egerssi@otenet.gr
www.apostoloupanos.gr
Η Αλβανία συγκροτήθηκε ως Κράτος με τη Συνθήκη του Λονδίνου τον Μάιο του 1913 και τα σύνορά της καθορίστηκαν με το Πρωτόκολλο της Φλωρεντίας στις 17 Δεκεμβρίου 1913. Οι τότε μεγάλες δυνάμεις – ΗΠΑ, Αγγλία, Γερμανία, Ρωσία, Γαλλία και Αυστροουγγαρία - συμπεριέλαβαν στο νεοσύστατο αλβανικό κράτος και το κομμάτι της Βορείου Ηπείρου. Να σημειωθεί πως κατά τον Α΄ Παγκόσμιο πόλεμο (1912-1913) το τμήμα της Βορείου Ηπείρου, είχε ελευθερωθεί από τον ελληνικό στρατό.
Αυτή η απόφαση των μεγάλων δυνάμεων, βρήκε αντίθετους τους κατοίκους της περιοχής, οι οποίοι ήσαν Έλληνες και από τη στιγμή που αγνόησαν την διατυπωμένη απόφασή τους για Ένωση με την μητέρα Ελλάδα, επαναστάτησαν με αποτέλεσμα την δημιουργία της “ανεξάρτητης πολιτείας της Αυτονόμου Ηπείρου” στις 17 Φεβρουαρίου 1914. Έτσι, άρχισε ο Αυτονομιακός Αγώνας της Βορείου Ηπείρου και την ημέρα αυτή στο Αργυρόκαστρο υψωνόταν η Σημαία με τον Σταυρό και τον Δικέφαλο Αετό.
Αυτός ο αγώνας των Βορειοηπειρωτών είχε ως αποτέλεσμα να συναντηθούν μέλη της Διεθνούς Επιτροπής, εκπρόσωποι της αλβανικής κυβέρνησης καθώς επίσης και εκπρόσωποι της Αυτονόμου Ηπείρου (Αλ.Καραπάνος και Γ.Ζωγράφος) στους Αγίους Σαράντα, για να συζητήσουν το ζήτημα. Ακολούθως, στην Κέρκυρα νομιμοποιήθηκαν τα συμφωνηθέντα με την υπογραφή ενός Πρωτοκόλλου την 17η Μαΐου 1914, που ονομάσθηκε “Πρωτόκολλο της Κέρκυρας”. Σ΄ αυτό το Πρωτόκολλο καθιερωνόταν επίσημα ως “Βορειοηπειρωτικός Ελληνισμός”, ο Ελληνισμός της περιοχής και η Αυτόνομη Πολιτεία, αναγνωριζόταν ως “Βόρειος Ήπειρος”. Παραχωρείτο δε, πλήρες καθεστώς Αυτονομίας, δηλαδή, διοικητικής, δικαστικής, εκπαιδευτικής και θρησκευτικής.
Δυστυχώς όμως, η Αλβανία ουδέποτε εφάρμοσε αυτή τη συμφωνία, παρ΄ ότι την είχε αποδεχθεί με την υπογραφή της και παρ΄ ότι ήταν εγγυήτριες οι 6 μεγάλες δυνάμεις της εποχής. Οι Αλβανοί καταπίεζαν αφόρητα τους Βορειοηπειρώτες και τους στερούσαν όλα τα υπογραφέντα δικαιώματα. Έτσι, αποφασίστηκε το 1946 στην Κοινωνία των Εθνών (σήμερα Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης) να τεθεί προς επίλυση το ζήτημα, μαζί με το Αυστριακό και το Γερμανικό. Ωστόσο, το Αυστριακό ζήτημα λύθηκε το 1955 με την πλήρη ανεξαρτησία και μόνιμη ουδετερότητα της Αυστρίας, το Γερμανικό ζήτημα λύθηκε το 1991 με την Ένωση των δυο Γερμανιών, και παραμένει σε εκκρεμότητα το Βορειοηπειρωτικό ζήτημα.
Αξίζει να σημειωθεί πως με το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ανέλαβε δικτατορικά την διακυβέρνηση της Αλβανίας, ο κομμουνιστής Ενβέρ Χότζας μέχρι τον θάνατό του το 1985.
