Συνέντευξη του Νίκου Λυγερού στο ιστολόγιο UDemand: “Η Ελλάδα είναι μία χώρα του χρόνου κι όχι του χώρου.”

Διαβάστε την συνέντευξη του Νίκου Λυγερού στο UDemand:

1. Στα τέλη της δεκαετίας του ’90 η ελληνική εξωτερική πολιτική απέναντι στην Τουρκία άλλαξε. Της ανοίξαμε την Ευρωπαϊκή πόρτα, ελπίζοντας στον εκδημοκρατισμό και εξευρωπαϊσμό της. Τελικά η πολιτική αυτή είχε αποτέλεσμα;

Για να αλλάξει κάτι, πρέπει να υπάρχει… Ύστερα το θέμα είναι αν άλλαξε ή την άλλαξαν οι συνθήκες και οι συγκυρίες. Η εξερεύνηση της αδιεξόδου της έλλειψης στρατηγικής μετά από εξάντληση, προκάλεσε την επιλογή του ανοίγματος, ενώ κανείς δεν προέβλεψε όχι μόνο το finale, αλλά και το μέσον της παρτίδας. Έγινε η πολιτική, τακτική δίχως να έχει στρατηγικό βάθος. Και τώρα βλέπουμε τις παράπλευρες απώλειες αυτής της κίνησης με τον προβληματισμό των συμμάχων σε αυτό το θέμα. Η μίμηση στον τομέα της διπλωματίας έχει τα όρια της και τώρα τα βλέπουμε.

2. Ποια είναι η άποψή σας για τις προτάσεις που ακούγονται για μία νέα πολιτική απέναντι στην Τουρκία; Μήπως είμαστε πολύ φοβικοί απέναντί της; Και αν ναι μήπως αυτό οφείλεται σε έλλειψη σχεδιασμού;

Δίνουμε την εντύπωση ότι δεν έχουμε φόβο… Αυτό όμως που δεν εξηγούμε είναι ότι είμαστε στο πλαίσιο της φοβίας. Οι πράξεις μας είναι εσωστρεφείς, διότι δεν τολμάμε να κάνουμε μία στρατηγική ανάλυση της κατάστασης που να ξεπερνά τα σύνορά μας. Προβάλλουμε τον ελληνισμό, αλλά πιστεύουμε μόνο στον ελλαδισμό. Λειτουργούμε ανάλογα μ’ αυτούς που ταυτίζουν τον ουμανισμό με το ανθρωπιστικό.

3. Πως αξιολογείται την συμμαχία της Ελλάδας και της Κύπρου με το Ισραήλ; Η συμμαχία αυτή θα προκαλέσει αλλαγές στην περιοχή μας;

Η συμμαχία αυτή θα αξιολογηθεί από μόνη της και σύντομα, τουλάχιστον όσον αφορά στην ανθεκτικότητά της. Προς το παρόν βασίζεται αποκλειστικά σε ταύτιση τοπικών συμφερόντων και δεν ανοίγεται στο επίπεδο της υψηλής στρατηγικής, όπου θα μπορούσε όντως να προκαλέσει ουσιαστικές αλλαγές. Χρειάζεται μία ωριμότητα που δεν έχει ακόμα αλλά δεν πρέπει να βιαστούμε να την κρίνουμε. Είμαστε από το 1981 σε ευρωπαϊκό πλαίσιο και δεν έχουμε ακόμα αξιοποιήσει όλες τις δυνατότητες του, ενώ μερικοί συνεχίζουν να είναι σκεπτικιστικοί. Ο χρόνος είναι μαζί μας. Και το πεδίο είναι ορθολογικό.

4. Γίνεται μία προσπάθεια να αμβλυνθούν οι ιστορικές μνήμες και να δημιουργηθεί μία κοινή ιστορία για όλες τις Βαλκανικές χώρες. Πιστεύετε ότι είναι χρήσιμη μία τέτοια πολιτική;

Η ιστορία είναι πάντα πολιτική αλλά σπάνια η πολιτική είναι ιστορική. Αυτές οι προσπάθειες είναι προσποιήσεις για να μην φανεί η έλλειψη ιστορικότητας. Αφήνουν αδιάφορη την ιστορία της ανθρωπότητας, αλλά ακόμα και της περιοχής. Πρέπει απλώς να τις προσέχουμε, έτσι ώστε να τις βάζουμε στις θέσεις τους, όταν είναι το πρέπον.

