18 Απριλίου 2018

Ο αδυσώπητος ρωσικός πόλεμος ενάντια στο Φανάρι (η οικουμενιστική άποψη)

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος με τον Μόσχας Κύριλλο και τον τότε Ρώσο πρόεδρο Ντμίτρι Μεντβέντεφ, στο Κρεμλίνο το 2010. [Dmitry Ashtakov/RIA NOVOSTI/AFP]
ΣΧΟΛΙΟ

Πριν διαβάσετε το παρακάτω εκτενές άρθρο το οποίο λόγω μεγάλης σπουδαιότητας αποφάσισα να το αναρτήσουμε ολόκληρο κι όχι σε μέρη, οφείλω να ξεκαθαρίσω ότι:

1. Αποτελεί ένα πολύ ενημερωτικό κι ενδιαφέρον άρθρο όσον αφορά την ιστορική κόντρα του Οικουμενικού Πατριαρχειου με το Πατριαρχείο Ρωσίας και παρέχει πλήθος ιστορικά στοιχεία αλλά και πληροφορίες για το πως διατάσσονται σήμερα στις διάφορες ορθόδοξες χώρες οι φίλα προσκείμενοι στα δύο Πατριαρχεία, πιστοί και τα κράτη. 

2. Εχει γραφτεί στο inside story και λαμβάνει σαφή θέση τόσο υπέρ του Οικουμενικού Πατριαρχείου όσο και υπέρ της παναίρεσης του Οικουμενισμού, αλλά και όλων των νεοταξίτικων ιδεών. (π.χ. καταδικάζει το Ρωσικό Πατριαρχείο για την στάση του κατά του Οικουμενισμού, κατά του φεμινισμού και κατά των ομοφυλόφιλων, παίρνει θέση υπέρ των διεστραμμένων νεοταξίτισσων Pussy Riot, δεν θεωρεί αιρέσεις τον Παπισμό, τους Προτεστάντες και τις άλλες αιρέσεις κλπ)
Με δική μας πρωτοβουλία έχουμε τονίσει με κόκκινο χρώμα τα περισσότερα σχετικά αποσπάσματα που δείχνουν τις παραπάνω τοποθετήσεις....

3. Παρέχει πολύ ενδιαφέρουσες πληροφορίες για την δράση μυστικών υπηρεσιών κρατών σε σχέση με την συγκεκριμένη εκκλησιαστική κόντρα.

4. Παρόλο που λαμβάνει συγκεκριμένη θέση πράγμα που αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμα του αρθρογράφου, και παρόλο που καταδικάζει κάθε κατηγορία κατά του Οικουμενικού Πατριαρχείου, ωστόσο θεωρώ σημαντικό το ότι αναφέρεται έστω και αρνητικά στις κατηγορίες που προσάπτουν στον Οικουμενικό Πατριαρχη δίνοντας το δικαίωμα στον εκάστοτε αναγνώστη να λάβει γνώση αυτών και να τις ερευνήσει μόνος του....
Ετσι θα διαβάσετε π.χ. ότι οι αντίπαλοι του Οικουμενικού Πατριαρχείου θεωρούν οτι είναι καπελωμένο από τους Αμερικανούς και τους εβραιοσιωνιστές....

Ελπίζουμε να το βρείτε ενδιαφέρον

ΘΑΝΟΣ

Είναι υπόγειος, βρώμικος και διεξάγεται σε πολλά μέτωπα: στην Ουκρανία, στο Άγιον Όρος, στους Αγίους Τόπους. Ο πόλεμος που έχει κηρύξει στο Οικουμενικό Πατριαρχείο η ρωσική εκκλησία, ελεγχόμενη απολύτως από τις ρωσικές μυστικές υπηρεσίες, μαίνεται εδώ και χρόνια.

H ελληνική κοινή γνώμη αντελήφθη την ένταση της σύγκρουσης ανάμεσα στο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως Οικουμενικό Πατριαρχείο και τη Μόσχα Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία – Τμήμα Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων το καλοκαίρι του 2016, όταν η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία σαμποτάρισε«Οχι» Μόσχας στη Σύνοδο της Κρήτης | Η Καθημερινή την Ιερά Σύνοδο των Ορθόδοξων Εκκλησιών στην Κρήτη. Οι δολιοφθορές της Μόσχας κατά του Οικουμενικού Θρόνου, ωστόσο, είχαν αρχίσει πολύ νωρίτερα. 

Με δυο λόγια

Ο ανταγωνισμός Μόσχας και Κωνσταντινουπόλεως για τα πρωτεία στον ορθόδοξο κόσμο είναι πολύ παλιά ιστορία. Ανάγεται στις προσπάθειες των Παλαιολόγων για την Ένωση των δύο εκκλησιών, Ανατολικής και Δυτικής (Κωνσταντινουπόλεως και Ρώμης). Η Μόσχα διέκοψε σχέσεις με την Κωνσταντινούπολη το 1448, διαμαρτυρόμενη για την Ένωση που αποφασίστηκε στη Σύνοδο της Φλωρεντίας Σύνοδος Φλωρεντίας το 1439 (αλλά δεν εφαρμόστηκε ποτέ λόγω αντιδράσεων στην Κωνσταντινούπολη)· η ρωσική εκκλησία μονομερώς συντάχθηκε σε Πατριαρχείο. Παράλληλα, η Ρωσία έγινε η μακράν πολυπληθέστερη χώρα του ορθόδοξου κόσμου. Μετά την Άλωση, απέμεινε η μόνη ελεύθερη ορθόδοξη χώρα και ο Τσάρος ο μόνος ορθόδοξος μονάρχης.

Η «Τρίτη Ρώμη» και η πρόσδεση της ρωσικής εκκλησίας στο άρμα του κράτους

Με την Κωνσταντινούπολη υπό τουρκο-μουσουλμανική κυριαρχία, η Μόσχα αυτοανακηρύχθηκε «Τρίτη Ρώμη» και ο Τσάρος προστάτης και ευεργέτης της παγκόσμιας Ορθοδοξίας. Ο Οικουμενικός Θρόνος αναγνώρισε το αυτοκέφαλο της ρωσικής εκκλησίας το 1589. Εκείνη παρέμεινε, επί τέσσερις αιώνες, η μόνη εκκλησία του ορθόδοξου κόσμου εκτός τουρκικής κυριαρχίας. Προσπάθησε συχνά να υποσκελίσει το Οικουμενικό Πατριαρχείο, υφαρπάσσοντας την κατά τόπους δικαιοδοσία του.

Ο εγκαταλελειμμένος ρωσικός ναός του Προφήτη Ηλία, όπως φαίνεται μέσα από τα παράθυρα του Αγίου Ανδρέα στον Γαλατά. [Αλέξανδρος Μασσαβέτας]
Πέραν της πληθυσμιακής υπεροχής του ποιμνίου της και της συμβίωσής της με έναν ορθόδοξο Αυτοκράτορα, η ρωσική εκκλησία ανέκαθεν πρόβαλλε και την ιδιότητα του Οικουμενικού Πατριαρχείου ως «αιχμαλώτου» της Πύλης. Η κατάσταση, ωστόσο, δεν ήταν τόσο «απλή». 