Στις ημέρες του Χότζα η Αλβανία ήταν ένα φεουδαρχικό κατάλοιπο της οθωμανικής κατοχής στην Ελλάδα. Το Ελληνικό στοιχείο της Βορείου Ηπείρου εξορίστηκε και φυλακίστηκε. Τους στερήθηκαν τα ανθρώπινα δικαιώματα, τους στερήθηκε η Ορθόδοξη Πίστη, η εκμάθηση της γλώσσας των προγόνων τους. Ήταν τόσο στυγνό και απάνθρωπο το καθεστώς Χότζα, ώστε αγανάκτησε και ο ηγέτης της Σοβιετικής Ενώσεως, Νικίτα Χρουστσόφ, και ζήτησε από τον Ενβέρ Χότζα να σεβασθεί το “Πρωτόκολλο της Κέρκυρας” και να παραχωρήσει αυτονομία στους Έλληνες Βορειοηπειρώτες. Η άρνηση του Χότζα οδήγησε σε βαθιά ρήξη τη χώρα του με τη Σοβιετική Ένωση.
Ωστόσο, το ερώτημα είναι για το ποιες ενέργειες έκαναν όλες οι μεταπολεμικές κυβερνήσεις της Ελλάδος, προκειμένου να προστατέψουν τον Ελληνισμό της Βορείου Ηπείρου; Τι διπλωματικές ενέργειες έκαναν προκειμένου να τηρείται το “Πρωτόκολλο της Κέρκυρας”;
Δεν έκαναν απολύτως τίποτε γιατί απλά ήταν όλες προδοτικές κυβερνήσεις που δεν αγωνίσθηκαν ποτέ για τα δίκαια των Ελλήνων και της μάνας γης. Δημιούργησαν και εξακολουθούν να ανέχονται την κατοχή της Βορείου Ηπείρου, όπως και την κατοχή του Βορείου τμήματος της Κύπρου μας. Αποδέχτηκαν διεθνώς να ονομάζεται η Βόρειος Ήπειρος, Νότια Αλβανία και το Βόρειος Ήπειρος, είναι όρος απαγορευτικός ακόμη και για το εσωτερικό της χώρας. Απαγόρεψαν τους παιάνες που τραγουδούσαν οι στρατιώτες μας στους στρατώνες – έχω μια αδελφή, κουκλίτσα αληθινή, τη λένε Βόρειο Ήπειρο, την αγαπώ πολύ - και οι οποίοι θύμιζαν πως η Βόρειος Ήπειρος είναι ΕΛΛΗΝΙΚΗ.
Κατά τα άλλα, λόγια κατά καιρούς, ωραία λόγια και μεγάλα σαν αυτά που είχε πει ο Γεώργιος Παπανδρέου, ο "Γέρος της Δημοκρατίας" σε ομιλία του στη Βουλή στις 12 Ιουνίου 1960: «Εκείνο πάντως το οποίο οφείλουν όλαι αι Ελληνικαί Κυβερνήσεις να γνωρίζουν, είναι ότι το θέμα της Βορείου Ηπείρου υφίσταται. Και εκείνον το οποίον απαγορεύεται εις τον αιώνα, είναι δι΄ οιονδήποτε λόγον η απάρνησις του ιερού αιτήματος…..Καθ΄ όσον αφορά την Βόρειο Ήπειρο... η διεκδίκησις είναι ιερά και απαράγραπτος».
Στις ημέρες μας, ένας εκ των πολύ ολίγων που αγωνίζονται για το Βορειοηπειρωτικό, με απαράμιλλο σθένος, εξαντλώντας τις ανθρώπινες αντοχές του και έχοντας άγνοια του κινδύνου που ελλοχεύει αυτής της στάσεως, είναι ο Μητροπολίτης Πωγωνιανής Δρυινουπόλεως και Κονίτσης, Ανδρέας. Ο σεμνός Μητροπολίτης συνεχίζει το θεάρεστο Εθνικό έργο που του κληρονόμησε η Μεγάλη προσωπικότητα της Εκκλησίας και του Έθνους, ο μακαριστός Σεβαστιανός. Εκτός των πύρινων λόγων του σε κάθε δοθείσα ευκαιρία, είναι η Αγία Μητρόπολή του, η εκδότης του τριμηνιαίου περιοδικού “Βορειοηπειρωτικό Βήμα”. Προσωπικά, και άλλες φορές κατά το παρελθόν έχω αναφερθεί σε κείμενα αυτού του περιοδικού.
