12 Φεβρουαρίου 2019

Οι μυστηριώδεις Ετρούσκοι

Ζευγάρι Ετρούσκων (Λούβρο)
Γράφει ο Χρήστος Μπαρμπαγιαννίδης

Ένας απ’ τους πιο αρχαίους, εκπληκτικούς και μυστήριους πολιτισμούς που γνώρισε η Ευρώπη ήταν του λαού των Ετρούσκων, ενός λαού που άφησε λίγα αλλά αξιοσημείωτα ίχνη στο πέρασμά του από την ιστορία. Σύμφωνα με τις πιο αξιόπιστες πηγές, εξολοθρεύτηκαν από τη συνεχώς αυξανόμενη δύναμη των Ρωμαίων στην Ιταλική χερσόνησο. Αυτό, εν μέρει, ανταποκρίνεται στην ιστορική πραγματικότητα, ωστόσο μέσω της Ρώμης κατά κάποιο τρόπο επέζησαν, αν και μοιάζει οξύμωρο, αφού το ετρουσκικό στοιχείο ήταν ένα από τα θεμελιώδη τμήματα του ανερχόμενου ρωμαϊκού λαού. 

Κανείς δε γνωρίζει με ακρίβεια από πού πήγε αυτός ο λαός στην Ιταλία. Εντούτοις, κατά την αρχαϊκή εποχή εντοπίζονται στην κεντρική και βόρεια Ιταλία. Αν εξετάσουμε τα αγάλματά τους και τα πήλινα αγγεία τους, θυμίζουν ανθρωπολογικά λαούς της Μικράς Ασίας, καθώς ήταν πιο κοντόχοντροι και είχαν κρανία πιο δυνατά από τους ντόπιους κατοίκους της Ιταλίας. Πολλοί υποστηρίζουν πως ήρθαν δια θαλάσσης και αυτό επιβεβαιώνεται, επειδή ήταν ο πρώτος λαός της Ιταλίας που απέκτησε στόλο. Αυτοί έδωσαν το όνομα Τυρρηνική, που σημαίνει ετρουσκική, στη θάλασσα που περιβρέχει τις ακτές της Τοσκάνης. Πιθανό να αποβιβάστηκαν αρχικά εκεί και να υπέταξαν τους ιθαγενείς με τα πιο εξελιγμένα όπλα τους.

Το ότι ο πολιτισμός τους ήταν ανώτερος των κατοίκων της Βίλλα Νόβα (έτσι ονομαζόταν η κεντρική Ιταλία), φαίνεται από τους τάφους τους. Τα κρανία που βρέθηκαν, φέρνουν στο φως προχωρημένες οδοντοτεχνικές εργασίες. Τα δόντια είναι μια σημαντική ένδειξη της ζωής των λαών. Όσο πιο πολύ αναπτύσσεται ένας πολιτισμός, τόσο περισσότερο χαλάνε και η ανάγκη φροντίδας τους γίνεται επιτακτική. Ήξεραν να ενισχύουν τους τραπεζίτες με γέφυρες και γνώριζαν τα μέταλλα για την κατασκευή τους. Δε γνώριζαν μόνο τον σίδηρο αλλά και την κατεργασία του, όπως και τον χαλκό, τον κασσίτερο και το ήλεκτρο.

Οι πόλεις που έχτισαν στην ενδοχώρα, η Ταρκυνία, το Αρέττιο, η Περούτζια ήταν πιο εξελιγμένες από των Λατίνων και των Σαβίνων. Ήταν ζωσμένες με οχυρά, είχαν δρόμους και υπονόμους! Οι μηχανικοί τους ήταν εκπληκτικοί και δούλευαν με σχέδιο. Ήξεραν να οργανώνουν συλλογική εργασία κοινωφελούς χρήσης και αυτό μας το δείχνουν τα κανάλια με τα οποία εξυγίαναν την περιοχή από την ελονοσία.

Η Χίμαιρα του Αρέζο. Κλασσικό υπόδειγμα ετρουσκικής τέχνης
Μα πάνω απ’ όλα ήταν σπουδαίοι έμποροι! Την εποχή που οι γεωκτηνοτρόφοι Ρωμαίοι δεν γνώριζαν τι υπάρχει πέρα απ’ τους λόφους της Ρώμης, οι Ετρούσκοι είχαν φτάσει στο Πεδεμόντιο, τη Λομβαρδία και στο Βένετο. Μετά πέρασαν τις Άλπεις και ακολουθώντας τον Ροδανό και τον Ρήνο, έφεραν τα προϊόντα τους στις αγορές της σημερινής Γαλλίας, Ελβετίας και Γερμανίας για να τα ανταλλάξουν με ντόπια. Ήταν οι πρώτοι που έφεραν στην Ιταλία σαν μέσο ανταλλαγής το νόμισμα, το οποίο και αντέγραψαν αργότερα οι Ρωμαίοι. 