Στο οθωμανικό σύστημα των millet («εθνών» – θρησκευτικών ομολογιών), το Πατριαρχείο απήλαυνε ευρείας αυτονομίας και διέθετε σημαντικές κοσμικές εξουσίες επί των ορθόδοξων υπηκόων της Πύλης. Παράλληλα, το Πατριαρχείο υπήρξε ο κύριος συνεργάτης της Πύλης στην προσπάθεια ελέγχου των ορθόδοξων υπηκόων της. Η εντός του οθωμανικού κράτους ορθοδοξία, όμως, υπήρξε πολύ λιγότερο ιεραρχική από την ρωσική: ο θρόνος της Κωνσταντινουπόλεως έπρεπε να συμβιώνει με τα «πρεσβυγενή» πατριαρχεία Αλεξανδρείας, Αντιοχείας και Ιεροσολύμων.
 
Η ρωσική εκκλησία, πάλι, υπήρξε ανέκαθεν απολύτως ελεγχόμενη από τον θρόνο και ταυτισμένη με το κράτος, που την χρησιμοποιούσε ώστε να ελέγχει καλύτερα τους υπηκόους του. Ανέπτυξε αυστηρή ιεραρχία, ενώ προσαρμόσθηκε στην ρωσική απολυταρχία Putin and the Greeks: The Limits of Orthodox Diplomacy | Carnegie Moscow Center: δίδασκε την υποτέλεια στον Τσάρο, την αποδοχή του κοινωνικού status quo και τον εθνικισμό. Ο Μέγας Πέτρος, που αποστρεφόταν την ιδέα ένας Πατριάρχης με μεγάλη επιρροή στην ρωσική κοινωνία να ανταγωνίζεται την απολυταρχία του Τσάρου, κατήργησε το Πατριαρχείο της Μόσχας το 1720. Ως το 1917, την ρωσική εκκλησία διοικούσε Ιερά Σύνοδος και όχι Πατριάρχης.

Καίτοι «ακέφαλη», η ρωσική εκκλησία (ορθότερα, το κράτος μέσω αυτής) προσπάθησε να υφαρπάξει περιοχές από την δικαιοδοσία του Οικουμενικού Θρόνου. Από το 1840 ξεκίνησε πραγματικό πόλεμο για τον έλεγχο του Αγίου Όρους και των ορθόδοξων προσκυνημάτων στους Αγίους Τόπους. Η τσαρική Αυτοκρατορία αναβίωσε την παράδοση του προσκυνήματος προς τα δύο αυτά κέντρα της Ορθοδοξίας. Για την στέγαση των χιλιάδων Ρώσων προσκυνητών που περνούσαν από την Κωνσταντινούπολη, η ρωσική μονή Παντελεήμονος του Αγίου Όρους ίδρυσε μετόχια στον Γαλατά, που επιβιώνουν ακόμη σήμερα. Η ρωσική εκκλησία της Μαγδαληνής, στο Όρος των Ελαιών της Ιερουσαλήμ, αποτελεί το εντυπωσιακότερο κατάλοιπο αυτής της προσπάθειας ρωσικής διείσδυσης, που βρήκε άδοξο τέλος με την Οκτωβριανή Επανάσταση.

Ο Βλαντίμιρ Πούτιν κατά την επίσκεψή του στη Μονή Παντελεήμονος στον Άγιον Όρος το 2016. [Alexei Druzhinin/POOL/AFP]
Σοβαρότατο πλήγμα, ωστόσο, υπέστη και το Οικουμενικό Πατριαρχείο μετά την Μικρασιατική Καταστροφή, έχοντας απολέσει με την Ανταλλαγή το μεγαλύτερο μέρος του ποιμνίου (και άρα της άμεσης δικαιοδοσίας) του και ευρισκόμενο αντιμέτωπο με σοβαρές δυσκολίες από το νέο τουρκικό κράτος. Επικεντρώθηκε στην κατοχύρωση των πρωτείων του στην ορθόδοξη διασπορά της Ευρώπης και της Αμερικής, αλλά και στις προσπάθειες για την σύγκληση Ιεράς Συνόδου όλων των ορθόδοξων εκκλησιών.

Μια τέτοια προσπάθησε να συγκαλέσει και η Μόσχα επί Στάλιν, το 1948. Πρωταρχικός στόχος της συνόδου ήταν να προβληθεί το Πατριαρχείο Μόσχας ως ο διεθνής εκπρόσωπος ολόκληρου του ορθόδοξου κόσμου –η αντιποίηση δηλαδή των οικουμενικών πρωτείων. Στις διαβουλεύσεις, ωστόσο, συμμετείχαν μονάχα οι εκκλησίες της υπό σοβιετική κατοχή ανατολικής Ευρώπης.

Ο «πόλεμος δικαιοδοσίας» στην μετα-σοβιετική εποχή

Με την κατάρρευση της ΕΣΣΔ ξεκίνησε ένας πόλεμος για τον έλεγχο επί των εκκλησιών των μη-ρωσικών πρώην σοβιετικών δημοκρατιών. Όπως καθίσταται φανερό από τις επί μέρους περιπτώσεις όπου Μόσχα και Κωνσταντινούπολη βρίσκονται σε αντιπαράθεση δικαιοδοσίας, το πρόβλημα έχει αμιγώς πολιτικές, και όχι θεολογικές ρίζες. Δια του Πατριαρχείου Μόσχας, το ρωσικό (τσαρικό, σοβιετικό και σύγχρονο) κράτος επεδίωκε και εξακολουθεί να επιδιώκει να ασκεί έλεγχο στους oρθόδοξους των πρώην σοβιετικών κοινωνιών, με απώτατο στόχο τον πολιτιστικό τους εκρωσισμό.

Ενδεικτική της πολιτικής φύσης του προβλήματος είναι η ιστορική μεταχείριση της εκκλησίας στην Γεωργία και την υπό ρωσική διοίκηση Μολδαβία. Δέκα χρόνια μετά την κατάληψη (1801) της Γεωργίας, οι ρωσικές αυτοκρατορικές αρχές κατήργησαν το αυτοκέφαλο της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Γεωργίας, που ανάγεται στον 9ο αι. –αν όχι νωρίτερα. Το Πατριαρχείο της Γεωργίας αντικαταστάθηκε από την «Εξαρχία της Γεωργίας», υπό το Πατριαρχείο Μόσχας, με Ρώσο Έξαρχο και λειτουργία στην σλαβονική. Αντίστοιχα, μετά την κατάληψη της Βεσσαραβίας Bessarabia, του ανατολικού τμήματος της Μολδαβίας, το 1812, οι ρωσικές αρχές υπέβαλαν την Μητρόπολη του Κισινάου στο Πατριαρχείο Μόσχας και επέβαλαν την σλαβονική λειτουργία.

