- την Υπουργό Παιδείας
κ. Ά. Διαμαντοπούλου
- την Υφυπουργό Παιδείας
κ. Ε. Χριστοφιλοπούλου
Α.Π.: 292
ΥΠΟΜΝΗΜΑ
ΓΙΑ ΤΑ ΤΡΕΧΟΝΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ
Κυρία Υπουργέ,
Κυρία Υφυπουργέ,
Οι τραγικές επιπτώσεις της πολιτικής της κυβέρνησης και της τρόικας στον τομέα της παιδείας είναι πλέον φανερές. Δυστυχώς, και η νέα κυβέρνηση επιμένει στην ίδια πολιτική και στη νομοθετική προώθηση αλλαγών σε όλα τα επίπεδα χωρίς καμία ουσιαστική συζήτηση και διαπραγμάτευση με τους φορείς της εκπαιδευτικής κοινότητας.
Για περίπου ενάμιση χρόνο δεν έχει γίνει καμία συνάντηση μαζί σας. Παρ’ όλα αυτά, δημιουργούνται καθημερινά σοβαρά προβλήματα στα σχολεία που έχουν την αιτία τους στην ασκούμενη πολιτική.
Η ελλιπής χρηματοδότηση των σχολείων οδηγεί στην προμήθεια πετρελαίου και φυσικού αερίου με το σταγονόμετρο, με ένα μέρος των εξόδων να καλύπτονται από τους γονείς.
Ετοιμάζονται νέες συγχωνεύσεις και καταργήσεις σχολικών μονάδων μετά το πρώτο κύμα του περασμένου Μάρτη.
Η ανατροπή των εργασιακών μας σχέσεων προωθείται με την αύξηση του διδακτικού ωραρίου, με την αξιολόγηση-χειραγώγηση, τη σύνδεσή της με το μισθό και τις υποχρεωτικές μετακινήσεις σε όλη τη χώρα.
Προωθείται νέα νομοθετική ρύθμιση για την εφαρμογή του καθεστώτος της προσυνταξιοδοτικής διαθεσιμότητας, μετατάξεις αλλά και απολύσεις, που θα αφορά χιλιάδες συναδέλφους μας.
Με τον προϋπολογισμό του 2012 οι δαπάνες για την παιδεία μειώνονται ακόμα περισσότερο και από τις προβλέψεις του μεσοπρόθεσμου προγράμματος που ψηφίστηκε τον Ιούνιο! (16% μείωση δαπανών από το 2009 ή 1.184 εκ. €).
Όπως διαβάζουμε από τον τύπο, το Υπουργείο Παιδείας προγραμματίζει, παρά την καθολική αντίδραση των εκπαιδευτικών φορέων, να προωθήσει άμεσα:
- την αυταρχική διοικητική αναδιάρθρωση της εκπαίδευσης που έχει σχεδιάσει , τη μετατροπή των διευθυντών των σχολείων σε μάνατζερ με την παράλληλη περιθωριοποίηση του συλλόγου διδασκόντων,
- τις αντιεκπαιδευτικές αλλαγές για το «νέο σχολείο» (προγράμματα Γυμνασίου, νέο Λύκειο, Τεχνολογικό Λύκειο), που στηρίζονται στη λογική της παροχής αποσπασματικών γνώσεων και δεξιοτήτων, στην εδραίωση των "αξιών” του "σχολείου της αγοράς” και της κατάρτισης, σε συνάφεια με τις αντίστοιχες αντιεκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις του "επιχειρηματικού πανεπιστήμιου», που θεσμοθετήθηκαν με το νέο νόμο για την τριτοβάθμια εκπαίδευση. Όπως διαπιστώνουν με τις αποφάσεις τους οι φετινές Γ.Σ. προέδρων ΕΛΜΕ, «το γεγονός ότι υιοθετούνται αλλαγές χωρίς να αλλάζουν τα βιβλία, δίχως να αμφισβητείται ο εξεταστικοκεντρικός χαρακτήρας του σχολείου, δείχνει υποβάθμιση της παρεχόμενης γνώσης, ενώ ακλόνητη μένει η θέση της παραπαιδείας. Παράλληλα, προωθούνται ραγδαία το ξεθεμελίωμα και η ιδιωτικοποίηση δημόσιων υπηρεσιών και καταργούνται σημαντικοί φορείς, όπως ο ΟΕΒΔ, ο ΟΣΚ κ.λπ. Η πολιτική αυτή οδηγεί στην απαξίωση της δημόσιας, δωρεάν παρεχόμενης εκπαίδευσης και, ουσιαστικά, στο άνοιγμά της σε στρατηγικές επενδύσεις κερδοσκοπικών εταιριών. Με τη νέα πρόταση του ΥΠΔΜΘ για το Τεχνολογικό Λύκειο, η ΤΕΕ ουσιαστικά παραδίνεται απροκάλυπτα, στους σκοπούς και το περιεχόμενό της, στις ανάγκες της αγοράς και των επιχειρήσεων».
Απαιτούμε από την κυβέρνηση αυτή, προσωρινή ή «ειδικού σκοπού», όπως λένε τα κόμματα που τη στηρίζουν, και την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας να μην προχωρήσουν σε καμιά από τις νομοθετικές πρωτοβουλίες για τα εκπαιδευτικά θέματα που θα υπονομεύσει το μέλλον της δημόσιας εκπαίδευσης για πολλά χρόνια.
Ζητούμε, τέλος, να δοθούν άμεσα λύσεις σε σοβαρά ζητήματα που απασχολούν τα σχολεία και τους εκπαιδευτικούς.
Δυστυχώς, βρισκόμαστε στο τέλος του πρώτου τριμήνου και ακόμα δεν έχουν εκδοθεί και αποσταλεί όλα τα βιβλία στα σχολεία. Και οι προοπτικές να επιλυθεί το σοβαρότατο αυτό θέμα δείχνουν ίσως το Φεβρουάριο του 2012. Επίσης, ακόμα και σήμερα υπάρχουν κενά εκπαιδευτικού προσωπικού και οι μαθητές στερούνται τα στοιχειώδη: τα βιβλία και τους δασκάλους τους.