Οι Ετρούσκοι ήταν άνθρωποι χαρούμενοι που απολάμβαναν τη ζωή τους, ίσως και γι’ αυτό να έχασαν τελικά τον πόλεμο από τους αυστηρούς και μελαγχολικούς Ρωμαίους. Από τα αγγεία τους διαπιστώνουμε πως ήταν καλοντυμένοι, με χιτώνες που τους αντέγραψαν οι Ρωμαίοι, είχαν μακριά μαλλιά με βοστρυχωτά γένια, κοσμήματα στους καρπούς, στο λαιμό, στα δάχτυλα και πάντα έτοιμοι να πιουν, να φάνε και να κουβεντιάσουν.

Ασχολούνταν με τον αθλητισμό και ιδιαίτερα με την πυγμαχία, τη δισκοβολία, την πάλη. Αυτό όμως που εντυπωσιάζει είναι άλλες δυο δραστηριότητες: το πόλο και οι ταυρομαχίες, αν και δε γνωρίζουμε τους κανόνες που ίσχυαν σ’ αυτά τα αθλήματα.

Η θέση της γυναίκας στην κοινωνία τους ήταν διαφορετική σε σχέση με τα πατριαρχικά ήθη των Ρωμαίων. Οι γυναίκες τους απολάμβαναν μεγάλη ελευθερία και παριστάνονται συντροφιά με τους άνδρες τους. Ήταν ελευθέρων ηθών. Εμφανίζονται στολισμένες, μακιγιαρισμένες και χωρίς πολλές αναστολές! Τρώνε, πίνουν, ξαπλώνουν σε ευρύχωρους καναπέδες, παίζουν αυλό και χορεύουν. Οι γυναίκες πήγαιναν σχολείο και σπούδαζαν! Οι (τότε) ηθικοί Ρωμαίοι ονομάζανε Τοσκανέζες, δηλαδή Ετρούσκες, όλες τις γυναίκες ελευθέρων ηθών.

Ο κύριος θεός τους ήταν ο Τινίας που ασκούσε εξουσία με τον κεραυνό και την βροντή, αλλά είχε και μεγάλη βοήθεια από τους υπόλοιπους δώδεκα θεούς (σύμπτωση ή κάτι άλλο η σχέση με τον Δία και το δωδεκάθεο). Όλοι μαζί οι θεοί, σύμφωνα με τη θρησκεία των Ετρούσκων, σχημάτιζαν το μεγάλο δικαστήριο που θα έκρινε τις ψυχές, αν θα πήγαιναν στην κόλαση ή στον παράδεισο, όπου θα συνέχιζαν τις γήινες ηδονές.

Οι Ετρούσκοι μπορεί να ήταν εξελιγμένοι πολιτιστικά, αλλά δεν ήταν πάντα υποδείγματα ευγένειας. Πολλές φορές επιδίδονταν σε ανθρωποθυσίες, κυρίως αιχμαλώτων πολέμου, όπου αργότερα οι μάντεις τους διάβαζαν τα σπλάχνα τους και προμήνυαν το μέλλον. Ακόμα και αυτό αντέγραψαν οι Ρωμαίοι, αν και χρησιμοποιούσαν συνήθως σπλάχνα ζώων.

Ωστόσο, το μειονέκτημα των Ετρούσκων ήταν η έλλειψη κοινής σοβαρής οργάνωσης των πόλεών τους. Υπήρχε μια ομοσπονδία με επικεφαλής την Ταρκυνία, αλλά πάντα κυριαρχούσαν οι αυτονομιστικές τάσεις. Τα μικρά αυτά κρατίδια αντί να ενωθούν, όταν οι Ρωμαίοι γιγάντωσαν, ηττήθηκαν σιγά σιγά το ένα μετά το άλλο.