Έτσι, και σήμερα θα σας παραθέσω δυο μικρά κείμενα για να καταλάβετε τι ακριβώς παίζεται στο εσωτερικό της χώρας, αλλά και στο εξωτερικό. Θα συνειδητοποιήσετε λοιπόν, γιατί το Βορειοηπειρωτικό ζήτημα έχει ενταφιασθεί ή έχει οδηγηθεί στις καλένδες. Γιατί, οι κυβερνήσεις μας δεν διεκδικούν τα συμφωνηθέντα του “Πρωτοκόλλου της Κέρκυρας”, αλλά ταυτόχρονα ανέχονται από τους κακούς γείτονες να εγείρουν ανύπαρκτα ζητήματα όπως, το επονομαζόμενο “Τσάμικο”.
ΓΝΩΡΙΖΕΙ ΑΡΑΓΕ ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ;
Στις 28 Απριλίου 2014, η αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Αμύνης, Φώφη Γεννηματά υπέγραψε με την Αλβανή ομόλογό της Μιμί Κοντέλι, το πρόγραμμα στρατιωτικής συνεργασίας μεταξύ Ελλάδος και Αλβανίας. Χαρακτήρισε την Ελλάδα και την Αλβανία “παράγοντες σταθερότητας στα Βαλκάνια και στην Νοτιοανατολική Ευρώπη”. Ακόμη, επεσήμανε ότι η Ελληνική μειονότητα στην Αλβανία και οι εκατοντάδες χιλιάδες Αλβανοί οικονομικοί μετανάστες στην Ελλάδα, αποτελούν ισχυρές γέφυρες επικοινωνίας, φιλίας και αλληλοεκτιμήσεως. Τέλος, δήλωσε ότι συναντήθηκε και με εκπροσώπους της ελληνικής μειονότητας. Όμως, από όσα γνωρίζουμε ούτε μια φορά δεν έγινε αναφορά από την υπουργό μας στον όρο Βόρειος Ήπειρος και Βορειοηπειρώτες. Η κ. υπουργός άραγε γνωρίζει τι συμβαίνει στη Βόρειο Ήπειρο; Ότι εξακολουθεί η καταπίεσή της από τη γείτονα;
Ή μήπως, έκανε απλώς ένα τουριστικό ταξιδάκι αναψυχής;
ΤΥΦΛΗ Η ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΕΝΩΣΗ!
Η Ε.Ε δίνει απλόχερα στην Αλβανία, χωρίς όμως, να βλέπει το δράμα των Βορειοηπειρωτών, που συνεχίζεται εξ αιτίας του μίσους των Αλβανών προς τους Έλληνες. Τώρα, έχουμε άλλο ένα δείγμα του αλβανικού μισελληνισμού ή σωβινισμού. Συγκεκριμένα, στα Ακροκεραύνια Όρη, στον δρόμο Χειμάρρα – Αυλώνα, οι Αλβανοί τοποθέτησαν ένα μνημείο με μια επιγραφή στα αλβανικά, που λέει: «Ο λαός της περιοχής των Δουκάτων, μαζί με τις δυνάμεις της κυβέρνησης της Αυλώνας, αμυνθήκαμε για την ανεξαρτησία από την επίθεση των σωβινιστών Ελλήνων». Αλλά το 1912, στο οποίο αναφέρεται η επιγραφή, η Αλβανία δεν είχε ακόμη δημιουργηθεί σαν κράτος. Ο πόλεμος ήταν Ελληνοτουρκικός και οι “σωβινιστές” Έλληνες δεν ήταν παρά μαχητές, που απελευθέρωναν την πατρίδα τους, μετά από αιώνες Οθωμανικής κυριαρχίας! Τέτοια θέματα, όπως και η κατάληψη του Ναού της Πρεμετής, δεν τα γνωρίζει η ΕΕ; Ασφαλώς και τα γνωρίζει! Δεν γνωρίζει όμως, το θεϊκό πρόσταγμα: “Δικαιοσύνη μάθετε οι ενοικούντες επί της γης”.