Η ρωσική εκκλησία επεξέτεινε την δικαιοδοσία της παράλληλα με την επέκταση του κράτους. Η διάλυση της ΕΣΣΔ, όμως, αναζωπύρωσε τις εθνικές επιδιώξεις των μη ρωσικών λαών της. Παρά τις διεθνιστικές μεγαλοστομίες του σοβιετικού συστήματος, ο ρωσικός εθνικισμός ουδέποτε τιθασεύθηκε και οι πολιτικές εκρωσισμού (επιβολή της ρωσικής στην εκπαίδευση, εποικισμοί Ρώσων κ.λπ.) συνεχίσθηκαν και επί ΕΣΣΔ. Μετά την ανεξαρτησία, πολλές κοινωνίες θέλησαν να διακόψουν τους δεσμούς των εκκλησιών τους με την Μόσχα, δημιουργώντας εθνικές εκκλησίες υπαγόμενες απευθείας στον οικουμενικό θρόνο. Ενίοτε η αλλαγή δεν ήταν παρά επαναφορά πρότερου καθεστώτος. Σε πολλές χώρες η εκκλησία διασπάστηκε σε πατριαρχεία (ή αρχιεπισκοπές) υπαγόμενες στο Πατριαρχείο Μόσχας και πατριαρχεία (ή επισκοπές) υπαγόμενα στο Οικουμενικό Πατριαρχείο.

Η ορθοδοξία στην Εσθονία
Η Ορθόδοξη Εκκλησία της Εσθονίας Η ιστοσελίδα της Εκκλησίας στα γαλλικά (μόνη επιλογή μετά τα εσθονικά), με ρίζες στον 11ο αιώνα, είχε αυτοανακηρυχθεί αυτόνομη το 1917, μετά την ανεξαρτησία της, ταυτόχρονα με την φινλανδική. Αμφότερες αντικατέστησαν την σλαβονική με την εθνική τους γλώσσα. Διέκοψαν σχέσεις με το Πατριαρχείο Μόσχας και το 1923 υπήχθησαν απευθείας στο Οικουμενικό. Η δημιουργία εθνικών εκκλησιών έκανε την Ορθοδοξία πολύ πιο αποδεκτή –έπαψε να φαντάζει ως πνευματική προέκταση του ρωσισμού και απέσπασε μάλιστα πιστούς από την προτεσταντική πλειονότητα. Οι πιστοί της Εσθονικής Ορθόδοξης Εκκλησίας ανέρχονταν το 1940 σε περίπου 200.000, το 80% των οποίων ήταν Εσθονοί. Η εκκλησία είχε αποκτήσει εσθονική ταυτότητα.


Το Σύμφωνο Μολότωφ-Ρίμπεντροπ Γερμανοσοβιετικό Σύμφωνο μη Επίθεσης του 1939, με το οποίο Σοβιετικοί και Ναζί διαμοίρασαν την ανατολική Ευρώπη, άφηνε την Εσθονία στους πρώτους. Το κομμουνιστικό καθεστώς κατήργησε το αυτόνομο της Εσθονικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, υπάγοντάς την στην Μόσχα. Σε ένδειξη διαμαρτυρίας παραιτήθηκαν περισσότεροι από τους μισούς κληρικούς της και πολλοί ορθόδοξοι Εσθονοί ασπάσθηκαν τον λουθηρανισμό. Η ορθοδοξία ταυτίσθηκε με την συνεχώς αυξανόμενη, λόγω εποικισμών, ρωσική μειονότητα. Μετά την ανεξαρτησία, το 1991, επανιδρύθηκε η εθνική εκκλησία, που το 1996 ανανγωρίσθηκε ως αυτόνομη από το Φανάρι. Η αναγνώριση είχε ως αποτέλεσμα ο (γεννηθείς στην Εσθονία) τότε Πατριάρχης πασών των Ρωσιών Αλέξιος Β΄ να διακόψει σχέσεις, για κάποιο διάστημα, με το Οικουμενικό Πατριαρχείο.

Η πρώτη επίσημη επίσκεψη του Πατριάρχη Μόσχας Κύριλλου στην Εσθονία έγινε το 2013. [Raigo Pajula/AFP]
Η Ορθοδοξία της Εσθονίας διαιρέθηκε σε εθνικές γραμμές. Τα μέλη της ρωσικής μειονότητας παραμένουν στην «Εσθονική Ορθόδοξη Εκκλησία – Πατριαχείο Μόσχας», που αριθμεί περίπου 170.000 πιστούς και λειτουργεί στην σλαβονική. Οι Εσθονοί ορθόδοξοι προσχώρησαν στην Εσθονική Αποστολική Ορθόδοξη Εκκλησία, που λειτουργεί στην εσθονική και αριθμεί περίπου 25.000 πιστούς. Η επανασύσταση εθνικής εκκλησίας είχε αποτέλεσμα κάποιες χιλιάδες Εσθονοί να ασπασθούν την ορθοδοξία. Η εκκλησία προάγει έναν «βυζαντινισμό», την επιστροφή σε αρχαίες ρίζες, «παρακάμπτοντας» την δια της Ρωσίας άφιξη της ορθοδοξίας στην χώρα.

Τι συνέβη στη Μολδαβία

Πολύ πιο περίπλοκη και πικρή υπήρξε η διαίρεση της εκκλησίας στην Δημοκρατία της Μολδαβίας. Η ρωσική κατοχή του 1812 οδήγησε στην υποβολή της Μητρόπολης Κισινάου στην Μόσχα, την καθιέρωση της σλαβονικής λειτουργίας και την επιβολή Ρώσων αρχιερέων. Το 1918 η βουλή της Βεσσαραβίας ψήφισε την ένωση με την Ρουμανία. Η τοπική εκκλησία οργανώθηκε ως Μητρόπολη Βεσσαραβίας, υπό πατριαρχείο που συστήθηκε στο Βουκουρέστι το 1925. Η σοβιετική κατοχή της Μολδαβίας (1940-1941 και 1944-1991) άλλαξε ξανά το εκκλησιαστικό καθεστώς, υπάγοντας την εκκλησία στο Πατριαρχείο Μόσχας.

Έναν χρόνο μετά την ανεξαρτησία της χώρας το 1991, ανασυστάθηκε η Μητρόπολη Βεσσαραβίας, υπό το Πατριαρχείο Ρουμανίας. Το κράτος, λόγω της πίεσης της Μόσχας και των προβλημάτων με τους αυτονομιστές της Τρανσνίστριας, αρνήθηκε να την αναγνωρίσει. Το έκανε μόνο ύστερα από καταδικαστική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου. Στην μητρόπολη Βεσσαραβίας έχει προσχωρήσει το 15-20% των πιστών. Η πλειοψηφία παραμένει υπό το Πατριαρχείο Μόσχας, η τοπική εκκλησία του οποίου λειτουργεί στην σλαβονική, ενώ κατηγορείται για φιλορωσική και έντονα αντιευρωπαϊκή πολιτική. Οι σχέσεις των δύο εκκλησιών είναι τεταμένες. 