Οι Ρωμαίοι, αφού πρώτα μορφώθηκαν από τους Ετρούσκους και αφού πάντα υπέφεραν από την πνευματική τους ανωτερότητα, όχι μόνο κατέστρεψαν, αλλά και θέλησαν να σβήσουν κάθε ίχνος του πολιτισμού τους, γιατί τον θεωρούσαν άρρωστο και φθοροποιό. Αντέγραψαν όμως ότι έκριναν καλό!

Οι πιο ευκατάστατοι έστελναν τα παιδιά τους στις ετρουσκικές πόλεις να ειδικευτούν στην ιατρική και στη μηχανική. Υιοθέτησαν τη χρήση του νομίσματος, μιμήθηκαν τον χιτώνα και δανείστηκαν την πολιτειακή τους οργάνωση. Όμως, η αρχαία Ρώμη με τα στωικά της ήθη, τη σκληρή πειθαρχία και τον συντηρητισμό στον καθημερινό της βίο, προχώρησε, όχι μόνο στην πολεμική νίκη εναντίον τους, στην κατάληψη της γης τους, αλλά και στον αφανισμό τους για να μη μολυνθούν από τα ετρουσκικά ήθη. Έτσι, θέλησαν να θάψουν όλα τα ίχνη και τα μνημεία τους! Όλα αυτά βεβαίως έλαβαν χώρα μετά από αιώνες κυριαρχίας των Ετρούσκων.

Η περιοχή της Ετρουσκικής επέκτασης με τις 12 πόλεις τους.
Ωστόσο, αρχαιολογικά ευρήματα και σωστή μελέτη των ελαχίστων πηγών αποδεικνύει πως ακόμα και αυτή η Ρώμη βασίστηκε σ’ ένα ετρουσκικό υπόβαθρο. Φαίνεται πως η λέξη Ρώμη προέρχεται από το ετρουσκικό Rumon που σημαίνει ποτάμι. Εικάζεται πως εκεί που χτίστηκε η Ρώμη υπήρχε μια παλιά ετρουσκική αποικία. Όταν κατέφτασαν οι Λατίνοι και οι Σαβίνοι, που είχαν το ίδιο αίμα και ανήκαν στην ίδια φυλή, βρήκαν μια φυλή, τους Ετρούσκους, που είχαν άλλη γλώσσα, θρησκεία και ανήκαν σε άλλη φυλή. Έτσι, είναι πολύ πιθανό ο πρώτος συνοικισμός της Ρώμης να θεμελιώθηκε από τους Ετρούσκους!

Η Ρώμη λοιπόν, μείγμα ετρουσκικής και λατινικής ζύμωσης, για αιώνες πορεύτηκε με αυτόν τον τρόπο. Αργότερα, οι Λατίνοι και οι Σαβίνοι, συνειδητοποιώντας την κοινή τους καταγωγή και τη διαφορετικότητά τους, αφού απέκτησαν υπεροχή κατέστρεψαν την Ετρουρία, όχι μόνο σαν κράτος αλλά και σαν πολιτισμό.

Αυτός, όμως, ο μυστηριώδης πολιτισμός διατήρησε το στίγμα του μέσω ενός ανθρώπου που οι Ρωμαίοι του έδωσαν λατινικό πιστοποιητικό γεννήσεως: του Ρωμύλου, που πολύ πιθανό να ήταν Ετρούσκος. Διότι η ιεροτελεστία της ίδρυσης της Ρώμης, κατά την οποία σύμφωνα με τον μύθο, ο Ρωμύλος άνοιξε τάφρο με ένα άροτρο που έσερναν ένας άσπρος ταύρος και ένα θηλυκό μοσχάρι, αφού πρώτα τα δώδεκα πουλιά των καλών οιωνών έκαναν κύκλους πάνω από το κεφάλι του, ήταν ετρουσκική!

ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Intro Montanelli, Ιστορία των Ρωμαίων, Εκδ. Θεμέλιο
Friedhelm Prayon, Οι Ετρούσκοι, Εκδ. Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης
http://en.wikipedia.org/wiki/Etruscan_civilization
http://eranistis.net/wordpress/

το είδαμε ΕΔΩ

ΣΧΟΛΙΟ

Δεν ξέρω αλλά διαβάζοντας το άρθρο το μυαλό μου συνεχώς πηγαινε στο ότι οι Ετρούσκοι ήταν ελληνικής καταγωγής...
Εσάς; 



Share
Posted by ΘΑΝΟΣ ΚΟΥΚ at 5:30 μ.μ.
Κατηγορία Θέματος , , ,

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Εγγραφή σε: Σχόλια ανάρτησης (Atom)

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.