2. Σχολικές επιτροπές: Τις μεγάλες περικοπές στην παιδεία άρχισαν ήδη να τις βιώνουν εκπαιδευτικοί, γονείς και μαθητές στην καθημερινότητα της λειτουργίας των σχολείων. Μειώθηκαν δραματικά οι επιχορηγήσεις των σχολικών επιτροπών (60%) με αποτέλεσμα την οικονομική ασφυξία του δημόσιου σχολείου και την αδυναμία του να ανταποκριθεί στις στοιχειώδεις καθημερινές ανάγκες του. Οι γονείς όλο και πιο συχνά καλούνται να συμβάλλουν οικονομικά στην αγορά καθημερινών ειδών πρώτης ανάγκης για τη λειτουργία του σχολείου.
Είναι σίγουρο πως τα σχολεία θα αδυνατούν να αγοράσουν το πετρέλαιο που απαιτείται για τη θέρμανση το χειμώνα, με δεδομένο πως η κυβέρνηση διπλασίασε την τιμή του.
3. Υποστηρικτικές εκπαιδευτικές δομές και αλλαγές σε εκπαιδευτικά προγράμματα
Το προηγούμενο διάστημα το Υπουργείο κατάργησε ουσιαστικά την ΠΔΣ στο Λύκειο, την ενισχυτική διδασκαλία στο γυμνάσιο, αθλητικές τάξεις και αθλητικά σχολεία καθώς και αρκετά ολοήμερα δημοτικά σχολεία. Υποβάθμισε τη διδασκαλία των ξένων γλωσσών σε α/θμια και β/θμια εκπαίδευση.
Τώρα με τα νέα προγράμματα καταργεί τη διδασκαλία των καλλιτεχνικών, την πολιτική αγωγή και την πληροφορική στο λύκειο, μαθήματα που είναι απαραίτητα για τη μορφωτική συγκρότηση των νέων.
Υποβαθμίστηκαν τα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας. Έκλεισαν 22 από τα 58 κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης. Αναστάλθηκε η λειτουργία όλων των Συμβουλευτικών Σταθμών Νέων, παρά την αναγκαιότητα της ανάπτυξής τους ιδιαίτερα στη σημερινή συγκυρία, όπου εμφανίζονται σοβαρά φαινόμενα βίας και στους χώρους των σχολείων, στα οποία μόνο η πρόληψη μπορεί να δώσει λύσεις. Υποβαθμίστηκε ο ΣΕΠ, έκλεισαν οι βιβλιοθήκες των σχολείων. Προωθείται η κατάργηση των ΚΕΔΔΥ.
Η ΟΛΜΕ θεωρεί σημαντικές και απολύτως αναγκαίες όλες τις παραπάνω υποστηρικτικές εκπαιδευτικές δομές. Απαιτούμε όχι μόνο την άμεση επαναλειτουργία τους αλλά και την περαιτέρω ανάπτυξή τους, ώστε να καλύπτουν επαρκώς τις εκπαιδευτικές ανάγκες. Απαιτούμε να μην καταργηθούν μαθήματα από τα νέα προγράμματα σπουδών σε Γυμνάσιο και Λύκειο. Απαιτούμε την κατάργηση της Υ.Α. για τη διδασκαλία της δεύτερης ξένης γλώσσας.
4. Αριθμός μαθητών ανά τμήμα. Συγχωνεύσεις/καταργήσεις σχολείων
Ακόμα και τη φετινή χρονιά και παρά τις διακηρύξεις σας σε αρκετές περιπτώσεις και χωρίς να υφίσταται κτιριακό πρόβλημα πολλά τμήματα μαθητών είχαν από 26-30 μαθητές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Περιφέρεια Αττικής, όπου το ¼ των τμημάτων έχουν από 26 μαθητές και πάνω. Αποτέλεσμα και αυτό των συγχωνεύσεων σχολείων, που σύμφωνα με τις δηλώσεις σας θα συνεχιστούν. Απαιτούμε να μη γίνουν νέες συγχωνεύσεις και καταργήσεις σχολικών μονάδων και να νομοθετηθεί το ανώτατο όριο των 25 μαθητών ανά τμήμα (20 στις κατευθύνσεις του Γεν. Λυκείου και στην ΤΕΕ), και η αναλογία μαθητών ανά καθηγητή στα εργαστήρια να γίνει 10:1.
5. Σχετικά με την εγκύκλιο του Υπουργείου Παιδείας για την αναπλήρωση διδακτικών ωρών: Το Υπουργείο Παιδείας με την εγκύκλιό του 112162/Γ2/29/09/2011 επιμένει να αντιμετωπίζει λογιστικά την αναπλήρωση διδακτικών ωρών, προσθέτοντας, δηλαδή, απλώς ώρες και ημέρες στο σχολικό πρόγραμμα.
Δεν λαμβάνει υπόψη την παιδαγωγική και εκπαιδευτική διάσταση του θέματος, ούτε φυσικά κάνει την αυτοκριτική του για τις δικές του ευθύνες, καθώς εκατοντάδες χιλιάδες διδακτικών ωρών χάνονται, ιδιαίτερα τους πρώτους μήνες της σχολικής χρονιάς, λόγω σοβαρών ελλείψεων εκπαιδευτικών από τις σχολικές μονάδες και του απαράδεκτου γεγονότος της έλλειψης διδακτικών βιβλίων για τους μαθητές και τις μαθήτριες τη φετινή χρονιά!
Θεωρούμε υποκριτικό το ενδιαφέρον του Υπουργείου Παιδείας για την απώλεια διδακτικών ωρών και από το γεγονός της ξαφνικής περσινής απόφασής του με την οποία έληξαν τα μαθήματα στα σχολεία το Μάιο, κατά μία εβδομάδα νωρίτερα.
Επανερχόμαστε, λοιπόν, στο θέμα της «αναπλήρωσης διδακτικών ωρών», γιατί με εντολή της διοίκησης υποχρεώνονται όσα σχολεία είχαν πολυήμερες καταλήψεις να αλλάξουν το ωρολόγιο πρόγραμμά τους και να πραγματοποιούν οκτάωρα και μαθήματα τα Σάββατα.
