15 Ιουλίου 2019

15 Ιουλίου 1974: «Νεκροί! Πολλοί νεκροί!..» (η εμφύλια τραγωδία της Κύπρου μας πριν την εισβολή)

«Φως» στο μακελειό σε βάρος λοκατζήδων στο «άνοιγμα του Κολοκάση», την ημέρα του Πραξικοπήματος

ΠΑΡΟΛΟ που βρισκόμαστε 44 (45) ολόκληρα χρόνια από τον μαύρο Ιούλη του 1974, εντούτοις γίνεται συνέχεια λόγος για τους «τους νεκρούς καταδρομείς στο Προεδρικό». Κι όμως αυτό είναι ιστορικά ανακριβές. Λοκατζήδες ναι, σκοτώθηκαν και στο Προεδρικό, αλλά οι περισσότεροι σκοτώθηκαν στο «άνοιγμα του Κολοκάση». Έπεσαν θύματα ενέδρας, την ύπαρξη της οποίας αγνοούσαν.

ΓΙΑ το μακελειό αυτό υπάρχουν ζωντανές μαρτυρίες, τρεις από τις οποίες παραθέτω σήμερα, μέρες επετείων των τότε γεγονότων, αλλά και με την ευκαιρία της ανακοίνωσης για την επικείμενη κυκλοφορία των πρώτων τεσσάρων τόμων του υλικού που είχε μαζευτεί για το «Φάκελο της Κύπρου».

ΠΙΟ κάτω οι τρεις μαρτυρίες: 

«Την περίοδο 1972-74 εργαζόμουν στη Λευκωσία και ανήκα στις ένοπλες ομάδες Μακαρίου. Συγκεκριμένα στις παρακρατικές «ομάδες Λυσσαρίδη», όπως ήταν γνωστές. 

ΣΤΙΣ 15 Ιουλίου 1974, μετά την έκρηξη του Πραξικοπήματος, τρέξαμε και πήραμε όπλα από την «πολυκατοικία Λυσσαρίδη» και, σε λίγο, βρέθηκα μαζί με δυο άλλους, μέλη των ιδίων ομάδων, στη συμβολή της Οδού Τρικούπη με την Πλατεία Τηλλυρίας. Αποστολή μας, να εμποδίσουμε το πέρασμα πραξικοπηματικών δυνάμεων προς το μέγαρο της Αρχιεπισκοπής.

Παρατηρητήριο σε μιναρέ 

»ΚΑΠΟΙΑΝ ώρα το απόγευμα – είχε ακόμα φως – ανεβήκαμε στον μιναρέ του παρακείμενου τεμένους Ομεριέ, απ’ όπου και είδαμε ένα ερπυστριοφόρο άρμα στη Λεωφόρο Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, μπροστά ακριβώς από το άγαλμα της Ελευθερίας, πάνω στο τείχος που συνορεύει με το πάρκιγκ των λεωφορείων στον Προμαχώνα Προβοκατάρου, την ώρα ακριβώς που δεχόταν βλήμα από τους υπερασπιστές της Αρχιεπισκοπής και από αυτό άρχισαν να βγαίνουν πυκνοί καπνοί. Τη στιγμή εκείνη καταλάβαμε ότι δεχόμαστε πυρά από την περιοχή του «ΟΧΙ», οπότε κατεβήκαμε από τον μιναρέ. Και ήταν τότε ακριβώς, που βρέθηκε μπροστά μας μια κοπέλα που φαινόταν να τα έχει χαμένα, η οποία έκλαιγε δυνατά και ήταν καταματωμένη!

»Έτρεξε κοντά μας με ανοικτά τα χέρια και, σε δευτερόλεπτα μέσα, λιποθύμησε στα χέρια  ενός εκ των συντρόφων μου – μετέπειτα ήρωα, που έπεσε μαχόμενος εναντίον των Τούρκων κατά την πρώτη εισβολή στην περιοχή Λεύκας. Τη στιγμή που έχανε τις αισθήσεις της, η κοπέλα πρόλαβε να πει καθαρά «νεκροί, πολλοί νεκροί»!.. »

Ξαφνιαστήκαμε, αλλά και σπεύσαμε αμέσως να τη συνεφέρουμε, ρίχνοντάς της νερό στο πρόσωπο και δίνοντάς της καρέκλα για να καθίσει. Όμως, σχεδόν αμέσως, λιποθύμησε ξανά, αλλά και πάλι τη συνεφέραμε. Επρόκειτο, όπως κατάλαβα αργότερα, για γυναίκα που είδε το μακελειό των λοκατζήδων στο «άνοιγμα του Κολοκάση».

«Έπεφταν σαν κοτόπουλα»!

