε υψηλές
θερμοκρασίες και πιέσεις είναι ικανός να μετατρέψει το πετρέλαιο.
Παλαιότερα ενώ ήταν γνωστό αυτό το φαινόμενο σε πρακτικό επίπεδο δεν
ήταν απόλυτα κατανοητό σε μοριακό επίπεδο. Η πρώτη μεγάλη αλλαγή φάσης
έγινε το 2010, όταν μέσω ισότοπων που επιτρέπουν να διαχωρίσουμε μόρια
καταφέραμε για πρώτη φορά να δούμε τη δράση του ζεολίθου πάνω στο
πετρέλαιο. Επιπλέον αυτή η μελέτη απέδειξε ότι αυτές οι γνωστές
αντιδράσεις μπορούν να μελετηθούν και σε φυσιολογικές θερμοκρασίες,
πράγμα το οποίο ήταν αδιανόητο στο παρελθόν. Η μεγάλη διαφορά προέρχεται
από την σπανιότητα του φαινομένου σε αυτές τις θερμοκρασίες. Ο Jean
Sommer κατάφερε με την ομάδα του να δείξει σε μοριακό επίπεδο την
κατάλυση που προκαλεί ο ζεόλιθος και μετατρέπει το πετρέλαιο σε βενζίνη
με υψηλό δείκτη οκτανίου. Αυτή η καινοτομία επιτρέπει τώρα μία καλύτερη
επιλογή του τύπου του ζεολίθου ανάλογα με την αντίδραση που θέλουμε να
παράξουμε. Έχουμε λοιπόν μια διαδικασία βελτιστοποίησης ακόμα και σε
αυτόν τον τομέα. Και αυτή η δυνατότητα συμβαδίζει και με την σύνθεση
διαφορικών ζεολίθων. Δεν μιλούμε βέβαια για μία μικρή λεπτομέρεια, διότι
σχετίζεται με την ανακάλυψη του George Andrew Olah το 1962, για την
οποία πήρε το βραβείο Νόμπελ Χημείας το 1994. Τα ανθρακοκατιόντα
αποτελούν την απόδειξη της ύπαρξης μιας ενδιάμεσης αντίδρασης, η οποία
ήταν δύσκολη στον εντοπισμό της. Ο Olah κατάφερε μέσω NMR να το δει σε
υπεροξύ. Στη διαδικασία της μετατροπής του πετρελαίου μέσω του ζεολίθου,
ο Sommer κατάφερε να αποδείξει ότι υπάρχουν και ανθρακοκατιόντα. Αυτή η
ανακάλυψη δίνει και το στίγμα της έρευνας σε αυτόν τον τομέα, ενώ συχνά
νομίζουμε ότι όλα είναι γνωστά. Δίχως το ζεόλιθο το φαινόμενο αυτό δεν
θα εμφανιζόταν. Αν καταφέρουμε και το συνειδητοποιήσουμε όλοι μας στην
Ελλάδα, τότε θα δούμε και τις πρώτες ερευνητικές εργασίες στην πατρίδα
μας να παίρνουν τόπο και να μπορούν να εκπέμπουν και αυτές σε διεθνές
επίπεδο. Έχουμε στη διάθεσή μας υλικό που δεν έχει αξιοποιηθεί, ενώ όλοι
το αναζητούν στον τομέα της οργανικής χημείας.
* Ο Νίκος Λυγερός είναι Στρατηγικός Σύμβουλος και καθηγητής γεωστρατηγικής.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλούμε τα σχολιά σας να ειναι σχετικά με το θέμα, περιεκτικά και ευπρεπή. Για την καλύτερη επικοινωνία δώστε κάποιο όνομα ή ψευδώνυμο. Διαφημιστικά σχόλια δεν δημοσιεύονται.
Επειδή δεν υπάρχει η δυνατότητα διόρθωσης του σχολίου σας παρακαλούμε μετά την τελική σύνταξή του να ελέγχεται. Προτιμάτε την ελληνική γραφή κι όχι την λατινική (κοινώς greeklish).
Πολύ σημαντικό είναι να κρατάτε προσωρινό αντίγραφο του σχολίου σας ειδικά όταν είναι εκτενές διότι ενδέχεται να μην γίνει δεκτό από την Google (λόγω μεγέθους) και θα παραστεί η ανάγκη να το σπάσετε σε δύο ή περισσότερα.
Το σχόλιό σας θα δημοσιευθεί, το αργότερο, μέσα σε λίγες ώρες, μετά από έγκριση του διαχειριστή του ιστολογίου, ο οποίος είναι υποχρεωμένος να δημοσιεύει όλα τα σχόλια που δεν παραβαίνουν τους όρους που έχουμε θέσει στις παρούσες οδηγίες.
Υβριστικά, μη ευπρεπή και προπαγανδιστικά σχόλια θα διαγράφονται ή δεν θα δημοσιεύονται.