Τονίζουμε πως η εντολή αυτή αποτελεί βάναυση καταπάτηση του ωραρίου και των εργασιακών δικαιωμάτων των εκπαιδευτικών και είναι συνδικαλιστικά απαράδεκτη. Είναι, επίσης, παιδαγωγικά απαράδεκτη (η πρόσθετη ώρα είναι προβληματική λόγω της μεγάλης κούρασης των μαθητών). Τέλος, είναι και παράνομη, αφού κανείς δεν μπορεί να υποχρεώσει έναν καθηγητή να υπερβεί το διδακτικό του ωράριο εκτός και αν του ανατεθούν υπερωρίες από το Σύλλογο Διδασκόντων ή από το ΠΥΣΔΕ. Επίσης, δεν έχει εγκριθεί καμία επιπλέον δαπάνη για υπερωρίες ή εργασία Σαββάτου.
Γι αυτό το λόγο είμαστε υποχρεωμένοι να επαναλάβουμε τα παρακάτω:
• Η αναπλήρωση της ύλης πρέπει να γίνεται με ρυθμούς που να επιτρέπουν την αφομοίωσή της από τους μαθητές. Το πρόβλημα δεν είναι ποσοτικό. Είναι κυρίως ποιοτικό.
• Η εντατικοποίηση της εκπαιδευτικής διαδικασίας, και μάλιστα υπό το άγχος μιας κραυγαλέας επίφασης ενδιαφέροντος για τους μαθητές και τις μαθήτριες, είναι απόρροια αντιπαιδαγωγικής αντίληψης που, τελικώς, αποβαίνει σε βάρος τους.
• Η απλουστευτική και μηχανιστική διαχείριση από την πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας ενός σοβαρού και σύνθετου προβλήματος, όπως το υπόψη ζήτημα, εξ αντικειμένου τουλάχιστον, λειτουργεί τιμωρητικά σε σχέση με τις μαθητικές κινητοποιήσεις, γεγονός που αντίκειται στο δημοκρατικό χαρακτήρα και λειτουργία του σχολείου.
• Η όποια εισήγηση για αναπλήρωση διδακτικών ωρών πρέπει, σε κάθε περίπτωση, να είναι προϊόν συλλογικής βούλησης, του Συλλόγου των Διδασκόντων, των γονέων και των μαθητών, και ο σχετικός προγραμματισμός να γίνεται αποκλειστικά με παιδαγωγικά και εκπαιδευτικά κριτήρια.
• Αν, προς τη λήξη του διδακτικού έτους, διαπιστωθεί πως εξακολουθεί να υπάρχει σοβαρό πρόβλημα μη κάλυψης της διδακτέας ύλης σε αρκετές σχολικές μονάδες και για συγκεκριμένα μαθήματα, θεωρούμε ότι είναι προτιμότερο να γίνει η κατ’ επιλογή περικοπή ενός τμήματός της, ώστε να αποφευχθεί η μεγαλύτερη και αλυσιτελής επιβάρυνση των μαθητών.
• Όσον αφορά, τέλος, σε πιέσεις που ασκούνται από ορισμένα στελέχη της Διοίκησης προς συναδέλφους, με αφορμή την παραπάνω εγκύκλιο, ώστε αυτοί να εργαστούν τα Σάββατα για την αναπλήρωση της ύλης που δεν διδάχθηκε λόγω των µαθητικών κινητοποιήσεων, επισημαίνουμε ότι οι πιέσεις αυτές ελέγχονται ως µη σύννοµες, επειδή το Σάββατο και οι εκπαιδευτικοί δεν έχουν συµβατική υποχρέωση να εργάζονται (καθιέρωση πενθήμερης εβδομάδας εργασίας με την Π.Ν.Π. από 29.12.1980, που κυρώθηκε με το ν. 1157/81 και ν. 1566/85, άρθρ. 13, παρ. 8 κ.α.).
• Κατά συνέπεια, όσοι Σύλλογοι ∆ιδασκόντων καθώς και µεµονωµένοι συνάδελφοι αρνούνται να απασχοληθούν τα Σάββατα για τη διαδικασία αναπλήρωσης της ύλης, προστατεύονται από την υφιστάµενη σχετική νοµοθεσία. Τονίζουμε, επίσης, ότι ως συνδικάτο και ως εργαζόµενοι στο σύνολό µας δεν πρόκειται να αποδεχτούµε οποιασδήποτε µορφής αµφισβήτηση του κεκτηµένου του πενθήµερου.
• Σας ζητούμε να εκδοθεί νέα εγκύκλιος και να υιοθετηθεί η μόνη παιδαγωγικά σωστή πρόταση για την αναπλήρωση, η πρότασή μας για παράταση του σχολικού έτους. Να μην επαναληφθεί το φαινόμενο της περσινής χρονιάς όπου πρόωρα και αιφνιδιαστικά περιορίστηκε ακόμα περισσότερο το διδακτικό έτος. Να υιοθετηθούν στο σύνολό τους οι προτάσεις της ΟΛΜΕ.
Η μείωση των μαθητών που φοιτούν στα Επαγγελματικά Λύκεια και τις Επαγγελματικές Σχολές την τελευταία δεκαετία είναι αποτέλεσμα της υποβάθμισης της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης από όλες τις Κυβερνήσεις.
Χρόνο με το χρόνο γίνεται όλο και πιο δύσκολο να συμπληρωθεί ο απαιτούμενος αριθμός για την λειτουργία των Τομέων και των Ειδικοτήτων των ΕΠΑΛ και ΕΠΑΣ.
Και ενώ η κατάσταση αυτή είναι γνωστή στο Υπουργείο Παιδείας, αντί να πάρει μέτρα για την αναβάθμιση της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, με την αριθμ. 86585/Γ2/19-7-2011 Υ.Α. επιβάλλει την κατάργηση τομέων και ειδικοτήτων, εφόσον δεν συμπληρώνεται ο προβλεπόμενος αριθμός μαθητών ανά τομέα ή ειδικότητα.
Οι Περιφερειακοί Διευθυντές Εκπαίδευσης εμμένουν στην απαρέγκλιτη εφαρμογή της Υ.Α. χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τους τις ιδιαιτερότητες κάθε περιοχής, το κατά πόσο υπάρχει δυνατότητα να φοιτήσουν οι μαθητές σε άλλο σχολείο, την απόσταση του σχολείου από τον τόπο κατοικίας των μαθητών, το γεγονός ότι πολλοί μαθητές είναι εργαζόμενοι κ.λπ.
