11 Οκτωβρίου 2018

To παιχνίδι της ενέργειας

Ενδιαφέροντες καιροί που φέρουν επικίνδυνες θεωρίες και προβληματισμούς.
Γράφει ο Αλέξανδρος Νίκλαν

Αφορμή για αυτό ένα ενδιαφέρον άρθρο της Al Hayat που παρουσιάζει σοβαρές στρεβλώσεις για την συμφωνία του Sochi η οποία αφορά την εκεχειρία στο Idlib μεταξύ Τουρκίας, Ρωσίας, Συριακών δυνάμεων του Άσσαντ και αντικαθεστωτικούς. 

Σύμφωνα πάντα με το άρθρο, η συμφωνία είναι δύσκολο να ευδοκιμήσει, καθώς πολλές παραμέτροι και εχέγγυα που έχουν δοθεί, ειδικά όσον αφορά την ασφαλή ζώνη πτήσεων, δεν παρουσιάζουν λογική συνέχεια καθώς απαιτείται η εκκένωση μεγάλης έκτασης εδαφών από πλευρές της Συριακής δύναμης, ενώ οι Τούρκοι απαιτούν να υπάρξει εγκαθίδρυση βάσεων στην περιοχή που θα λειτουργούν για την Τουρκία ως φάρος επίβλεψης κατά του Άσσαντ.

Όμως, όπως φαίνεται η Ρωσία δεν έχει δεχτεί ποτέ κάτι τέτοιο ενώ παράλληλα έχει αποτυπώσει με ευκρινή τρόπο ότι στην περιοχή του Idlib δεν θέλει καμία παρέμβαση από τρίτες δυνάμεις, όποιες και αν είναι αυτές. Μάλιστα έδειξε μεγάλη αντίδραση στην πρόσφατη συνάντηση του Ερντογάν με την Μέρκελ και τον Μακρόν όπου συζητήθηκε το μέλλον της Συριακής περιοχής που σήμερα βρίσκεται σε φάση «απελευθέρωσης και αναδόμησης».

Το μόνο σίγουρο μέχρι στιγμής, όπως φαίνεται τουλάχιστον, είναι πώς οι ΗΠΑ έχουν απομακρυνθεί εσκεμμένα από την περιοχή, ενώ επί της ουσίας δεν έχει υπάρξει κατάληξη στο ζήτημα της Συριακής επαναφοράς στην ομαλότητα. Μάλλον απέχει πολύ ακόμα, ειδικά όσο η Τουρκία επιζητεί ρόλο επικυρίαρχου στην περιοχή με φανερό σκοπό την επιρροή και έλεγχο σε ενεργειακά ζητήματα (σ.σ. η Συρία αποτελεί χώρα με σημαντικά σημεία αναφοράς πάνω σε ενεργειακές οδούς προς την Δύση).

Παράλληλα, η ένταση φαίνεται πώς έχει μεταφερθεί στην περιοχή του ΝΑ Αιγαίου καθώς η ανάπτυξη των Κυπριακών κοιτασμάτων έχει προκαλέσει τις αντιδράσεις της Τουρκίας, όπου με δηλώσεις του ο Ερντογάν απειλεί ευθέως πλέον, αφού επαναλαμβάνει μια φράση του Ετσεβίτ της δεκαετίας του 1970, αναφερόμενος στην Τουρκία ως «προστάτη των αδύναμων Μουσουλμάνων στο Αιγαίο». Μια ένταση που είναι εμφανές πώς δεν αγγίζει μόνο την Κύπρο αλλά και την Ελλάδα, μιας και το Αιγαίο έχει μετατραπεί σε λίμνη ενέργειας με βάση τα σημερινά δεδομένα (πηγή) και η κατάσταση στα Ελληνικά νησιά του Ανατολικού Αιγαίου είναι ιδιαίτερα θερμή λόγω μεταναστευτικού αυτή την στιγμή.

Σε όλα αυτά έχει σημασία να αναφερθεί μια έκθεση του 2009 (πηγή) που με σαφή τρόπο αποτυπώνει μια εικόνα που αφορά την ενεργειακή απεξάρτηση της Ευρώπης από τις πηγές ενέργειας του Καυκάσου και της Ρωσίας, με εστίαση στην περιοχή της Ν.Α. ΕΜΕΑ, αναφέροντας την τεράστια σημασία που θα αποκτήσει η ροή ενέργειας από τις χώρες που θα διασχίσουν οι νέοι αγωγοί από την Μέση Ανατολή. 

