ΣΤΑ ΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

Γράφει ο Πάνος Χατζηγεωργιάδης 

 

Εξ αφορμής ορμώμενος από την προκαλούσα αλγεινή εντύπωση στον Ελληνικό λαό έκθεση της ζωγραφικής, η οποία φιλοξενείται μάλιστα στην Εθνική μας πινακοθήκη όπου εικόνες Αγίων παραποιούνται κατά τον αισχρότερο τρόπο θα ήθελε ο υποφαινόμενος να εξετάσει εις το παρόν, σημείωμα σκέψεων, ποιά τα όρια της τέχνης αναφορικώς με την ελευθερία έκφρασης.
 

Σε μία δημοκρατία ο καθείς έχει το δικαίωμα της γνώμης και της έκφρασης. Αυτό είναι μια θεωρητική τοποθέτηση η οποία όμως στις σκοταδιστικές ημέρες μας, λαμβάνει άλλες διαστάσεις και καθίσταται προσβλητική για την συντριπτική πλειοψηφία του Ελληνορθόδοξου λαού μας ο οποίος ανδρώθηκε με αξίες όπως η πίστη εις τον Θεόν, ο θεσμός της οικογένειας και η αγάπη προς την Πατρίδα. 

 

Ακούγεται συχνά δέ και επαισχύντως πως η τέχνη δεν έχει όρια. Και όμως η τέχνη ΟΦΕΙΛΕΙ να έχει όρια και να σέβεται το κοινό αισθητήριο ειδάλλως τέχνη η οποία παράγεται προκειμένου να προσβάλλει τους περισσότερους, δεν μπορεί και να χαρακτηρίζεται τέχνη. 

 

Δεν είναι η συνείδηση του Ελληνικού λαού μας, ένας βρώμικος οίκος ανοχής των πάντων. Δεν είναι και δεν μπορεί να είναι ο λαός μας ένας λαός ο οποίος δέχεται το κάθε τι και μάλιστα κάτι το οποίον έρχεται σε σφοδρή σύγκρουση με τα πιστεύω του προς έναν Θεό. Πέραν όμως των νομικών συνεπειών τέτοιων πράξεων ως τις ορίζει ή εν προκειμένω δεν τις ορίζει ο νόμος των ανθρώπων ο κατασκευασμένος από ανθρώπους, υφίσταται και ένα άλλο τεράστιο ζήτημα. Αυτό της ηθικής διατάραξης ενός ολάκερου λαού. Αυτό της βεβήλωσης της πίστεως μας αλλά και της πίστεως του κάθε ανθρώπου όπου γης. 

 

Βεβαίως ο καθείς δικαιούται να βιώνει την ύπαρξη του κατά πως το νομίζει ο ίδιος ορθότερον. Όμως πάντοτε με γνώμονα τον σεβασμό προς τον διπλανό του. Στις μέρες μας , μέρες αναθεωρητισμού αξιών του παλαιού κόσμου, συμπεριφορές όπως η βεβήλωση των Αγίων εικόνων δεν είναι δυνατόν να καθίστανται πλέον ανεκτές εκ του νόμου ηθικού και ανθρώπων. Και είναι προφανές πως ΟΥΔΕΙΣ έχει το δικαίωμα για τους δικούς του λόγους, να εμπλέξει το θρησκευτικό συναίσθημα των Ελλήνων, να σοκάρει, να περιγελάσει οχι μόνον την πίστη ημών των Ελλήνων, αλλά και του κάθε ανθρώπου. 

 

Η δημοκρατία και η τέχνη έχει όρια. Και τα όρια αυτά τα εκαθόρισε ο μνημειώδης λόγος του θυμόσοφου Γέρου του Μωριά Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, ο οποίος εις τον λόγο του προς την τότε νεολαία των Ελληνοπαίδων εις την Πνύκα, ομίλησε περί την «ΦΡΟΝΙΜΟΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΝ». 

 

Ζήτημα λοιπόν καταπατήσεως της δημοκρατίας μας θέτει σφόδρα η ελευθεριότητα και όχι η ελευθερία στην τέχνη. Η ανεμπόδιστη και δίχως φραγμό έκφραση κάθε ανούσιας και ανόσιας έκφρασης της. Όρια τα οποία θα οφείλαμε όλοι μας αμοιβαίως να σεβόμεθα και οχι μονόπλευρα να θεωρούνται “φασίστες” (η γνωστή καραμέλα του νεοταξισμού) και οπισθοδρομικοί, όσοι έχουν αξίες και σταθερές στην ζωή των και δεν άγονται και φέρονται ως απο τον άνεμο της νεοταξικότητας και της νεοτοξικότητας η οποία διαφθείρει τα ήθη στον βωμό της δήθεν ελευθερίας του λόγου.