Η εφαρμογή της Υ.Α. είναι ένας επιπλέον λόγος που θα οδηγήσει στην ακόμη μεγαλύτερη συρρίκνωση των επαγγελματικών σχολείων και στη μελλοντική συγχώνευση ή κατάργησή τους. Εκατοντάδες εκπαιδευτικοί θα προστεθούν στον κατάλογο των υπεράριθμων με την απειλή της εργασιακής εφεδρείας ή της μετακίνησης από νομό σε νομό, ακόμη και από περιφέρεια σε περιφέρεια.
Η μη λειτουργία τομέων τους οποίους έχουν ήδη επιλέξει μαθητές έχει ως αποτέλεσμα:
• είτε αυτοί να οδηγούνται να «επιλέξουν» υποχρεωτικά άλλο τομέα και ειδικότητα και άρα να ακολουθήσουν επάγγελμα που δεν επιθυμούν
• είτε να μετακινούνται προς Επαγγελματικό Λύκειο άλλης πόλης, διανύοντας καθημερινά τεράστιες αποστάσεις
• είτε να μεταναστεύσουν με τους γονείς τους σε άλλη πόλη
• είτε να φοιτήσουν σε άλλο τύπο σχολείου, που δεν αποτελεί επιλογή τους
• είτε να διακόψουν το σχολείο και να αναζητήσουν σε άλλους χώρους το μέλλον τους.
Είναι μαθηματικά βέβαιο ότι οι περιορισμοί που θέτει το Υπουργείο Παιδείας θα οδηγήσουν τελικά στη συρρίκνωση της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και στο κλείσιμο Επαγγελματικών Λυκείων και Σχολών, ιδίως στην επαρχία.
Ζητούμε να εγκριθεί άμεσα η λειτουργία των ολιγομελών τμημάτων τομέων και ειδικοτήτων σε όλα τα ΕΠΑΛ και ΕΠΑΣ, σύμφωνα με τα σχετικά τεκμηριωμένα αιτήματα που έχουν υποβάλει τα σχολεία.
Ενήλικοι μαθητές που επιβιώνουν με εισόδημα πολύ κάτω από το όριο της φτώχειας, που εργάζονται για 200 € το μήνα ή διαθέτουν ως μοναδική κάρτα την κάρτα ανεργίας του Ο.Α.Ε.Δ., διαμαρτύρονται έντονα και απόλυτα δικαιολογημένα για τη μη χορήγηση Δελτίου Μαθητικού Εισιτηρίου για το Σχολικό έτος 2011-2012. Επισημαίνουμε την αντικειμενική δυσκολία που αντιμετωπίζουν οι μαθητές των Εσπερινών Λυκείων να μεταβούν από το χώρο εργασίας ή κατοικίας τους στο Σχολείο και αντίθετα.
Σημειώνεται ότι οι άνω των 18 ετών ενήλικοι μαθητές δεν δικαιούνται της γενικής πρόνοιας του μειωμένου εισιτηρίου που ισχύει για τους ανήλικους κάτω των 18 ετών. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό και με την τρέχουσα δυσμενή οικονομική συγκυρία, δυσχεραίνει αφάνταστα έως και καθιστά σχεδόν αδύνατη την απρόσκοπτη φοίτηση των ενήλικων μαθητών των Εσπερινών Λυκείων. Αρκετοί μαθητές κάτω από αυτές τις συνθήκες είτε είναι αναγκασμένοι να διανύουν καθημερινά μεγάλες αποστάσεις πεζή –αλήθεια, πόσες δεκαετίες πίσω μας πηγαίνει η σκληρή αυτή πραγματικότητα - είτε απογοητεύονται και εγκαταλείπουν το σχολείο.
Υπενθυμίζουμε ότι το ανάλογο πρόβλημα για τους φοιτητές έχει ήδη επιλυθεί με τη θεσμοθέτηση και χορήγηση του Νέου Φοιτητικού Δελτίου Ειδικού Εισιτηρίου (ΠΑΣΟ), χωρίς ωστόσο να ληφθεί αντίστοιχη πρόνοια για τους ενήλικους μαθητές.
Ζητάμε την ταχύτερη διευθέτηση αυτού του τόσο σημαντικού ζητήματος.
8. Εργασιακές σχέσεις εκπαιδευτικών
Με τις καταργήσεις σχολείων, την αύξηση του ανώτατου αριθμού μαθητών/μαθητριών ανά τμήμα και την κατάργηση εκπαιδευτικών υπηρεσιών το Υπουργείο Παιδείας δημιουργεί σε αρκετές περιπτώσεις τεχνητές υπεραριθμίες και επιδιώκει να μετακινήσει υποχρεωτικά εκπαιδευτικούς σε όλη τη χώρα.
Απειλεί τώρα πλέον ευθέως για μετακινήσεις εκπαιδευτικών σε άλλες υπηρεσίες, εργασιακή εφεδρεία και απολύσεις. Η θεσμοθέτηση εργασιακής εφεδρείας, οι απολύσεις, οι μετατάξεις και μετακινήσεις εκτός νομού αποτελούν για τον κλάδου μας αιτία πολέμου. Σε καμιά περίπτωση δεν θα δεχτούμε αυτή την καταστροφική για την εκπαίδευση και τον εκπαιδευτικό πολιτική. Σε αυτό είμαστε απόλυτοι. Σας καλούμε να ακυρώσετε τέτοιους σχεδιασμούς.
Παράλληλα, μέσα από το εθνικό επιχειρησιακό πρόγραμμα του Υπουργείου Εργασίας με τίτλο «Κοινωνική Εργασία» προωθείται ακόμη περισσότερο η ιδιωτικοποίηση της εκπαίδευσης και δημιουργούνται μεσαιωνικές συνθήκες για τους εργαζόμενους εκπαιδευτικούς. Είμαστε αντίθετοι με το πρόγραμμα αυτό, που προβλέπει οι άνεργοι εκπαιδευτικοί να υπογράφουν σύμβαση με μη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ) και στη συνέχεια να υπενοικιάζονται από τους φορείς αυτούς στους δήμους για να εργαστούν. Καμία εκπαιδευτική υπηρεσία να μην ενταχθεί σε αυτό το πρόγραμμα.