Η Τουρκία, από την πλευρά της, σε μια συνέχεια της αναζήτησης για φτηνή ενέργεια που θα στηρίξει την ήδη παραπαίουσα οικονομία της, διαβλέποντας πώς οι εξελίξεις σε Αιγαίο (παρουσία ΗΠΑ και Ρωσίας) την αποκλείουν από το να κάνει κάτι πολύ επιθετικό, έχει μπει σε μια σαφή πολιτική παραμονής στην Συρία και αν είναι δυνατόν και στο Β. Ιράκ με κάθε τρόπο.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει, επίσης, άλλο ένα στοιχείο που έχει μεγάλη σημασία και για την χώρα μας. Είναι ο επαναπροσδιορισμός των συνόρων στην Βαλκανική. Μέσα σε όλη αυτή την αναδιάταξη των ενεργειακών αγωγών ακολουθεί πάντα μια επώδυνη διαδικασία για τα κράτη της περιοχής με περιορισμένη ισχύ και ικανότητα επιβολής κυριαρχίας. Είναι η ώθηση σε αλλαγή συνοριακών γραμμών. Η πιο ξεκάθαρη περίπτωση σε αυτό είναι η διαμάχη Αλβανίας, Σερβίας, Κοσόβου και πΓΔΜ. Οι χώρες αυτές είναι εμφανέστατα σε μια κατάσταση αναπροσαρμογής και όλες τους παράλληλα αποτελούν μέρος της διαδρομής των ενεργειακών αγωγών που θα έρθουν από τα λιμάνια LNG που θέλουν οι ΗΠΑ να δημιουργηθούν σε Αλεξανδρούπολη και Θεσσαλονίκη (δηλώσεις Pyatt to 2017 και λίγο πριν την ΔΕΘ 2018 — ΕΔΩ).

Αυτές οι αναπροσαρμογές συνόρων ως συνήθως δημιουργούν εστίες αναταραχών και συγκρούσεων (μεμονωμένων ή γενικευμένων αναλόγως περίπτωσης). Μια τέτοια διαδικασία όμως, αν θα συμβεί, θα δημιουργήσει μια δίνη που δεν θα έχει καμία σχέση με όσα διαδραματίζονται ακόμα και σήμερα στην Μ. Ανατολή. Τα ιδιαίτερα εθνικά χαρακτηριστικά των φυλών που κατοικούν στην Βαλκανική, συν το αυξανόμενο ισλαμικό στοιχείο (βλ. Κόσοβο – Βοσνία – Τουρκία) είναι δυνατόν να λειτουργήσουν ως παράγοντας ενίσχυσης και επιτάχυνσης πολλών καταστάσεων σε ανεξέλεγκτο επίπεδο.

Αυτό το ενεργειακό κουβάρι περιπλέκεται ακόμη περισσότερο καθώς και η Γερμανία δείχνει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το ζήτημα, ενώ η παρέμβαση της είναι σχεδόν ωμή στο θέμα της συμφωνίας των Πρεσπών που αφορά την πΓΔΜ και πώς αυτή θα εισέρθει σε ΕΕ και ΝΑΤΟ, προφανώς διευκολύνοντας έτσι την παροχή ενέργειας και την προστασία των ενεργειακών οδών που θα περνούν από εκεί (πηγή).

Θεωρώ πώς είναι προφανές ότι οι ενεργειακοί οδοί είναι εκείνοι που καθορίζουν τώρα αλλά και στο κοντινό μέλλον εξελίξεις στην Βαλκανική και στην Μέση Ανατολή, ενώ παράλληλα τα απόνερα που θα δημιουργούνται απ’ αυτές θα οδηγήσουν πιθανώς και σε συγκρούσεις, ενδεχομένως και σε αλλαγή συνόρων όπου υπάρξει εμφανής δυνατότητα εκμετάλλευσης ενεργειακών πηγών και ροών.

Το ερώτημα που παρουσιάζεται ως φυσιολογικό απόφθεγμα όλων αυτών είναι ποιά ακριβώς θα είναι η στρατηγική όλων των μερών συνολικά αλλά και μεμονωμένα, την οποία κάθε κράτος θα χρησιμοποιήσει για να διαχειριστεί το συνολικό μέγεθος της κατάστασης. Ένα ερώτημα που ταιριάζει ουσιαστικά στο αρχικό ερώτημα που αναφέρεται σε ενδιαφέροντες καιρούς και στην δημιουργία απορίας για το ποιές θεωρίες και ποιοί προβληματισμοί τελικά θα υπερισχύσουν στην πραγματικότητα για όλα τα μετέχοντα μέρη.

Αλέξανδρος Νίκλαν
Σύμβουλος Θεμάτων Ασφαλείας
Για το Geopolitics and Daily News



Share

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.