Και όλα αυτά από έναν αγνώμονα και αχάριστο λαό, προς μια χώρα την Ελλάδα, που υπήρξε γι΄ αυτούς η “γη της επαγγελίας”. Που την δεκαετία του ΄90 με την πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος του Χότζα, κατηφόρισαν στην Ελλάδα, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, 1,5 εκ. Αλβανοί. Αυτό το μεταναστευτικό κύμα, ήταν το μεγαλύτερο μεταναστευτικό κύμα στον κόσμο κατ΄ αναλογία κατοίκων. Σύμφωνα με την ίδια πηγή, οι Αλβανοί που ζούσαν στη Ελλάδα το 2010, έφταναν τις 677 χιλιάδες! Έτσι, έζησαν και ανοικοδόμησαν τη χώρα τους!
Κλείνοντας, να στείλω ένα μήνυμα προς τους εδώ κυβερνώντες, αλλά και τους προύχοντες της ΕΕ. Εκτός του “Πρωτόκολλου της Κέρκυρας”, δεν υπάρχει καμιά άλλη διεθνής πράξη. Το Βορειοηπειρωτικό ζήτημα εξακολουθεί και παραμένει ανοικτό. Η συνοριακή γραμμή Ελλάδος – Αλβανίας υφίσταται μόνο de facto και όχι de jure. Ως εκ τούτου, η Βόρειος Ήπειρος είναι γη Ελληνική!
.jfif)
16 σχόλια:
Μεγάλο μέρος των Ηπειρωτών δεν ήταν Έλληνες αλλά Ιλλυριοί ή άλλοι πληθυσμοί που εξελληνίσθηκαν (και αυτό το λέμε επειδή οι Έλληνες ανήκουν κατά βάση στον μεσογειακό ανθρωπολογικό τύπο ενώ οι Αλβανοί στον διναρικό, χωρίς αυτό φυσικά να είναι απόλυτο και για τις δύο πλευρές). Γι’ αυτό και ο George Grote γράφει στο έργο του «History of Greece» στον τρίτο τόμο στη σελίδα 424 ότι: «Ο Θεόπομπος (340 π.Χ.) καταγράφει 14 διαφορετικά έθνη στην Ήπειρο, ανάμεσα στα οποία κυρίαρχη θέση στην Ήπειρο είχαν οι Μολοσσοί και οι Χάονες. Είναι πιθανόν ότι άλλα από αυτά ήταν Ιλλυρικά άλλα ημι-μακεδονικά, όλα αυτά όμως τα καταγράφει κάτω από το κοινό όνομα Ηπειρώτες» (George Grote, History of Greece, vol. 3, p. 414 – 1987).
Μάλιστα η ελληνικότητα ορισμένων φυλών της Ηπείρου και γειτονικών περιοχών αμφισβητούνταν έντονα. Ο Στράβωνας είπε: ἐπεὶ δὲ τοῖς Θετταλοῖς καὶ Οἰταίοις πρὸς ἑσπέραν Αἰτωλοὶ καὶ Ἀκαρνᾶνές εἰσι καὶ Ἀθαμᾶνες, εἰ χρὴ καὶ τούτους Ἕλληνας εἰπεῖν, δηλαδή: επειδή στα δυτικά των Θεσσαλών και των Οιτέων ζουν οι Αιτωλοί, οι Ακαρνάνες και οι Αθαμάνες, αν πρέπει και αυτούς να τους θεωρήσουμε Έλληνες και ότι μετά τους Ιλλυριούς και τους Ηπειρώτες αρχίζουν οι ελληνικές φυλές των Ακαρνάνων, των Αιτωλών, των Λοκρών Οζόλων κ.τλ. ενώ και ο Έφορος έγραψε ότι από τα δυτικά η Ακαρνανία ήταν η αρχή της Ελλάδας, που συνόρευε με τα Ηπειρωτικά έθνη.
Γι’ αυτό και λέγεται: «…βόρεια των Θερμοπυλών στην ημι-ελληνική Θεσσαλία και δυτικά των Δελφών στην ημι-ελληνική Αιτωλία και αυτές με τη σειρά τους διαχωρίζονταν από τον ημιελληνισμό της Μακεδονίας και της Ηπείρου και από τον ξεκάθαρο βαρβαρισμό της Θράκης και της Ιλλυρίας» (A Study of History: Abridgement of, Volumes 1-6, 1987, p. 407).