 

Δεν είναι όλα προς κατανάλωση. Δεν είμεθα όχλος αλλά είμεθα λαός. Και λαός ο οποίος επιτρέπει την σήψη να εισέλθει εις τον οργανισμό του απο υγιής εντός συντόμου διαστήματος καθίσταται ασθενής, καθίσταται ο επί της κλίνης του θανάτου λαός, ο οποίος δεν έχει φυσικά μέλλον. 

 

Η ελευθεριότητα στην τέχνη οφείλει να διωχθεί ποινικώς όσο και ηθικώς διαμέσου της απορρίψεως εκ του λαού και των πολιτών. Οφείλουμε να αντισταθούμε με βάση τα δικαιώματα τα οποία μας αποδόθηκαν μετά από αγώνες από την δημοκρατία, για την δημοκρατία. Την δημοκρατία η οποία και θα βασίζεται στον αμοιβαίο σεβασμό πίστης εις το ανώτερο, καθώς και άλλων αξιών αι οποίαι συγκροτούν εις εύρυθμον σύνολον, μία κοινωνία των ανθρώπων. 

 

Μόνον με αυτόν τον τρόπο, η κοινωνίες μας έχουν μέλλον και προοπτικές εξέλιξης προς το καλύτερο, προς το θετικότερο. Ειδάλλως η ηθική μας κατάπτωση θα καταστρέψει συνθέμελα την κοινωνική συνοχή, την αγάπη προς τον πλησίον ανεξαρτήτως φυλής, χρώματος και άλλων επιλογών στην ζωή του κάθε ανθρώπου. Η ελευθεριότητα στην τέχνη δεν θα πρέπει να κραδαίνεται ως σημαία επιβολής των νέας μορφής δικτατοριών αι οποία και εμφιλοχωρούν μέσα στην ίδια μας την δημοκρατία, τις δικτατορίες των μειονοτήτων αι οποίαι και επιθυμούν την επιβολή των δικών του πιστεύω στην πλειοψηφία των συνανθρώπων τους. 

 

Εν ολίγοις η ελευθεριότητα στην τέχνη καθίσταται ολοένα και πλέον ολοφάνερα ως ένα καίριο χτύπημα στην πραγματική μας δημοκρατία. Και αυτό δεν επιτρέπεται να το δεχθεί ΟΥΔΕΙΣ. 

 

Εν κατακλείδι, θα ήθελα να αναφερθώ και στο γεγονός πως κάποιος εκ του υπουργείου του Πολιτισμού επέτρεψε τούτη την έκθεση, τούτο καταδεικνύει εμφανώς πως ο Πολιτισμός μας, τα γράμματα μας, η τέχνη μας έχει αλωθεί εκ βαθέων εδώ και δεκαετίες από μία στρεβλή αντιμετώπιση της ελευθερίας την οποία οφείλει να παρέχει μία πραγματική δημοκρατία προς τους πολίτες της. Μίας στρεβλής άποψης προερχομένης ίσως και από την λάθος ερμηνεία των μηνυμάτων της Γαλλικής επαναστάσεως η οποία έθεσε το άτομο πάνω από το σύνολο και όχι το σύνολο πάνω από το άτομο. 

 

Η δημοκρατία δεν είναι η καραμέλα του υπερδικαιωματισμού. Είναι δικαίωμα κατοχυρωθέν συνταγματικώς στην πράξη έπειτα από αγώνες και αίμα χυμένο αφειδώς για αυτήν. Άλλο όμως η δημοκρατία, άλλο η ασυδοκρατία του σήμερα. 

 

Π. Χατζηγεωργιάδης 

Μουσικοσυνθέτης, Member of PRS for Music, London UK 

Κοσμήτωρ Σχολών Φιλολογικού Συλλόγου ΠΑΡΝΑΣΣΟΣ 

Μέλος τακτικόν της Εθνικής Εταιρείας των Ελλήνων Λογοτεχνών 

Δημοσιογράφος και κριτικός της Λογοτεχνίας