Η μάχη στην Ουκρανία

Το κατεξοχήν πεδίο σύγκρουσης Μόσχας και Φαναρίου, ωστόσο, είναι η Ουκρανία. Μαίνεται η μάχηThe Patriarch, The Pope, Ukraine And The Disintegration Of 'The Russian World' | Forbes όσων επιθυμούν την υπαγωγή της ουκρανικής ορθοδοξίας στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και όσων επιθυμούν την συνέχιση της υπαγωγής της στην Μόσχα. Η Ουκρανία παρουσιάζει την πιο περίπλοκη εκκλησιαστική εικόνα σε όλον τον ορθόδοξο κόσμο, με μία εκκλησία τριχοτομημένη σε σφαίρες επιρροής.

«Το Πατριαρχείο της Μόσχας είναι ανάθεμα για την Ουκρανία!» γράφει το πλακάτ διαμαρτυρόμενης στη διάρκεια ψηφοφορίας το 2014 για τον νέο επικεφαλής της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ουκρανίας του Πατριαρχείου Μόσχας. [Sergei Supinsky/AFP]
Κυρίαρχη στο πολιτικό πεδίο παραμένει η ορθόδοξη εκκλησία υπό το Πατριαρχείο Μόσχας: είναι η μόνη αναγνωρισμένη από τις λοιπές ορθόδοξες εκκλησίες και εκείνη που κατέχει την μεγαλύτερη περιουσία. Η Ουκρανία αποτελεί την καρδιά του άλλοτε «Κράτους των Ρως», που είχε πρωτεύουσα το Κίεβο, όπου πραγματοποιήθηκε η βάπτιση των Ρως -Εκχριστιανισμός των Ρως το 988. Έτσι, η ρωσική εκκλησία την θεωρεί αναπόσπαστο τμήμα της ρωσικής Ορθοδοξίας.

Το 1992 δημιουργήθηκε αυτοκέφαλη ουκρανική εκκλησία και πατριαρχείο στο Κίεβο, ώστε να αποδεσμευθεί από την επιρροή της Μόσχας. Αυτό δεν έχει ακόμη αναγνωρισθεί από τις λοιπές ορθόδοξες εκκλησίες, παρότι η ουκρανική κυβέρνηση έχει θέσει ως εθνικό στόχο την συγκρότηση ενιαίας, αυτοκέφαλης ουκρανικής εκκλησίας. Ο Οικουμενικός Θρόνος εξετάζει την αναγνώριση του αυτοκέφαλου της ουκρανικής εκκλησίας, παρά τις συνεχείς απειλές της Μόσχας για «αντίποινα». Σημειωτέον ότι μετά την ρωσική εισβολή στην Κριμαία Μία συνοπτική παρουσίαση της ρωσο-ουκρανικής σύγκρουσης από την Σοφία Χριστοφορίδου στο inside story (2014) και τον πόλεμο της Ουκρανίας με τους αυτονομιστές στις ανατολικές επαρχίες της, η δραματική χειροτέρευση στις σχέσεις των δύο χωρών αντανακλάται και στο εκκλησιαστικό πεδίο. Ο Πατριάρχης πασών των Ρωσιών Κύριλλος διακήρυξε πως ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι «ιερός πόλεμος» κατά των Σχισματικών –αναφερόμενος στους πιστούς του Πατριαρχείου του Κιέβου.

Την εικόνα περιπλέκει ακόμη περισσότερο η ύπαρξη «Ουκρανικής Αυτοκέφαλης Ορθόδοξης Εκκλησίας», που διατείνεται πως μόνη αυτή εκφράζει την «εθνική οδό» της ορθοδοξίας. Πρόσφατοι υπολογισμοί δείχνουν την δημογραφία των πιστών ως εξής: 17,5% ανήκει στο Πατριαρχείο Κιέβου, 10,5% στο Πατριαρχείο Μόσχας και 1,2% στην «Ουκρανική Αυτοκέφαλη Ορθόδοξη Εκκλησία». Η πλειονότητα είτε δηλώνουν απλώς «Χριστιανοί Ορθόδοξοι» χωρίς άλλο προσδιορισμό είτε δεν θεωρούν την θρησκεία σημαντική στην ταυτότητά τους.

Και ο Καύκασος

Η Ρωσία επέδειξε πολύ προσεκτικότερη στάση στην περιοχή του Καυκάσου. Η εκκλησία της Γεωργίας επέστρεψε στο ιστορικό, αυτοκέφαλο καθεστώς της το 1990, έναν χρόνο πριν την ανεξαρτησία της και την διάλυση της ΕΣΣΔ, γεγονός που αμέσως αναγνώρισε το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Παρότι η Ρωσία ενθάρρυνε και ενίσχυσε στρατιωτικά τα αυτονομιστικά κινήματα στην Αμπχαζία και την Νότια Οσετία, δεν επεδίωξε την ενσωμάτωση των εκεί εκκλησιών στην ρωσική. Αν και η Ρωσία εξακολουθεί να τις θεωρεί ως υπαγόμενες στο Πατριαρχείο της Γεωργίας, οι εκκλησίες της Αμπχαζίας και Νότιας Οσετίας έχουν διακόψει, στην πράξη, κάθε δεσμό με αυτό...

Η αντιδραστική ιδεολογία της ρωσικής εκκλησίας και οι σχέσεις της με το κράτος

Ο ανταγωνισμός για την δικαιοδοσία είναι, παρότι ο κύριος, ένας μονάχα από τους λόγους της διάστασης ανάμεσα στο Οικουμενικό και το Πατριαρχείο Μόσχας. Υφίστανται μεταξύ τους αβυσσαλέες διαφορές νοοτροπίας. Καταρχάς, η ρωσική εκκλησία ανέκαθεν χρησιμοποιείται από το κράτος ως όργανο για την επίτευξη γεωστρατηγικών στόχων.

Ο Νικολάι Μιτρόχιν, ερευνητής στο Κέντρο Ανατολικοευρωπαϊκών Μελετών Forschungsstelle Osteuropa του Πανεπιστημίου της Βρέμης και ειδήμων στα θέματα της ρωσικής εκκλησίας, τονίζει πως η εκκλησία ελέγχεται πλήρως από το κράτος και τις μυστικές υπηρεσίες. «Έτσι, απηχεί την ψυχολογία του ίδιου του κράτους», εξηγεί στο inside story. Η ψυχολογία αυτή είναι εκείνη «του συνδρόμου πολιορκίας A right-wing militia trains Russians to fight the next war — with or without Putin | The Washington Post. Εδώ και δεκαετίες η ρωσική ελίτ εμφορείται από μία ιδεολογία εθνικισμού και απομονωτισμού, που υπενθυμίζει τον μακαρθισμό στις ΗΠΑ: κυριαρχεί η αίσθηση της έξωθεν απειλής», σημειώνει.