Ηπειρώτης κατέληξε τον 15ο αιώνα να σημαίνει Αλβανός.
«Ο λαός που γενικά είναι γνωστός στην Ευρώπη με το όνομα Αλβανοί, από τους Τούρκους αποκαλούνται Αρναούτ, και αυτοαποκαλούνται Σκιπετάρ…κατοικούν σε ένα μεγάλο μέρος του αρχαίου Ιλλυρικού. Είναι σκληραγωγημένοι και φιλοπόλεμοι, και αποδίδουν μόνο μία κατ’ όνομα υπακοή στην Οθωμανική Πύλη. Έχουν μία ιδιάζουσα γλώσσα, και αποτελούν, όπως έχουμε παρατηρήσει, μία ιδιαίτερη φυλή, η οποία είναι πολύ διαφορετική από τους Σλάβους κατοίκους της χώρας με την οποία συνορεύουν προς τα βόρεια, όπως επίσης από τους Τούρκους και Έλληνες γείτονες τους, και θεωρούνται πλέον γενικά ως οι απόγονοι των αρχαίων Ιλλυριών και των Ηπειρωτών. Οι αρχαίοι συγγραφείς, διαχώρισαν μεν αυτά τα δύο έθνη…αλλά οι Αλβανοί που κατοικούν και στο Ιλλυρικό και στην Ήπειρο είναι ένας λαός, των οποίων η γλώσσα διαχωρίζεται μόνο σε μηδαμινής διαφοράς διαλέκτους. Θα πρέπει είτε να υποθέσουμε ότι οι αρχαίοι δεν γνώριζαν τη σχέση ανάμεσα στους Ιλλυριούς και τους Ηπειρώτες και ότι τα έθνη που αποκαλούνται έτσι ήταν στην ουσία μία φυλή - πράγμα πολύ απίθανο, από τη στιγμή που θα ήταν πιθανών γνωστό στον Σκύλακα και τον Στράβωνα και τον Παυσανία - είτε ότι οι Ιλλυριοί, οι οποίοι ήταν το πιο αξιόλογο έθνος, αφομοίωσαν τους Ηπειρώτες και εξάλειψαν τη γλώσσα τους. Οι Ιλλυριοί φαίνεται ότι πιέστηκαν προς τα νότια από τις σλαβικές ορδές, οι οποίες εγκαταστάθηκαν στη Δαλματία, κομμάτι των Ιλλυρικών περιοχών και από τότε επεκτάθηκαν προς τα νότια, όπου τώρα κατοικούν σε ορισμένες περιοχές που δεν τους ανήκαν ποτέ στα αρχαία χρόνια. Η ανατολική ακτή της Αδριατικής, από τον κόλπο του Δρίνου ως την ακτή της Άρτας, είναι η έκταση της Αλβανίας αυτής καθεαυτής από τα βόρεια ως τα νότια αλλά οι Αλβανοί είναι εξαπλωμένοι πολύ περισσότερο. Εκτείνονται όχι μόνο σε όλη την Ήπειρο, αλλά και στις βόρειες περιοχές της Ελλάδας, σε Θεσσαλία, Αιτωλία, Βοιωτία και Αττική, αλλά και σε πολλά ελληνικά νησιά, όπως επίσης και στη Ρωμυλία, στη Σερβία και μέχρι τις πύλες της Κωνσταντινούπολης. Υπάρχουν επίσης πολύ σημαντικές αλβανικές αποικίες στην ακτή της Καλαβρίας και στη Σικελία, όπου κατέφυγαν για να ξεφύγουν από τα όπλα των Τούρκων όταν οι τελευταίοι κατέκτησαν τις αλβανικές περιοχές, και όπου διατήρησαν τη γλώσσα και τη θρησκεία τους, η οποία είναι αυτή της ελληνικής (ορθόδοξης) εκκλησίας…Ο Πτολεμαίος είναι ο πιο πρώιμος συγγραφέας στα έργα του οποίου το όνομα των Αλβανών αναφέρεται ευκρινώς (ο Πλίνιος αναφέρει έναν λαό με το όνομα