22 Σεπτεμβρίου 2020

Θεσσαλονίκη, η ωραία κοιμωμένη

Πριν από μερικούς μήνες είχα γράψει ένα άρθρο με τίτλο «Το τέλος της μικρής μας πόλης», με αφορμή την έκδοση δύο βιβλίων που τόνιζαν το ρόλο των πόλεων στον αναδυόμενο νέο κόσμο.
 
 
Διαβάστηκε, αλλά κανείς δεν ένιωσε την ανάγκη να ανοίξει έναν διάλογο. Έστω και σε αντίθεση με όσα το άρθρο επισήμαινε. 
 
Μοτίβο του, πάντως, ήταν πως η Θεσσαλονίκη βρίσκεται εκτός αθηναϊκού παιχνιδιού. Η Ελλάδα είναι ένα είδος εσωτερικής αποικιοκρατίας, με την Αθήνα να κάνει ό,τι θέλει χωρίς να δίνει λογαριασμό σε κανέναν. 
 
Με τον δικό του τρόπο αντιλήφθηκε αυτήν την πραγματικότητα και ο δήμαρχος Θεσσαλονίκης Κωνσταντίνος Ζέρβας, και σ’ αυτά τα υποκατάστατα της ΔΕΘ είπε προχθές πως «η Θεσσαλονίκη πρέπει να γίνει ο δεύτερος αναπτυξιακός πόλος της χώρας». 
 
Ο δήμαρχος το λέει κομψά γιατί έχει την ανάγκη του πρωθυπουργού σ’ αυτό που ζητάει. Ο πρωθυπουργός, όμως, δεν είναι διατεθειμένος να του κάνει τη χάρη. 
 
Ο κ. Μητσοτάκης, ο οποίος σε μερικούς τομείς που διαχειρίστηκε τα πήγε καλά ως τώρα, είναι η κατεξοχήν έκφραση του αθηναϊσμού. Και ο αθηναϊσμός δεν θέλει δεύτερο κέντρο. Δεν θέλει πρωτίστως τη Θεσσαλονίκη και γι’ αυτό την έχει βγάλει έξω από οποιοδήποτε αναπτυξιακό πρόγραμμα της χώρας. 
 
Έχει επιλέξει ορισμένες πόλεις τις οποίες επιδιώκει να αναπτύξει ισομερώς, χωρίς να δίνει τα πρωτεία σε καμιά. Θέλει, δηλαδή, να δημιουργήσει ένα είδος περιφερειακών δορυφόρων της πρωτεύουσας. Αλλά αυτό το σύστημα δεν μπορεί να λειτουργήσει στον αναδυόμενο νέο κόσμο. Θα αποτελέσει τροχοπέδη στην ανάπτυξη της χώρας.
 
Δύο μέρες προτού ο δήμαρχος εκφράσει την αγωνία του για την ωραία κοιμωμένη που διοικεί, συζητούσαμε το ίδιο θέμα με μια παρέα φίλων και συναδέλφων. Η κατάληξη της συζήτησης ήταν εντελώς απογοητευτική. 
 
Τις πόλεις κινούν οι άνθρωποί τους. Και, κυρίως, η αποκαλούμενη άρχουσα τάξη τους. Στη Θεσσαλονίκη τέτοια τάξη δεν υπάρχει. Υπάρχουν μερικοί πλούσιοι άνθρωποι –ίσως και αρκετοί–, αλλά κάθε πλούσιος που κάθεται πάνω στα μασούρια του δεν συγκροτεί άρχουσα τάξη. Άρχουσα τάξη είναι αυτή που φροντίζει βεβαίως να κερδίζει, αλλά ενδιαφέρεται για τον τόπο και την κοινωνία που ζει. Δεν λέει το μετέωρο κοινότοπο: «Δεν χρωστάω τίποτε στην πόλη». Μπορεί αυτή η ομάδα ανθρώπων να ξυπνήσει και να κινητοποιηθεί εν γνώσει της ότι το κατεστημένο της χώρας θα της επιτεθεί με ό,τι διαθέτει; (Σας θυμίζω ότι στις αρχές της δεκαετίας του ’90 κάποιοι επιχειρηματίες θέλησαν να βοηθήσουν να παίξει η Θεσσαλονίκη ρόλο στα Βαλκάνια. Κάτι που θα εξυπηρετούσε το σύνολο της χώρας. Και την Αθήνα.
 
Διαπομπεύθηκαν ως αποσχιστές από τα παπαγαλάκια της αθηναϊκής εξουσίας. Μιλάμε για ανθρώπους που θέτουν πάνω απ’ όλα την ακεραιότητα και την πρόοδο της χώρας. Θα αντέξει η όποια άρχουσα τάξη της πόλης εγερθεί σε μια ανάλογη πίεση;) 
 