Για τον Μιτρόχιν, στόχος της ρωσικής εκκλησίας είναι να αποκτήσει τον έλεγχο ολόκληρου του ορθόδοξου κόσμου. Ως παράδειγμα της πολιτικής της αναφέρει το γεγονός ότι η Μόσχα χρηματοδοτεί τα πατριαρχεία Αντιοχείας και Ιεροσολύμων με εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ κάθε χρόνο. Παράλληλα, προσπαθεί να αυξήσει τον αριθμό των Ρώσων μοναχών στον Άθω, διοχετεύοντας σημαντικά ποσά στην όλη επιχείρηση. «Φυσικά, κέντρο επιχειρήσεων στο Όρος είναι η ρωσική Μονή του Αγίου Παντελεήμονος, όπου έχουν επενδυθεί τεράστια ποσά τα τελευταία χρόνια» λέει ο Μιτρόχιν. Τα σχέδια της Ρωσίας καθιστά δύσκολα η παρουσία πολλών Ουκρανών μοναχών στην μονή, αλλά και οι παρεμβάσεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου και των ελληνικών μυστικών υπηρεσιών, σημειώνει.

Η Μονή Αγίου Παντελεήμονος στον Άθω.
«Στην Αγία Πετρούπολη έχει ιδρυθεί Σύλλογος Φίλων του Άθωνος. Μέλη του είναι όλοι οι φίλοι του Πούτιν από την πρώην KGB, σήμερα ολιγάρχες ή ανώτεροι γραφειοκράτες. Η επίσκεψη στον Άθω αποτελεί ζήτημα κύρους για κάθε επιφανή Ρώσο. Ο ίδιος ο Πούτιν έχει επισκεφθεί το Όρος από κοινού με τον Πατριάρχη Κύριλλο και η σημειολογία της επίσκεψης ήταν χαρακτηριστική», σημειώνει. Κατά τον Μιτρόχιν, οι ρωσικές μυστικές υπηρεσίες επιδιώκουν με γενναιόδωρες επιδοτήσεις να στρέψουν μονές όπως το Βατοπέδι, που έχουν «προβληματική» σχέση με το Οικουμενικό Πατριαρχείο ή το ελληνικό κράτος, στην αγκαλιά της Μόσχας.

Αν την σοβιετική περίοδο η ρωσική εκκλησία ελεγχόταν από την ΚGB, την μετα-σοβιετική περιήλθε στον έλεγχο ομάδων ακραίων, που προωθούν έναν βάναυσο εθνικισμό αλλά και τις πιο φανατικά αντιδραστικές ιδέες. Έτσι, απορρίπτει με φανατισμό κάθε ιδέα οικουμενισμού, προσέγγισης δηλαδή με τις άλλες χριστιανικές ομολογίες. Θεωρεί τον καθολικισμό αίρεση και χαρακτηρίζει κάθε προσπάθεια διαλόγου «αιρετική». Στα κοινωνικά ζητήματα, οι απόψεις της είναι τουλάχιστον μεσαιωνικές. Ο Πατριάρχης Κύριλλος έχει δηλώσει πως ο φεμινισμός κινδυνεύει να καταστρέψει Feminism could destroy Russia, Russian Orthodox patriarch claims | The Guardian την ρωσική κοινωνία, ενώ παρομοίωσε Russian Orthodox leader compares same-sex marriage to Nazism, apartheid | SBS Australia την αναγνώριση του γάμου ομοφυλοφίλων με τους νόμους των φασιστών και του Απάρτχαϊντ.

Ο Βσέβολοντ Τσάπλιν το 2014. [The Council of the Federation of the Federal Assembly of the Russian Federation]
Λίγα χρόνια πριν, o διαβόητος (τότε) γραμματέας του Πατριαρχείου Μόσχας Βσέβολοντ Τσιάπλιν Vsevolod Chaplin δήλωσε πως οι ορθόδοξοι δεν πρέπει να προσεύχονται μαζί με μέλη άλλων χριστιανικών εκκλησιών. Διατράνωνε με κάθε ευκαιρία την πεποίθησή του πως η πίστη δεν είναι κάτι προσωπικό και πως η εκκλησία πρέπει να βρίσκεται στο κέντρο της δημόσιας ζωής. Η φιλελεύθερη δημοκρατία με την «ασυδοσία» που καλλιεργεί η έμφαση στις ατομικές ελευθερίες και την πολυφωνία είναι ξένη προς την ρωσική παράδοση και τον σκοπό της Ορθοδοξίας, έλεγε ο Τσιάπλιν. Δήλωσε πως έτσι όπως ντύνονται οι νεαρές Ρωσίδες, δεν πρέπει να το θεωρούν παράδοξο αν βιασθούν, και κάλεσε για έναν εθνικό κώδικα ενδυμασίας. Χαρακτήρισε όσους φεύγουν στην δύση «προδότες» και δήλωσε πως οι προδότες πρέπει να εκτελούνται.

Προτού απολυθεί, ο Τσιάπλιν είχε φθάσει στο σημείο να εκφράσει την στήριξή του Russian Orthodox Archpriest Opposes Ban on Female Genital Mutilation | Newsweek στην κλειτοριδεκτομή, στηρίζοντας την δήλωση ενός ιμάμη από το Νταγκεστάν του Καυκάσου πως αποτελεί «υγιές έθιμο» που περιορίζει την γυναικεία σεξουαλικότητα. «Ο σκοπός της γυναίκας είναι η τεκνοποιΐα και η ανατροφή των παιδιών, και δεν πρέπει να εργάζεται εκτός σπιτιού», είπε. Ο Τσιάπλιν συμφώνησε απολύτως, αποκαλώντας μάλιστα τις φεμινίστριες «σκυλιά που γαυγίζουν» και τον φεμινισμό «το ψέμα του 20ου αιώνα».

Κάποιοι ιεράρχες στην Ελλάδα έχουν, τα τελευταία χρόνια, προκαλέσει αγανάκτηση και δυσαρέσκεια με την δημόσια έκφραση ακραίων και αξιόποινων θέσεων. Η διαφορά ανάμεσα στις εκκλησίες του ελληνόφωνου και του ρωσόφωνου κόσμου, σημειώνουν πολλοί, είναι πως στον πρώτο τέτοιες αντιλήψεις δεν αποτελούν τον κανόνα και δεν απηχούν την επίσημη θέση της εκκλησίας, όπως στον δεύτερο Putin and the Greeks: The Limits of Orthodox Diplomacy | Carnegie Moscow Center.