Albonenses ανάμεσα στις δεκατέσσερις φυλές των Λιβουρνών). Αυτός ο συγγραφέας αναφέρει μία φυλή με το όνομα Αλβανοί, και την πόλη Αλβανόπολις, στην περιοχή που βρίσκεται στα ανατολικά του Ιονίου Πελάγους και από τα ονόματα των τοποθεσιών με τα οποία σχετίζεται η Αλβανόπολη, φαίνεται ξεκάθαρα ότι βρισκόταν στο νότιο μέρος της ιλλυρικής επικράτειας, και εντός της σημερινής Αλβανίας…Οι Αλβανοί αναφέρονται υπό το όνομα Αλβανοί και Αλβανίτες από μερικούς από τους τελευταίους Βυζαντινούς ιστορικούς (Άννα Κομνηνή). Ο Malte-Burn παρέθεσε αποσπάσματα για τη ζωή του Μιχαήλ Παλαιολόγου από τον Παχυμέρη και από τον Κατακουζηνό, όπου περιγράφονται ως ένας σκληρός και ανεξάρτητος λαός, που ζούσαν στα βουνά βόρεια της Ακαρνανίας και μέχρι τα σύνορα με τη Θεσσαλία.» (James Cowles Prichard, Researches Into the Physical History of Mankind, (Sherwood, Gilbert, and Piper, 1841), section 5 (History of the European nations))
Ο Hobhouse παρατηρούσε πως πλησιάζοντας στο Αργυρόκαστρο άλλαζε η ενδυμασία των χωρικών και τη φαρδιά μάλλινη φουστανέλα των Ελλήνων αντικαθιστούσε η βαμβακερή των Αλβανών, ενώ χρησιμοποιούσαν πλέον περισσότερο την αλβανική γλώσσα. Ενώ μέσα στην πόλη των Ιωαννίνων οι Χριστιανοί κάτοικοι μιλούσαν περισσότερο τα ελληνικά, εντούτις στην Ηπειρωτική ύπαιθρο οι περισσότεροι μιλούσαν Αλβανικά ενώ ελληνικά μιλούσαν περισσότερο οι άνδρες. (John Cam Hobhouse, “A journey through Albania and other provinces of Turkey in Europe and Asia, to Constantinople, during the years 1809 and 1810”, James Cawthorn, London 1813)
Όσον αφορά στο Αργυρόκαστρο, ο Holland, ο οποίος επισκέφτηκε την Αλβανία το 1812, αναφέρει ότι η πόλη είχε πληθυσμό 4.000 οικογενειών από τις οποίες μόνο 140 ήταν ελληνικές (Henry Holland, Travels in The Ionian Isles, Albania, Thhessaly, Macedonia, &c., during the years 1812 and 1813, 1815, Longman, Hurst, Rees, Orme, and Brown: 1899, p.272). Οι πληροφορίες αυτές επιβεβαιώνονται από στοιχεία που δημοσίευσε το 1913 το γενικό στρατηγείο του ελληνικού στρατού, σύμφωνα με τα οποία από τους 11.590 κατοίκους του Αργυροκάστρου οι 9.895 ήταν Αλβανοί και μόνο 1695 Έλληνες (R. Puax, Δυστυχισμένη Βόρειος Ήπειρος, εκδ. 1913). Ο Holland γράφει επίσης ότι οι Χιμαριότες ανήκουν στην αλβανική φυλή των Λιάπηδων, οι οποίοι ήταν εγκατεστημένοι ανάμεσα στην Αυλώνα και στο Δελβίνο. Άρα το ότι οι Χιμαριότες είναι δίγλωσσοι Αλβανοί (ασχέτως αν πολλοί από αυτούς έχουν αποκτήσει ελληνική εθνική συνείδηση), δεν είναι αλβανική προπαγάνδα του Χότζα.