5. Η Ελλάδα έχει μία μακραίωνη ιστορία. Πρόσφατα στο Βρετανικό μουσείο παρουσιάστηκε η ιστορία του Αφγανιστάν, παρουσιάζοντας ταυτόχρονα την επίδραση που είχε ο Μέγας Αλέξανδρος στις περιοχές αυτές. Στην Αίγυπτο η Ελληνική παρουσία υπήρξε έντονη και σημαντική, το ίδιο και σε χώρες της Μέσης Ανατολής. Πόσο αποτελεσματικά έχουμε χρησιμοποιήσει την επιρροή μας αυτή;

Η Ελλάδα είναι μία χώρα του χρόνου κι όχι του χώρου. Μόνο που λίγοι είναι αυτοί που το καταλαβαίνουν πραγματικά και γι’ αυτό το λόγο δεν υπάρχει ουσιαστική αξιοποίηση. Όπου και να πάτε στο εξωτερικό, όλοι ξέρουν τον πολιτισμό μας, μόνο στην Ελλάδα έχουμε την πολυτέλεια να τον φτύσουμε και να είμαστε και περήφανοι κιόλας. Σε βάθος χρόνου όμως τα ψάρια του Αιγαίου δεν αλλάζουν μέσα από την καθημερινότητά τους και δεν προσφέρουν τίποτα. Ενώ ο πολιτισμός μας είναι μόνο προσφορά. Ο ελληνισμός είναι μήνυμα από μόνος του και για όλη την ανθρωπότητα.

6. Η κυβέρνηση αποφασίζει αλλαγές, νομοθετεί αλλά τελικά δεν εφαρμόζει η ίδια τους νόμους. Πολλές φορές η κοινωνία συμφωνεί με τους προτεινόμενους νόμους με τους οποίους όμως το σύστημα είναι αντίθετο. Μήπως τελικά οι αλλαγές δεν εφαρμόζονται γιατί αντιστέκεται το πολιτικό σύστημα και όχι η κοινωνία;

Σπάνια υπάρχουν κυβερνήσεις που αξίζουν να ασχολούμαστε μαζί τους, στις άλλες περιπτώσεις οι αξιολογήσεις τους δεν έχουν νόημα. Όσο για την αντιπαράθεση μεταξύ κοινωνίας και πολιτικού συστήματος, δεν υπάρχει. Η κοινωνία έχει το πολιτικό σύστημα που της αξίζει, τίποτα λιγότερο, τίποτα περισσότερο. Ας μην αναζητούμε λοιπόν δικαιολογίες και προσχήματα. Αυτό που έχει σημασία είναι ο λαός μας κι η πατρίδα μας, όλα τα άλλα είναι τοπικές λεπτομέρειες που δεν έχουν σχέση με την ολότητα του θέματος. Το μέλλον μας είναι η νοημοσύνη μας. Κι αυτή μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα μόνο μέσω της στρατηγικής, ειδικά όταν υπάρχει θέμα κρίσης.

7. Η ελληνική κρίση είναι τελικά τόσο βαθειά και σημαντική όσο λέγεται; Πως βλέπεται το μέλλον της χώρας; Και ποιος θα μπορούσε να είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος αντίδρασης;

Δίχως στρατηγικό σχεδιασμό και αποτελεσματικές κινήσεις για την εφαρμογή του, δεν υπάρχει τρόπος αντίδρασης, αλλά ανάδρασης. Τώρα πολλοί από εμάς κατανοούν επιτέλους ότι μερικές κινήσεις είναι καθοριστικές για το μέλλον, πράγμα που σημαίνει πιο αφαιρετικά, ότι το μέλλον είναι εγκλωβισμένο μέσα στο παρελθόν, ενώ το παρόν δεν το αποδέχεται. Το στρατηγικό μας βάθος είναι ο χρόνος. Εκεί είναι τα προβλήματα, εκεί είναι και οι λύσεις. Αν ασχοληθούμε με τα προβλήματα, η νοημοσύνη του ελληνισμού θα βρει τις λύσεις.

8. Ακούγονται διάφορες θεωρίες συνομωσίας. ¨Ότι η διεθνής ελίτ θέλει να υποτάξει κάποιες χώρες όπως για παράδειγμα η Ελλάδα και ότι κάποιοι έχουν μαζέψει ‘όλο το χρήμα του κόσμου’ και τώρα κάνουν τους ‘σερίφηδες’. Έχουν βάσει οι θεωρίες αυτές;

Όταν δεν έχεις σκεφτεί ολιστικά τα θέματα που σε αφορούν και σου έρχονται αποτελέσματα που δεν περίμενες, πάντα ψάχνεις εξωτερικούς παράγοντες που να δικαιολογούν την προσωπική σου αδράνεια. Αυτές όμως δεν αλλάζουν ούτε τα πράγματα, ούτε τα δεδομένα, κατά συνέπεια αποτελούν μία μορφή εκτόνωσης και τίποτα άλλο. Όταν όμως δημιουργούμε γεγονότα με μία στρατηγική δίχως φοβίες, τότε παράγουμε έργο. Αυτό το έργο είναι η πραγματική μας ζωή. Και τότε πια δεν ασχολούμαστε πια με θεωρίες τέτοιου τύπου, διότι ο κόσμος είναι πλέον το πλαίσιο της σκέψης μας.