Στην κατηγορία των ανθρώπων της πόλης που την κινούν ανήκουν και οι πολίτες της. Πρόκειται για μια κοινωνία κατακερματισμένη, χωρίς συνείδηση των συμφερόντων της με την ιδιότητα του πολίτη. Το πολύ-πολύ να φροντίσουν τα ατομικά τους συμφέροντα. Και η αντίληψη που έχουν οικοδομήσει για το τι είναι ατομικό συμφέρον έρχεται σε αντίθεση με οποιαδήποτε συλλογική δραστηριότητα. Δεν πιστεύω πως υπάρχει άλλη πόλη στον κόσμο που θα ανεχόταν αυτό που τράβηξε –και συνεχίζει να τραβά– η Θεσσαλονίκη με τον ΟΑΣΘ. Ούτε θα δεχόταν να αντιμετωπίζονται από την πρωτεύουσά της ως ιθαγενείς. Κάθε φορά που κάποιος πρωθυπουργός έρχεται στη Θεσσαλονίκη φροντίζει να μιλά για κάποιο μετρό το οποίο καρκινοβατεί εδώ και 20 χρόνια. Σαν το μετρό της Θεσσαλονίκης στην Αθήνα κατασκευάζεται ένα κάθε χρόνο. Τώρα προστέθηκε και άλλο αφήγημα. Η Θεσσαλονίκη θα είναι η πρώτη πόλη στην οποία οι κάτοικοί της θα μετακινούνται ιπτάμενοι. Αφού βρίσκουν και τα λένε, καλά να πάθουμε. 
 
Θα μπορούσα να συνεχίσω με την ανάδειξη ανάλογων παθογενειών. Αλλά το σημαντικό είναι να καταλήξουμε σε συμπεράσματα. Και το συμπέρασμα είναι ένα: Η πόλη πρέπει να βρει έναν τρόπο να ξεφύγει από τις δηλητηριώδεις δαγκάνες της Αθήνας. 
 
Θα κινηθεί στο πλαίσιο του νόμου, αλλά θα πρέπει να ξεπεράσει τις αρνήσεις και τις παγίδες που ένα επαρχιακό κατεστημένο μιας πρωτεύουσας με επαρχιακές αντιλήψεις θέλει να επιβάλλει. 
 
Και την πρωτοβουλία αυτή πρέπει να πάρει ο δήμαρχος της πόλης. Ούτε ο υπουργός, ούτε ο περιφερειάρχης. Όμως, δεν θα έχει καμιά επιτυχία η πρωτοβουλία αν δεν υποστηριχτεί από τους πολίτες και την άρχουσα τάξη της πόλης. 
 
Ο ρόλος που μπορεί να διαδραματίσει η Θεσσαλονίκη δεν είναι μόνο βαλκανικός. Πρέπει να δει ευρύτερους ορίζοντες. Πρέπει να αναζητήσει οδούς συνεργασίας με ισχυρές δυνάμεις (ΕΕ, ΗΠΑ, Ισραήλ, αραβικές χώρες), και στα περιθώρια που υπάρχουν με τη Ρωσία και την Κίνα. (Και λέω περιθώρια γιατί δεν είναι εύκολα αυτά τα ανοίγματα και χρειάζονται εγκρίσεις. Κακά τα ψέματα.) Το είδος ανεξαρτησίας που είχαμε στα φοιτητικά μας μυαλά, δεν υπάρχει. Οι αλληλεξαρτήσεις είναι πολλές και ισχυρές. Ούτε καν οι ΗΠΑ δεν είναι ανεξάρτητη δύναμη. 
 
Ας έχουμε υπόψη πως τα πάντα αλλάζουν. Ωρίμασαν οι διεργασίες που συντελούνταν και άρχισαν οι αλλαγές. Η Μεσόγειος αναδύεται ως ενδιαφέρον γεωπολιτικός χώρος στον οποίο θα δραστηριοποιηθούν οι δυνάμεις που έχουν συμφέρον να το κάνουν. Ακόμη και η Γερμανία αλλάζει τα στερεότυπα της εξωτερικής της πολιτικής. Η στενή της σχέση με τη Ρωσία τρίζει. Όσο και αν προσπαθεί να αντιμετωπίσει την Τουρκία με «στρατηγική υπομονή», η υπομονή της θα εξαντληθεί με τον Ερντογάν. Οι ΗΠΑ περιορίζουν το ρόλο τους στην περιοχή χωρίς να την εγκαταλείπουν εντελώς. Οι σχέσεις τους με την Τουρκία είναι αβέβαιες. Ακόμη και η ίδια η Τουρκία προβληματίζεται για το πώς να διαχειριστεί τη συνοχή της κοινωνίας της. Το αφήγημα της μεγάλης και ισχυρής δύναμης δεν μπορεί να συνεχιστεί. Η Τουρκία μάλλον θα πέσει στην παγίδα του Θουκυδίδη. Η Ελλάδα –και η Θεσσαλονίκη– πρέπει να επιχειρήσουν να διαγνώσουν τις εξελίξεις μετά τον Ερντογάν. Και να τις διαγνώσουν αξιόπιστα. Λάθη δεν συγχωρούνται. 
 
Καλώς ή κακώς, ο δήμαρχος (γιατί δεν έχει άλλο κέντρο εξουσίας η πόλη) πρέπει να συγκροτήσει μια ισχυρή και ικανή ομάδα και να αναλάβει πρωτοβουλίες. Μήπως και βρεθεί κάποιος πρίγκιπας και φιλήσει την ωραία κοιμωμένη. Και ξυπνήσει.
 



Share

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.