Κατά τον Αθανάσιο Ψαλίδα: «Η Κορυτζά ή Γκιόρτζα, κωμόπολις με 800 σπίτια, τα μισά μουσουλμανικά και τα μισά χριστιανικά… όλοι οι κάτοικοι Αλβανοί και άλλην γλώσσα δεν ξέρουν. Και η πόλη του Αργυροκάστρου… περιέχει ως 2500 σπίτια εξ ων στα 300 σχεδόν μένουν Χριστιανοί, στα δε υπόλοιπα Τούρκοι. Και οι Χριστιανοί και οι Τούρκοι είναι Αλβανοί» (Βλ. Κοσμά Θεσπρωτού και Αθανασίου Ψαλίδα…, σελ. 14. 66), εννοώντας προφανώς με το ‘Χριστιανοί’ και ‘Τούρκοι’ χριστιανούς και μουσουλμάνους. Τον αλβανικό χαρακτήρα των δύο πόλεων μαρτυρεί και ο Παναγιώτης Αραβαντινός: «Γκιόρτζα ή Κορυτζά, πόλη της Μακεδονίας, η πόλη κατοικείτο από 2000 οικογένειες, σχεδόν όλες οικογένειες Αλβανών». Και για το Αργυρόκαστρο σημειώνει ότι «οικείται ήδη η πόλις αύτη υπό 2000 περίπου οθωμανικών οικογενειών, των πλείστων αλβανικής φυλής, πλουσίων και επιχειρηματιών… και υπό 200 χριστιανικών μικρεμπόρων και τεχνιτών» (Π. Α. Π., «Χρονογραφία της Ηπείρου», Αθήναι 1856, τόμος Β’, σελ. 18. 41).
Ο ίδιος ο Αραβαντινός συμπληρώνει αλλού για την Κορυτσά: «Ο πληθυσμός αυτής αναβαίνει στην εποχή ταύτη σε είκοσι χιλιάδας ψυχές, από τις οποίες μόλις το 10% πρεσβεύουν τον μωαμεθανισμό. Οι κάτοικοι τους ανήκουν κυρίως στην αλβανική φυλή, μιλούν την αλβανική γλώσσα ως μητρική, την δε ελληνική περισσότερο ή λιγότερο γνωρίζουν και μιλάνε οι άνδρες γενικά». (Παναγιώτη Αραβαντινού, «Περιγραφή της Ηπείρου», ΕΠΜ, Ιωάννινα 1984, τόμος Α’, σελ. 52, 114).
Ο Βρετανός συγγραφέας, δάσκαλος και οεριηγητής, Henry Fanshawe Tozer (1829-1916), το 1865 επισκέφτηκε την Αλβανία. Για το Αργυρόκαστρο γράφει ότι «Η πόλη στην ουσία κατοικείται από Αλβανούς και οι Έλληνες που βρίσκονται εκεί, θεωρούνται ξένοι. Οι γυναίκες εδώ φοράνε ένα άσπρο βέλο ή πετσέτα, τυλιγμένο γύρω από το κεφάλι, και κρεμασμένο προς τα πίσω.» ενώ στα νότια του Αργυροκάστρου όπως γράφει, υπάρχουν ελληνικά χωριά (Henry Fanshawe Tozer, Researches in the Highlands of Turkey, Including Visits to Mounts Ida, Athos, Olympus, and Pelion, to the Mirdite Albanians, and Other Remote Tribes, (London: John Murray 1869), Volume 1, Chapter X, pp. 218-233;)
Ο Γάλλος διπλωμάτης και φιλόλογος Auguste Dozon (1822-1890), υπηρέτησε ως Πρόξενος της Γαλλίας στο Βελιγράδι (1854-1863), στο Μόσταρ (1863-1865, 1875-1878), στη Φιλιππούπολη (1865-1869), στα Γιάννενα (1869-1875), στην Κύπρο (1878-1881), και στη Θεσσαλονίκη (1881-1885). Ενδιαφέρθηκε ιδιαίτερα για την αλβανική γλώσσα, την οποία ξεκίνησε να μαθαίνει στα Γιάννενα μετά που συναντήθηκε με τον Johann Georg von Hahn και νεαρούς Αλβανούς φοιτητές, στην κάποτε πρωτεύουσα της Αλβανίας (όπως ονόμαζε τα Γιάννενα). Το αποτέλεσμα των ερευνών του στην αλβανική γλώσσα και λαογραφική παράδοση, ιδιαίτερα στην προφορική αλβανική λογοτεχνία, καταγράφεται στα βιβλία του ‘Manuel de la langue chkipe ou albanaise’ [Εγχειρίδιο των Σκιπ ή της αλβανικής γλώσσας], που εκδόθηκε στο Παρίσι το 1879, και ‘Contes albanais, recueillis et traduits’ [Αλβανικά λαϊκά παραμύθια, συλλεγόμενα και μεταφρασμένα], που εκδόθηκε στο Παρίσι το 1881.