9. Σοβαρές παρενέργειες νέου μισθολογίου
Πέρα από το γεγονός της πλήρους αντίθεσής μας στο αντιεκπαιδευτικό και αντιυπαλληλικό μισθολόγιο, που μας εξοντώνει μισθολογικά και βαθμολογικά, θεωρούμε αναγκαίο να επισημάνουμε και αρκετές παρενέργειες του:
Πώς είναι δυνατόν να ζήσει ένας νέος εκπαιδευτικός με 640 € και μάλιστα με την τιμωρητική διάταξη για την τριετή υποχρεωτική παραμονή στον πρώτο διορισμό; Απαιτείται η άμεση κατάργηση αυτής της διάταξης και για αυτό το λόγο.
Πώς είναι δυνατόν να δεχθεί κανείς λογικός άνθρωπος ότι στην κατάταξη των εκπαιδευτικών σε βαθμούς και κλιμάκια μηδενίζεται η επιπλέον προϋπηρεσία;
Όσον δε αφορά το Επίδομα Ειδικής Αγωγής σύμφωνα με το νέο μισθολόγιο (άρθρο 15 παρ. 1), περιλαμβάνεται πλέον στα «επιδόματα επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας». Όμως για να εξακολουθήσει να χορηγείται σε όλους εργαζόμενους και τις εργαζόμενες που υπηρετούν στις δομές της ειδικής αγωγής, είναι απαραίτητο να καθορίσετε τους όρους και τις προϋποθέσεις χορήγησής του εκδίδοντας την Κοινή Υπουργική Απόφαση με τους Υπουργούς Διοικητικής Μεταρρύθμισης - Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης και Οικονομικών. Μέχρι την έκδοσή της ζητάμε να εκδώσετε άμεσα ερμηνευτική εγκύκλιο για να χορηγείται το μηνιαίο «επίδομα επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας» που ανέρχεται στο ύψος των 150 ευρώ, αντί του επιδόματος ειδικής αγωγής, που ανερχόταν στο ύψος των 195 ευρώ.
Όσον αφορά το επίδομα παραμεθόριων και προβληματικών περιοχών, σύμφωνα με την ΔΙΔΑΔ/50/265/29847/30-10-1992 και τις τροποποιήσεις που επήλθαν σε αυτή, κάποιες περιοχές της χώρας μας χαρακτηρίστηκαν προβληματικές και διαχωρίστηκαν σε προβληματικές τύπου Α' και τύπου Β' λόγω των ιδιαιτεροτήτων τους, από άποψη, ιδίως, συνθηκών διαβίωσης, επικοινωνίας ή στέγασης, λόγω της μόλυνσης του περιβάλλοντος και του αυξημένου κόστους ζωής σε σχέση με άλλες περιοχές της Ελλάδος.
Για το λόγο αυτό οι μόνιμοι δημόσιοι υπάλληλοι, οι υπάλληλοι λοιπών νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου (ΝΠΔΔ) και ΟΤΑ που εργάζονταν στις περιοχές αυτές λάμβαναν το επίδομα προβληματικής περιοχής.
Το συγκεκριμένο επίδομα διατηρήθηκε αρχικά με το νέο μισθολόγιο Ν. 4024/11 και το άρθρο 15 παρ. 2, που αναφέρει ότι «στους υπαλλήλους που υπηρετούν σε απομακρυσμένες παραμεθόριες και προβληματικές περιοχές χορηγείται επίδομα οριζόμενο σε (100) ευρώ μηνιαίως».
Στη διευκρινιστική εγκύκλιο όμως που εξέδωσε το Υπουργείο Οικονομικών-ΓΛΚ με αρ. πρωτ. οικ. 2/78400/0022/14-11-11, ερμηνεύει το νόμο διαφορετικά και χορηγεί το επίδομα μόνο σε όσους εργάζονται σε προβληματικές περιοχές τύπου Α' και όχι σε αυτούς που εργάζονται στις προβληματικές περιοχές τύπου Β'.
Επειδή η ερμηνεία που δόθηκε στο νόμο δημιουργεί αδικίες και αντιμετωπίζει άνισα τους εργαζομένους που βιώνουν ακριβώς τα ίδια προβλήματα, πρέπει να διορθωθεί και να χορηγηθεί το επίδομα σε όλους τους εργαζόμενους αυτών των περιοχών.
10. Οφειλόμενες αμοιβές εκπαιδευτικών
Σε ορισμένες περιοχές της χώρας (Γ΄ Αθήνας, Αχαΐα, Ημαθία κ.ά.) δεν έχουν καταβληθεί οι πάσης φύσεως αμοιβές στους συναδέλφους που απασχολήθηκαν στις Πανελλαδικές Εξετάσεις τον Ιούνιο του 2011 (Επιτροπές, Επιτηρητές, Βαθμολογητές, Βοηθητικό Προσωπικό Βαθμολογικών Κέντρων) αλλά και πρόσθετες αμοιβές για διάφορες εργασίες. Είναι απαράδεκτο επίσης να μην έχει επιλύσει το Υπουργείο το θέμα της αμοιβής των εκπαιδευτικών που απασχολήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια στην ΠΔΣ ως συντονιστές του προγράμματος στα σχολεία και να μην έχουν αποδοθεί οι αμοιβές τους από το 2008!!
Επειδή υπάρχει δυσκολία να πληρώνονται αμοιβές πάσης φύσεως με κονδύλια του επομένου οικονομικού έτους και επειδή όλες οι οικονομικές υπηρεσίες (Εντελλόμενα κ.ά.) είναι κλειστές για το κοινό το μήνα Δεκέμβριο, είναι ορατός πλέον ο κίνδυνος να μην πληρωθούν οι συνάδελφοι τα δεδουλευμένα.
Θεωρούμε δεδομένη υποχρέωση της Πολιτείας να γίνουν όλες οι απαραίτητες ενέργειες, ώστε να αποδοθούν άμεσα στους δικαιούχους συναδέλφους τα οφειλόμενα ποσά.