«Η Ρωσία βρίσκεται πολύ περισσότερο στην περιφέρεια της Ευρώπης από ό,τι η Ελλάδα. Αν και ο πληθυσμός της είναι έντονα αστικοποιημένος, είναι μια κοινωνία πολύ πιο συντηρητική από την ελληνική, και αυτό αντανακλάται και στην εκκλησία της» εξηγεί ο Μιτρόχιν. Θεωρεί πως η βία που χαρακτηρίζει τα λόγια του Τσιάπλιν δεν αποτελεί την εξαίρεση, αλλά τον κανόνα στην ρωσική εκκλησία. «Δεν είναι τυχαίο που η εκκλησία υπερασπίσθηκε Διαβάστε το σχετικό άρθρο της Κατερίνας Οικονομάκου στο inside story το “δικαίωμα” του συζύγου να “σωφρονίζει” την σύζυγο ή/και τα παιδιά με χαστούκια. Σε επίπεδο βάσης, η ρωσική εκκλησία είναι γεμάτη από ιερείς-προβοκάτορες. Πολλοί κηρύσσουν τον εθνικισμό και τον μιλιταρισμό, ενώ δεν λείπουν και οι ιερείς που φορούν στολές παραλλαγής Nikolay Mitrokhin: Right-Wing Saints | The Russian Reader ολημερίς, βγάζοντάς τις μόνο κατά την διάρκεια της λειτουργίας!».

Ο Μιτρόχιν θεωρεί πως η πλειονότητα του κατώτερου κλήρου και των επισκόπων έχουν ακραίες απόψεις και δεν αποκλείουν την βία ως μέσο επίτευξης των εθνικών στόχων. «Εξού και στηρίζουν τις παραστρατιωτικές-εθνικιστικές οργανώσεις που στρατολογούν μαχητές για την Ουκρανία ή εκπαιδεύουν πολίτες στα όπλα ενόψει ενός απειλούμενου, δήθεν, νέου παγκοσμίου πολέμου». Όσο για την πλειονότητα των πιστών, εκείνοι, κατά τον Μιτρόχιν, βλέπουν την Ορθοδοξία ως την «εθνική θρησκεία» που τους προστατεύει από την αφομοίωση στην «άθεη Δύση». «Περιορίζονται στην συμμετοχή στα τελετουργικά της εκκλησίας και στην ανάγνωση βίων Αγίων και άλλα εύκολα αναγνώσματα. Θεωρούν ως πνευματικούς ταγούς τους μοναχούς, που έχουν μεγάλη επιρροή στην ρωσική εκκλησία και ιδέες εντελώς αντιδραστικές. 

Ο Βλαντίμιρ Πούτιν και ο Πατριάρχης Μόσχας Κύριλλος σε τελετή καθαγιασμού ναού τον Μάιο του 2017. [Alexey Druzhinin/SPUTNIK/AFP]
Κατά τον Μιτρόχιν, η ρωσική εκκλησία έχει χάσει την μάχη για την ψυχή της νεολαίας. «Οι μορφωμένοι νέοι στις πόλεις αδιαφορούν για την εκκλησία, αν δεν την μισούν. Εμφανίζεται σκληρή The Russian Orthodox Church wants the total abolition of surrogacy | AsiaNews.it, υπερεθνικιστική, αντιδραστική. Η αντίδραση της ιεραρχίας στο επεισόδιο της “ακτιβιστικής παρέμβασης” του συγκροτήματος Pussy Riot, που στόχο είχε να καταδικάσει την συμπόρευση της εκκλησίας με την κρατική πολιτική, ήταν –νομίζω– αποκαλυπτική των αντιλήψεων Is the Russian Orthodox Church serving God or Putin? | Deutsche Welle που επικρατούν στην ρωσική εκκλησία σήμερα».

Στον αντίποδα όλων αυτών, το Οικουμενικό Πατριαρχείο είναι σαφώς προσανατολισμένο προς την πολιτική κουλτούρα της Δύσης. Ο Βαρθολομαίος στις δηλώσεις του αναφέρεται συχνά στις ατομικές ελευθερίες και την σημασία του διαλόγου, στην ανάγκη για συμφιλίωση και συγχώρεση. Διατηρεί στενές και αγαστές σχέσεις με το Βατικανό, άλλες χριστιανικές ομολογίες και ηγέτες άλλων θρησκευμάτων. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο είναι προσηλωμένο στον οικουμενισμό, αλλά και στις πρωτοβουλίες για τον διαθρησκευτικό διάλογο. Αυτό δεν είναι τυχαίο: υπαγορεύεται από την θέση του σε μία μη oρθόδοξη χώρα και την ανάγκη στήριξής του και από τις εκκλησίες της Δύσης.

Ο ρόλος του Οικουμενικού Πατριαρχείου ως θεσμού που βρίσκεται κοντά στην Ευρώπη και τις αξίες της παίζει σημαντικό ρόλο στην βούληση εκκλησιών να διακόψουν σχέσεις με την Μόσχα και να υπαχθούν σε αυτό. Παράλληλα, ενώ η ρωσική ορθοδοξία γίνεται αντιληπτή ως εθνοκεντρική, ξενοφοβική και αντιδραστική, το Οικουμενικό Πατριαρχείο προβάλλει ως εκφραστής μιας πιο σύγχρονης εκδοχής της Ορθοδοξίας, απαλλαγμένης από τον εθνικισμό και προσηλωμένης στα δημοκρατικά και οικουμενικά ιδεώδη. Έτσι, η ρήξη με την Μόσχα και η υπαγωγή στην Κωνσταντινούπολη σημαίνει, για τις εν λόγω κοινωνίες, χειραφέτηση από τον ρωσικό εθνικισμό και προσέγγιση με την Δύση.

Η βρώμικη επίθεση κατά του Βαρθολομαίου το 2016

Ο ανταγωνισμός της Μόσχας προς την Κωνσταντινούπολη δύναται να προκαλέσει μεγάλη ζημιά τόσο στην εικόνα του ορθόδοξου κόσμου όσο και στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Αυτό φάνηκε με τον χειρότερο τρόπο σε δύο γεγονότα του 2016. Το πρώτο ήταν η μη συμμετοχή της Μόσχας στην Ιερά Σύνοδο των Ορθόδοξων Eκκλησιών, που πραγματοποιήθηκε στην Κρήτη τον Ιούνιο εκείνου του έτους. Την διοργάνωση παρόμοιας πανορθόδοξης συνόδου προσπαθούσε το Οικουμενικό Πατριαρχείο επί 99 χρόνια.