»ΔΕΝ ήμουν αυτόπτης μάρτυρας του γεγονότος αυτού, αλλά κάποιοι – επίσης των «ομάδων Λυσσαρίδη» που βρίσκονταν εκεί – μας είπαν ότι ‘σκότωσαν πολλούς’. Πήγαν εκεί, πρόσθεσαν, για να κάμουν αντίσταση και, κάποια στιγμή, το απόγευμα της Δευτέρας, καμιόνια με λοκατζήδες μπήκαν από τη Λεωφόρο Σαλαμίνος στο διπλανό χώρο στάθμευσης των λεωφορείων, γνωστό ως «Προμαχώνα Προβοκατάρου».

Κατέβηκαν αμέσως με τα όπλα τους και με πλήρη εξάρτυση οι στρατιώτες και άρχισαν να τρέχουν προς το περιτοίχισμα της τάφρου, με πρόθεση ν’ ανεβούν στο δρόμο (στη Λεωφόρο Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, μπροστά από το καφενείο που ήταν τότε εκεί, ακριβώς πάνω «στο άνοιγμα του Κολοκάση»). Τη στιγμή εκείνη, οι καιροφυλακτούντες στο καφενείο και πάνω από αυτό, άρχισαν να βάλλουν εναντίον τους με θεριστικά πυρά, με αποτέλεσμα, ακάλυπτοι όπως ήταν και ανυποψίαστοι οι στρατιώτες, πολλοί από αυτούς να πέσουν νεκροί ή να τραυματισθούν σοβαρά! Έπεφταν, στην κυριολεξία, στη γη… σαν κοτόπουλα!

Αριστερά, η Οδός Τρικούπη και η Πλατεία Τηλλυρίας, πάνω δεξιά η Αρχιεπισκοπή και κάτω το «άνοιγμα Κολοκάση», στη συμβολή της Οδού Αγίου Αντωνίου και της Λεωφόρου Κωνσταντίνου Παλαιολόγου.

»Η ΓΥΝΑΙΚΑ που είχε φτάσει κοντά μας, φαίνεται πως, όχι μόνο είδε το μακελειό, αλλά και έτρεξε να βοηθήσει και κάποιους από τους πληγωμένους. Από αυτό θα προήλθαν μάλλον και τα αίματα που είχε στα ρούχα και τα χέρια της. Σε κατάσταση παραφροσύνης όπως ήταν έτρεξε προς το κέντρο της Λευκωσίας και, από το δρόμο μπροστά στην εκκλησία Αγίου Αντωνίου (Οδός Πατριάρχου Γρηγορίου του Ε΄), έφτασε στο σημείο που βρισκόμασταν. Διερωτώμαι αν αυτή η γυναίκα κλήθηκε από την Επιτροπή της Κυπριακής Βουλής για τον «Φάκελο της Κύπρου», για να δώσει τη μαρτυρία της. Αμφιβάλλω. Τότε ήταν νέα και, το πιο πιθανό, είναι ότι σήμερα ζει…»

Έβαλλε πίσω από γραμματοκιβώτιο 

ΤΗΝ εν ψυχρώ δολοφονία των πολλών λοκατζήδων στον «Κολοκάση» επιβεβαίωσε και με ζωντανή μαρτυρία του στον γράφοντα και ο επικεφαλής των αντιστασιακών που ήταν εκεί. Ανέφερε ότι οι λοκατζήδες δέχτηκαν πυκνά πυρά στην προσπάθειά τους να αναρριχηθούν από την τάφρο στο δρόμο και ότι ο ίδιος έβαλλε καλυμμένος πίσω από ένα μεγάλο σιδερένιο γραμματοκιβώτιο που βρισκόταν στο πεζοδρόμιο. Μίλησε επίσης και για δολοφονία ενός αξιωματικού των ΛΟΚ, ενώ χαρακτήρισε το όλο γεγονός ως «πραγματικό μακελειό το οποίο δεν θα ξεχάσει ποτέ».

ΓΙΑ το συγκλονιστικό αυτό γεγονός, μου είχε μιλήσει και ο – μακαρίτης σήμερα – οδοντίατρος Ανδρέας Παρισσινός, ο οποίος παρακολούθησε το μακελειό από το ιατρείο του. Βρισκόταν πολύ κοντά στο παργκιγκ στη δεξιά πλευρά της Λεωφόρου Σαλαμίνος, όπως πάμε από το κέντρο της Λευκωσίας προς την Παλουριώτισσα. 

(Αρχείο Νίκου Παπαναστασίου-απόσπασμα)
nikospa.wordpress.com
22.7.2018 


Πηγή: Νίκος Παπαναστασίου
ΑΒΕΡΩΦ



Share

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.