11. Καταβολή οδοιπορικών σε εκπαιδευτικούς που μετακινούνται για συμπλήρωση ωραρίου
Ενώ μια ακόμη σχολική χρονιά βρίσκεται προς το τέλος της, χιλιάδες εκπαιδευτικοί δεν έχουν πληρωθεί τα οδοιπορικά που δικαιούνται. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρ. 14 παρ. 15 και του άρθρ. 18 παρ. 2 του Ν. 1566/85, «οι εκπαιδευτικοί που διατίθεται για συμπλήρωση μέρους του ωραρίου τους σε σχολεία άλλης πόλης ή κωμόπολης λαμβάνουν α) οδοιπορικά έξοδα σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις (Ν. 2685/1999)». Σύμφωνα, επίσης, με την υπ’ αριθμ. 2/55768/0022 με ημερομηνία 20-2-2009 εγκύκλιο του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους «δεν δικαιούνται οδοιπορικά σε όσους διατίθενται για συμπλήρωση του υποχρεωτικού ωραρίου στις περιπτώσεις: σε σχολεία εντός της ίδιας πόλης ή κωμόπολης, σε σχολεία πόλης ή κωμόπολης στην οποία κατοικούν και σε σχολεία χωριών».
Με τη νέα δομή της τοπικής αυτοδιοίκησης και τους Καλλικρατικούς Δήμους, καταργήθηκε η έννοια του χωριού, δημιουργήθηκαν όμως Δήμοι που εκτείνονται σε 50 και 70 χιλιόμετρα και προφανώς δεν αποτελούν ίδια πόλη ή κωμόπολη με τα χαρακτηριστικά του οικιστικού ιστού.
Υπάρχουν περιπτώσεις που ο εκπαιδευτικός υποχρεώνεται να διανύει και 100 χιλιόμετρα ορισμένες μέρες την εβδομάδα -σε αρκετές περιπτώσεις μάλιστα δεν υπάρχει ούτε δημόσια συγκοινωνία- και είναι υποχρεωμένος να διαθέτει δικό του μέσο μεταφοράς και να επιβαρύνεται τα έξοδα.
Επειδή και κατά τα προηγούμενα σχολικά έτη σε αρκετούς νομούς δεν πληρώθηκαν τα οδοιπορικά και παραμένουν σε εκκρεμότητα, ζητούμε:
• να εξοφληθούν άμεσα οι αναδρομικές οφειλές των οδοιπορικών των συναδέλφων (μέχρι το τέλος του έτους)
• να εξοφληθούν οι οφειλές των οδοιπορικών για το σχολικό έτος 2010 – 2011 μέχρι τη λήξη του σχολικού έτους και
• να ανακληθεί η υπ’ αριθμ. 2/55768/0022 εγκύκλιος του ΓΛΚ, που βρίσκεται έξω από κάθε λογική.
12. Χορήγηση δεύτερης ειδικότητας
Σχετικά με την απόφασή σας αρ. 81504/Δ2 /19-7-2011, για τα «κριτήρια και τη διαδικασία απόδοσης δεύτερης ειδικότητας», το Δ.Σ. της ΟΛΜΕ διαπιστώνει με λύπη του πως η τακτική σας να μην αναπτύσσετε κανένα διάλογο και συζήτηση με τους εκπαιδευτικούς φορείς δυστυχώς επιβεβαιώνεται ακόμα και σε ένα θέμα στο οποίο δεν είχαμε εναντιωθεί.
΄Οσον αφορά το περιεχόμενο της συγκεκριμένης απόφασης έχουμε να παρατηρήσουμε τα παρακάτω:
α) Με βάση τις διατυπώσεις των δύο πρώτων παραγράφων και τις οδηγίες που δίνει το Υπουργείο Παιδείας, πολλά ΑΠΥΣΔΕ διαχωρίζουν σε δύο κατηγορίες τους εκπαιδευτικούς ΠΕ19 που έχουν άλλο βασικό πτυχίο αλλά ουσιαστικά τα ίδια προσόντα. Θεωρούμε ότι η δεύτερη ειδικότητα πρέπει να αποδοθεί και στις δύο περιπτώσεις (δηλαδή όχι μόνο σε εκείνους που είχαν διοριστεί με άλλο πτυχίο και μετατάχθηκαν σε ΠΕ19/20, αλλά και εκείνους που έχουν άλλο πτυχίο και διορίστηκαν ως ΠΕ19/20). Λόγοι ισότιμης μεταχείρισης αυτό επιβάλλουν.
β) Η διατύπωση της παραγράφου 7, που προβλέπει πως οι εκπαιδευτικοί στη βασική τους ειδικότητα διδάσκουν σε δεύτερη ανάθεση μέχρι 7 ώρες, ερμηνεύεται από τις ΔΔΕ ότι αφορά όλους τους εκπαιδευτικούς και όχι μόνο αυτούς που έχουν δύο πτυχία. Αυτό ανατρέπει τη μέχρι σήμερα παιδαγωγική πρακτική στα σχολεία και τα εργασιακά δικαιώματα των εκπαιδευτικών.
Για τους παραπάνω λόγους και για να γίνει σαφέστερο το πλαίσιο ζητούμε την αναδιατύπωση της απόφασής σας στα σημεία αυτά, μετά από συζήτηση με την Ομοσπονδία μας.
13. Για τη δίωξη του συλλόγου διδασκόντων στο 2ο ΓΕΛ Γιαννιτσών
Η δικαστική περιπέτεια των σαράντα συναδέλφων του 2ου ΓΕΛ Γιαννιτσών είναι υπόθεση που αφορά όλο τον εκπαιδευτικό κόσμο. Πρόκειται για ολόκληρο το σύλλογο διδασκόντων του σχολείου, που κατά το διδακτικό έτος 2008-09 μηνύθηκε από τον τότε διευθυντή του σχολείου.
Η κατηγορία που βαρύνει τους/τις συναδέλφους αφορά απόφαση του θεσμικού οργάνου (συνεδρίαση συλλόγου διδασκόντων) που λήφθηκε με απόλυτη ομοφωνία, πλην του διευθυντή, για το χαρακτηρισμό της φοίτησης τριών μαθητών της Β' τάξης Λυκείου με σοβαρότατα προβλήματα υγείας.
Παρά την παιδαγωγική και ηθική δικαίωση της απόφασης αυτής από όλη την κοινωνία των Γιαννιτσών και τον εκπαιδευτικό κόσμο, οι συνάδελφοί μας βρίσκονται αντιμέτωποι με ένα δικαστικό αγώνα που κρατά όλη την εκπαιδευτική κοινότητα της περιοχής σε αναβρασμό και αποτελεί ανασταλτικό παράγοντα στην επιτέλεση του εκπαιδευτικού έργου.