Μεταξύ των θεμάτων προς συζήτηση ήταν οι σχέσεις της ορθοδοξίας με τις άλλες εκκλησίες και θρησκείες, με την τεχνολογία, την επιστήμη, την παγκοσμιοποίηση και το περιβάλλον. Η ρωσική εκκλησία είχε ζητήσει να μην πραγματοποιηθεί η σύνοδος στην Πόλη, εξαιτίας των τεταμένων τότε διμερών σχέσεων μετά την κατάρριψη του ρωσικού μαχητικού στην Συρία. Έτσι, επελέγη ως τόπος η Κρήτη. Αργότερα, η ρωσική πλευρά επέμενε οι αποφάσεις να λαμβάνονται με ομοφωνία, όχι κατά πλειοψηφία, παρότι αυτό αντίκειται στην παράδοση της εκκλησίας. Τελικά, αποφάσισε να απόσχει από την σύνοδο.

Οι λόγοι αποχής της Μόσχας εντοπίζονται αφενός στις διαμάχες δικαιοδοσίας, ιδίως στην Ουκρανία, αφετέρου στην φανατική εναντίωσή της στον οικουμενικό διάλογο, ειδικά με την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία. Η αντίθεση στον οικουμενισμό οδήγησε και την Εκκλησία της Γεωργίας να μην συμμετάσχει. Παρά τις σημαντικές διαφορές που την χωρίζουν από την ρωσική εκκλησία, και τις κάκιστες σχέσεις Ρωσίας-Γεωργίας σε κρατικό επίπεδο, η Εκκλησία της Γεωργίας έχει τις ίδιες σκοταδιστικές απόψεις ως προς τον οικουμενισμό και τα κοινωνικά ζητήματα. Θεωρεί, όπως και η ρωσική, τον καθολικισμό αίρεση, ενώ έχει επανειλημμένα εκφράσει τις ανησυχίες της πως οι λοιπές ορθόδοξες εκκλησίες δείχνουν υπερβολική ελαστικότητα σε θέματα διαζυγίου και ενδίδουν υπέρ του δέοντος στους πειρασμούς της σύγχρονης κοινωνίας. Την ίδια υστερική αντίσταση στον οικουμενισμό εκφράζουν και οι παλαιοημερολογίτες στην Ελλάδα, που είχαν εκφρασθεί πολύ αρνητικά για το Οικουμενικό Πατριαρχείο και την σύνοδο.

Οι ορθόδοξοι θρησκευτικοί ηγέτες προσεύχονται στην Ιερά Σύνοδο της Κρήτης στις 19 Ιουνίου 2016. Ήταν η πρώτη τέτοια συγκέντρωση σε μία χιλιετία, αλλά η απουσία κάποιων εκκλησιών σπίλωσε την συνάντηση. [Costas Metaxakis/AFP]
Η εκκλησία της Βουλγαρίας επίσης δεν συμμετείχε, πιστή στην παράδοση της συστράτευσης με το Πατριαρχείο Μόσχας, παρά τις διαμαρτυρίες πολιτικών και διανοουμένων για την στάση αυτή. Το Πατριαρχείο Αντιοχείας, πάλι, απείχε εξαιτίας μίας διαφοράς δικαιοδοσίας με το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, με το οποίο διέκοψε σχέσεις. Ισχυρίζεται πως το Οικουμενικό Πατριαρχείο μεροληπτεί υπέρ του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, που το ελέγχουν ακόμη Έλληνες αρχιερείς, εις βάρος του Πατριαρχείου Αντιοχείας, που έχει περάσει σε αραβικό έλεγχο. Βρίσκεται, εξάλλου, από την έναρξη του συριακού εμφυλίου σε σχέση εξάρτησης από την Μόσχα, που αφενός το χρηματοδοτεί, αφετέρου εμφανίζεται ως προστάτης των χριστιανών (που στην συντριπτική πλειονότητά τους στηρίζουν τον Άσαντ) από τους τζιχαντιστές. Η αποχή των τεσσάρων εκκλησιών τορπίλλισε την πρώτη παγκόσμια σύνοδο των ορθοδόξων από το 727, πλήττοντας την εικόνα του σύνολου ορθόδοξου κόσμου.

Το χτύπημα των μυστικών υπηρεσιών ενάντια στο Πατριαρχείο

Πολύ σοβαρότερο και πιο επικίνδυνο ήταν το χτύπημα που επιχείρησαν κατά του Οικουμενικού Πατριαρχείου οι ρωσικές μυστικές υπηρεσίες έναν μήνα μετά την απόπειρα πραξικοπήματος ενάντια στην κυβέρνηση Έρντογαν, την 15η Ιουλίου 2016. Ήδη από τον Ιούνιο, οι σχέσεις Ρωσίας-Τουρκίας είχαν αρχίσει να αποκαθίστανται. Έναν μήνα μετά το πραξικόπημα, εμφανίσθηκαν σε ιστότοπο γνωστό Στο Oriental Review για την εγγύτητά του προς το Κρεμλίνο άρθρα με προφανή στόχο να εκθέσουν τον Βαρθολομαίο. Έφεραν την υπογραφή του Arthur H. Hughes, αμερικανού πρέσβυ ε.τ.

Ο Ηughes γρήγορα διέψευσε Ambassador Hughes Denies Authorship of Article against Ecumenical Patriarch Bartholomew | The National Herald πως συνέγραψε τα επίμαχα άρθρα Will Ankara take aim at Patriarch Bartholomew? [Unpublished] | Euractiv, τα οποία και κατέβασε η συγκεκριμένη ιστοσελίδα, χωρίς όμως να αναρτήσει ανακοίνωση πως αποτελούσαν προϊόν πλαστογραφίας. Τα είχαν στο μεταξύ αναπαράγει πολλές ρωσικές ιστοσελίδες, κάτι ενδεικτικό για το παρασκήνιο της δημοσίευσης. Η ιστοσελίδα Pravoslaviye, που αναμετέδωσε την είδηση, είναι η γνωστότερη σελίδα εκκλησιαστικής ενημέρωσης της Ρωσίας και ανήκει στην μονή Σρετένσκι, όπως επεσήμανε στο inside story αξιωματούχος του Οικουμενικού Θρόνου. Ο ηγούμενος της μονής Σρετένσκι, Τίχον Σιεβγκούνοβ, φημολογείται πως είναι ο πνευματικός του Πούτιν... Όπως επεσήμαναν δημοσιογράφοι σε εγκυρότερα από την Pravoslaviye μέσα, είθισται μυστικές υπηρεσίες να δημοσιεύουν «άρθρα» με την υπογραφή ζώντων, νεκρών ή ανύπαρκτων προσώπων.