Μπροστά στην πρωτόγνωρη αυτή κατάσταση, δηλωτική των συνεπειών που μπορεί να επιφέρουν η προωθούμενη συγκέντρωση υπερεξουσιών στα χέρια του διευθυντή σχολικής μονάδας και η υποβάθμιση του ρόλου του συλλόγου διδασκόντων, εκφράζουμε έμπρακτα την αλληλεγγύη και την υποστήριξή μας στους αδίκως διωκόμενους συναδέλφους μας.
Το Δ.Σ. της ΟΛΜΕ καλεί τις δικαστικές αρχές να ανταποκριθούν στο περί δικαίου αίσθημα της κοινωνίας των Γιαννιτσών και ολόκληρης της εκπαιδευτικής κοινότητας της χώρας και να απαλλάξουν από ανυπόστατες κατηγορίες τους διωκόμενους συναδέλφους μας. Καλούμε, επίσης, το Υπουργείο Παιδείας να προχωρήσει σε νομοθετική πρωτοβουλία που να ρυθμίζει οριστικά το θέμα της δικαιολόγησης απουσιών, όπως ήδη έχετε δεσμευτεί, και να προσφέρει πολιτική, εκπαιδευτική και νομική στήριξη στους διωκόμενους.
14. Διορισμοί εκπαιδευτικών και αναπληρωτές
Οι χιλιάδες συνταξιοδοτήσεις εκπαιδευτικών, μαζί με τη μείωση και ουσιαστική κατάργηση των μόνιμων διορισμών στο δημόσιο σχολείο, όπως και η πρόσληψη μειωμένου, σε σχέση με άλλα χρόνια, αριθμού αναπληρωτών (που όμως είναι εμφανές ότι καλύπτουν πραγματικά κενά στα δημόσια σχολεία), μας αναγκάζουν να επαναφέρουμε το αίτημά μας για μόνιμους διορισμούς εκπαιδευτικών, ώστε να καλύπτονται όλες οι ανάγκες, και την κατάργηση της ελαστικής εργασίας (ωρομισθίων και αναπληρωτών μειωμένου ωραρίου).
Εφέτος οι αναπληρωτές συνάδελφοί μας αντιμετωπίζουν εκτός τις περικοπές μισθών και επιδείνωση των συνθηκών εργασίας τους (μη καταγραφή της προϋπηρεσίας ως μόρια κατάταξης στους πίνακες και ως μόρια διορισμού, μη ένταξη στα μισθολογικά κλιμάκια ανάλογα με την προϋπηρεσία, αλλά και το ενδεχόμενο εφαρμογής για πρώτη φορά 8μηνης σύμβασης και την ποινικοποίηση της άρνησης αποδοχής πρόσληψης με 2ετή αποκλεισμό από τους πίνακες.
Ζητούμε να μη γίνει καμία αλλαγή προς το χειρότερο στις συμβάσεις των αναπληρωτών, να μετατραπούν οι συμβάσεις των αναπληρωτών μειωμένου ωραρίου σε συμβάσεις κανονικού ωραρίου, να αρθεί η ρύθμιση για διετή αποκλεισμό (να ισχύει μόνο για τη χρονιά της μη αποδοχής διορισμού), να γίνεται πλήρης αναγνώριση της προϋπηρεσίας στους πίνακες και στα μισθολογικά κλιμάκια. Να καταργηθεί το απαράδεκτο καθεστώς της συμβάσεων έργου με μπλοκάκι παροχής υπηρεσιών των εκπαιδευτικών στα ΣΔΕ.
Όσον αφορά τους διορισμούς των εκπαιδευτικών, ζητούμε να σταματήσει ο εμπαιγμός των συναδέλφων που έχουν θεμελιώσει δικαίωμα διορισμού και έπρεπε να είναι διορισμένοι εδώ και τρία χρόνια. Να προσληφθούν αμέσως οι διοριστέοι εκπαιδευτικοί όλων των κλάδων και όλων των κατηγοριών (ΑΣΕΠ, πίνακες προϋπηρεσίας με αναγνώριση και αυτής που διανύθηκε και μετά το ν. 3848/10).
Όσον αφορά το Πιστοποιητικό Παιδαγωγικής και Διδακτικής Επάρκειας, όπως ήδη έχουμε τονίσει, αυτό δεν μπορεί να αφορά τους διοριστέους εκπαιδευτικούς, ούτε όσους έχουν τελειώσει τις σπουδές τους. Καταγγέλλουμε τη λειτουργία σεμιναρίων από ιδιωτικούς φορείς που πωλούν «πτυχία» παιδαγωγικής επάρκειας και ζητούμε από το Υπουργείο Παιδείας να μην ανέχεται αυτή την κατάσταση.
15. Ειδική Αγωγή και προσλήψεις
Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με το μαρασμό της ειδικής αγωγής μέσω του κλεισίματος ειδικών σχολείων και της πλήρους υποβάθμισης της παράλληλης στήριξης, των τμημάτων ένταξης και συνολικά των υποδομών. Η ειδική αγωγή στελεχώνεται κατά βάση από αναπληρωτές, οι οποίοι δεν έχουν και δυνατότητα άμεσου διορισμού τους στην ειδική αγωγή, αφού δεν ορίζονται καν οργανικά κενά. Απαιτούμε τον άμεσο καθορισμό οργανικών θέσεων και το διορισμό μόνιμων εκπαιδευτικών με βάση τις ανάγκες της ειδικής αγωγής. Επισημαίνουμε για άλλη μια φορά την έλλειψη δημόσιου φορέα επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών της ειδικής αγωγής.
16. Κατάργηση Πειραματικών Σχολείων
Πριν το καλοκαίρι ψηφίστηκε ο νόμος που αλλάζει ριζικά τη δομή και τη λειτουργία των πειραματικών σχολείων. Με το νόμο αυτό τα σχολεία γίνονται πρότυπα και επιδιώκεται να μετατραπούν σε φυτώρια "αρίστων" μαθητών, να καταστούν χώροι εκπαίδευσης των "ημετέρων", που θα αποτελέσουν και το μηχανισμό αναπαραγωγής της κοινωνικής ελίτ και του πελατειακού κράτους. Επίσης, καταργούνται οι οργανικές θέσεις, εισάγεται συγκεντρωτική δομή στη λειτουργία και θεσμοθετείται η αξιολόγηση –πειθάρχηση. Οι αλλαγές αυτές αποτελούν προμήνυμα γι’ αυτά που επίκεινται στη δημόσια εκπαίδευση γενικά.
Τελευταία, μέσα από κατεπείγουσες αλλά και σκανδαλώδεις διαδικασίες, χωρίς έγκαιρη δημοσιοποίηση των κριτηρίων, έγινε και η επιλογή των σχολείων που θα αποτελέσουν τα νέα ΠΠΣ (Πρότυπα Πειραματικά Σχολεία). Στα σχολεία αυτά δεν περιλαμβάνεται το 1ο Πειραματικό Λύκειο Αθήνας -"Γεννάδειο", το πρώτο σχολείο που ιδρύθηκε στην Ελλάδα από τη σύσταση του νεότερου ελληνικού κράτους, όπως και το Ζάννειο Γυμνάσιο κ.ά.
Προσεκτική ανάγνωση των κριτηρίων οδηγεί στα εξής συμπεράσματα:
1) Βασικό κριτήριο για την επιλογή ήταν η συμφωνία με την πολιτική και τη φιλοσοφία του ΥΠΔΒΜΘ, καθώς μοριοδοτήθηκε γενναία η -κατά τα άλλα προαιρετική- συμμετοχή στο πρόγραμμα αυτοαξιολόγησης, που είχε βρει αντίθετο τον κλάδο των εκπαιδευτικών και είχε απορριφθεί από τη συντριπτική πλειονότητα των σχολείων της επικράτειας. Επίσης, εφαρμόστηκε στην πράξη η φιλοσοφία του ΥΠΔΒΜΘ, που θεωρεί τα ίδια τα σχολεία υπεύθυνα για την υλικοτεχνική υποδομή τους (κριτήριο 6 για την επιλογή των ΠΠΣ) και τα ωθεί στο να αναζητούν χορηγούς και εταιρίες στην εκπαιδευτική διαδικασία (βλέπε νόμο για την αυτοαξιολόγηση).
2) Χρησιμοποούνται ποσοτικά κριτήρια, όπως:
-εξομοίωση όλων των εκδηλώσεων των σχολείων ανεξάρτητα από το περιεχόμενο τους,
- μηδενισμός των σχολείων των οποίων η βιβλιοθήκη έχει λιγότερα από 1.000 βιβλία, ανεξαρτήτως του είδους των βιβλίων, της λειτουργίας της βιβλιοθήκης κλπ.
- θεωρήθηκαν ισοδύναμες οι δημοσιεύσεις των εκπαιδευτικών, χωρίς να συνεκτιμηθούν στοιχεία όπως σε ποιο περιοδικό έχουν δημοσιευτεί.
3) Δεν ελήφθη καθόλου υπόψη η ιστορική διαδρομή των σχολείων, που, ως γνωστόν, αποτελεί παρακαταθήκη για το παρόν και το μέλλον της ευρύτερης περιοχής γενικά.
4) Τέλος, η δυναμική των σχολείων (αριθμός φοιτώντων μαθητών, αιτήσεις εγγραφής κάθε χρόνο) απουσιάζει εντελώς.
Ζητούμε από το Υπουργείο Παιδείας να επανεξετάσει τους φακέλους όλων των σχολείων που αποχαρακτηρίστηκαν, λαμβάνοντας υπόψη ποιοτικά κριτήρια και με γνώμονα το συμφέρον της δημόσιας εκπαίδευσης συνολικά, την οποία πρέπει να υπηρετούν τα ΠΠΣ.
Να προχωρήσει σε νομοθετική ρύθμιση, ώστε να μην κλείσει κανένα σχολείο από αυτά που τελικά δεν θα επιλεγούν ως ΠΠΣ.
17. Αποσπάσεις εκπαιδευτικών
Με βάση την εμπειρία από την πρώτη εφαρμογή του νέου μοριοδοτημένου συστήματος για τις αποσπάσεις εκπαιδευτικών προτείνουμε την επαναλειτουργία της σχετικής επιτροπής για να επανεξετασθούν ορισμένες αστοχίες που διαπιστώθηκαν. Σε κάθε περίπτωση, πιστεύουμε πως το μεγαλύτερο πρόβλημα προκλήθηκε την εφετινή χρονιά από την επιμονή του Υπουργείου για αισθητά μειωμένο αριθμό αποσπάσεων.
Ερμού & Κορνάρου 2
ΤΗΛ: 210 32 30 073 – 32 21 255
FAX: 210 33 11 338
www.olme.gr
e-mail:olme@otenet.gr
πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλούμε τα σχολιά σας να ειναι σχετικά με το θέμα, περιεκτικά και ευπρεπή. Για την καλύτερη επικοινωνία δώστε κάποιο όνομα ή ψευδώνυμο. Διαφημιστικά σχόλια δεν δημοσιεύονται.
Επειδή δεν υπάρχει η δυνατότητα διόρθωσης του σχολίου σας παρακαλούμε μετά την τελική σύνταξή του να ελέγχεται. Προτιμάτε την ελληνική γραφή κι όχι την λατινική (κοινώς greeklish).
Πολύ σημαντικό είναι να κρατάτε προσωρινό αντίγραφο του σχολίου σας ειδικά όταν είναι εκτενές διότι ενδέχεται να μην γίνει δεκτό από την Google (λόγω μεγέθους) και θα παραστεί η ανάγκη να το σπάσετε σε δύο ή περισσότερα.
Το σχόλιό σας θα δημοσιευθεί, το αργότερο, μέσα σε λίγες ώρες, μετά από έγκριση του διαχειριστή του ιστολογίου, ο οποίος είναι υποχρεωμένος να δημοσιεύει όλα τα σχόλια που δεν παραβαίνουν τους όρους που έχουμε θέσει στις παρούσες οδηγίες.
Υβριστικά, μη ευπρεπή και προπαγανδιστικά σχόλια θα διαγράφονται ή δεν θα δημοσιεύονται.