Τα άρθρα ήταν κανονικός λίβελος κατά του Πατριάρχη. Ήδη οι τίτλοι («Χρειάζεται η Άγκυρα τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο;» και «Θα βάλει στο στόχαστρο η Άγκυρα τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο;») προϊδεάζουν για το περιεχόμενο. Ο (όχι και τόσο) κρυφός αρθρογράφος ξεκινά την «ανάλυσή του» επισημαίνοντας τις στενότατες (οικονομικές και πολιτικές) σχέσεις του Πατριαρχείου με την ελληνοαμερικανική ομογένεια και την κυβέρνηση των ΗΠΑ. Στο πρώτο άρθρο χαρακτηρίζει τον Βαρθολομαίο «Δούρειο Ίππο» των αμερικανικών συμφερόντων στον ορθόδοξο κόσμο. Παρότι αναφέρεται επιγραμματικά στους διωγμούς των ορθοδόξων στην Τουρκία, σπεύδει να προσθέσει πως για την Ουάσιγκτον η κατάστασή τους αποτελεί «άσσο στο μανίκι» για να ασκεί πίεση στην Τουρκία. Ισχυρίζεται πως οι ΗΠΑ προσπαθούν –δια του Οικουμενικού Θρόνου– να ασκούν επιρροή επί του συνόλου ορθοδόξου κόσμου, ενώ κάνει λόγο για «αμερικανο-ισραηλινό λόμπι» εντός του Πατριαρχείου, που ελέγχει το δεύτερο δια της χρηματοδότησης.

Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος σε συνάντησή του με τον τότε Αμερικανό πρόεδρο Μπαράκ Ομπάμα, Απρίλιος 2009. [Pete Souza/Executive Office of the President of the United States]
Ο αρθρογράφος μιλά για «στενές σχέσεις» του Βαρθολομαίου με τον Φετουλλάχ Γκιουλέν Fethullah Gülen, τον εξόριστο στις ΗΠΑ ιμάμη που το καθεστώς Έρντογαν θεωρεί διοργανωτή του αποτυχημένου πραξικοπήματος. Μιλά για τις συναντήσεις του Πατριάρχη με τον Γκιουλέν στα πλαίσια του διαθρησκευτικού διαλόγου την δεκαετία του 1990, χωρίς ωστόσο να αναφέρει πως τον διάλογο προωθούσε η τότε κυβέρνηση, κάτι που συνέχισε για χρόνια και η νυν. Και αναρωτιέται ο αρθρογράφος: μήπως θα έπρεπε οι τουρκικές αρχές να αναγνωρίσουν, επί τέλους, την οικουμενικότητα του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, ώστε να αυξήσουν την επιρροή τους επί του ορθόδοξου κόσμου;

Αμέσως απαντά πως αυτό θα ήταν ιδιαίτερα απίθανο στην παρούσα συγκυρία: στην πρόσφατη (τότε) Ιερά Σύνοδο στην Κρήτη ο Βαρθολομαίος απέτυχε, εξαιτίας «της αυταρχικότητας, της πεισμονής του και της εχθρότητάς του προς την Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία» να συνενώσει τον ορθόδοξο κόσμο. Η επιρροή του δεν καλύπτει ούτε τους μισούς ορθοδόξους του κόσμου, γεγονός που υποβιβάζει σημαντικά την αξία του Πατριαρχείου για τους κρατούντες στην Τουρκία, ισχυρίζεται ο συντάκτης του λιβέλου.

Τα άρθρα αναπαράγουν την θέση που παπαγαλίζουν πολλοί στην ρωσική εκκλησία, ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο δεν είναι παρά όργανο για την επιβολή ενός διεθνιστικού-σιωνιστικού σχεδίου στον ορθόδοξο κόσμο, με απώτατο στόχο την διάλυση της Ορθοδοξίας. Τα άρθρα, ξεκάθαρα αποκύημα του ρωσικού παρακράτους, μιλούν για τις στενές δήθεν σχέσεις του Βαρθολομαίου με τον Γκιουλέν, υπονοώντας πως ο Πατριάρχης υπήρξε συνυπεύθυνος για την απόπειρα πραξικοπήματος. Η ευχή για νέα κτυπήματα από το τουρκικό κράτος κατά του Πατριαρχείου είναι διάχυτη στο κείμενο.

Στην Τουρκία τα άρθρα προκάλεσαν πάταγο, οδηγώντας σε μπαράζ δημοσιευμάτων κατά του Πατριαρχείου από τον κυβερνητικό και μη τύπο. Πρώτη η εφημερίδα Aydınlık, όργανο των ακραίων κεμαλιστών «εθνικοφρόνων», επεσήμανε πως ο Πατριάρχης αναχώρησε από την Τουρκία για επίσκεψη στο εξωτερικό τρεις ώρες πριν το πραξικόπημα, υπονοώντας πως ήταν απόλυτα ενημερωμένος πως αυτό επίκειτο. Στην συνέχεια, η φιλοκυβερνητική Akşam κυκλοφόρησε με άρθρο Patrigin figüranı çıktı | Akşam, στην πρώτη σελίδα, που ισχυριζόταν πως το πραξικόπημα δεν ήταν παρά μία απόπειρα να ανατραπεί η πρόσφατη αποκατάσταση των ρωσο-τουρκικών σχέσεων. Κατά την εφημερίδα, αυτό οργανώθηκε με συνεργασία του Γκιουλέν με την CIA και το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Το άρθρο συνόδευε φωτογραφία του Βαρθολομαίου με τον ιμάμη, ενώ παρέπεμπε στα άρθρα με την δήθεν υπογραφή του Hughes –παρότι εκείνος είχε ήδη καταγγείλει The Russian libel against the Ecumenical Patriarch | Hürriyet Daily News την πλαστογραφία της υπογραφής του επανειλημμένα!

Οι δημοσιεύσεις αυτές προκάλεσαν, για κάποιες εβδομάδες, πανικό στην ομογένεια της Πόλης. Πολλοί φοβήθηκαν μήπως οι αρχές κινηθούν κατά του Πατριάρχη ή θέσουν εκ νέου προσκόμματα στην λειτουργία του θεσμού. Ούτε όμως η επίθεση αυτή, ούτε οτιδήποτε άλλο στην μετέπειτα επικαιρότητα φαίνεται να επηρέασε στο ελάχιστο το υψηλό ποσοστό των Ελλήνων που ακόμη θαυμάζουν τον Πούτιν και την Ρωσία.

Αδιαφορώντας για το εκεί καθεστώς και για τον διεθνή του ρόλο, αυτοί οι Έλληνες εύχονται η Ελλάδα να απομακρυνθεί από την ΕΕ προσεταιριζόμενη την Ρωσία. Αγνοούν επιδεικτικά πως οι κύριες εξαγωγές της τελευταίας είναι κατάσκοποι και οπλοφορούντες ολιγάρχες...


(φωτογραφίες Αλέξανδρος Μασσαβέτας*)
*Σπούδασε νομικά σε Αθήνα και Cambridge. Έζησε νομαδικά με βάση του την Πόλη (2003-2015). Εκεί έγραψε δύο βιβλία για την Κωνσταντινούπολη και ένα για την Μικρά Ασία, ενώ συνεργάσθηκε με ελληνικά και ξένα έντυπα. Σήμερα συνεχίζει την νομαδική του ύπαρξη, με βάση την Αθήνα. 

πηγή



Share

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.