Για το Λεσκοβίκι λέει: «Οι μουσουλμάνοι που αποτελούν περισσότερο από τα 5/6 του πληθυσμού του Λεσκοβικίου, σχεδόν όλοι αποκαλούν τους εαυτούς τους μπέηδες…Κάποτε θεωρούνταν πολύ φανατικοί και ήταν μόνο πριν 7 ή 8 χρόνια που επέτρεψαν να χτιστεί μία εκκλησία. Η αίρεση των Μπεκτασίδων έχει διαδοθεί ανάμεσα τους και ο αριθμός των ακολούθων της ανέβηκε στους 60 μέσα σε μερικά χρόνια…Κανένας από τους άντρες δεν αφήνει το σπίτι του χωρίς χωρίς μία ομάδα οπλισμένων σωματοφυλάκων, συνηθισμένο φαινόμενο στις αλβανικές περιοχές όπου οι αιματηρές βεντέτες είναι αρκετά διαδεδομένες»,
ενώ για την Κορυτσά λέει: «Λιγότερο από το 1/6 του πληθυσμού είναι μουσουλμάνοι. Αποτελούν περίπου 200 από τα 1.500 συνολικά σπίτια. Υπάρχουν μόνο 2 τζαμιά, ένα από τα οποία είναι πολύ μικρό… Οι χριστιανοί της Κορυτσάς είναι άξιοι θαυμασμού για τις θυσίες που έχουν κάνει να μορφώσουν τους νέους ανθρώπους και να βοηθάνε τους φτωχούς επειδή, όπως οι κάτοικοι (όλων των θρησκειών) άλλων τουρκικών πόλεων, υπόκεινται στους φόρους που η κυβέρνηση και οι υπάλληλοι της τους επιβάλλουν από καιρό σε καιρό, και από τους οποίους δεν μπορούν να ξεφύγουν χωρίς να κερδίσουν την αποδοκιμασία των αρχών…Ο πληθυσμός αυτής της περιοχής, μουσουλμάνοι και χριστιανοί, είναι σχεδόν ολοκληρωτικά αλβανικός… Στον περιβάλλοντα χώρο της Κορυτσάς, υπάρχουν μόνο δύο μικρά βουλγάρικα χωριά, και ένας χειμωνιάτικος οικισμός Βλάχων» (Auguste Dozon, Excursion en Albanie, (report sent to the French Ministry of Foreign Affairs, Department of Consular and Commercial Affairs, in Paris), published in Bulletin de la Société de Géographie, Paris, June 1875 - Translated from the French by Robert Elsie)
Ο Jean-Claude Faveyrial (1817-1893), Γάλλος ρωμαιο-καθολικός ιερέας (ανήκε στο Τάγμα των Λαζαριστών), που δίδαξε για 21 χρόνια γαλλικά και φιλοσοφία στο ρουμανικό λύκειο του Μοναστηρίου (το 1867-1893), και συγγραφέας του βιβλίου ‘Histoire de l'Albanie’ (Ιστορία της Αλβανίας) που έμεινε ανέκδοτο ως το 2001, είπε: «Στις αρχές του 19ου αιώνα, οι αλβανικές περιοχές εκτείνονταν από το βουνό Παρνασσός της Πίνδου και την ακτή της Πρέβεζας…περιοχές κατοικούμενες από Αλβανούς και Βλάχους» (Jean-Claude Faveyrial, Historia e Shqipërisë: (më e vjetër), Plejad 2004, p. 51)
«Η (ελληνική) απαίτηση στη νότια Αλβανία (Ήπειρος) στηρίζεται απόλυτα στον ισχυρισμό ότι η πλειονότητα του πληθυσμού είναι Έλληνες. Οι Έλληνες αριθμούν 120.000 ως Έλληνες και ως Αλβανούς 80.000. Αλλά ποιοι είναι οι ‘Έλληνες’; Τουλάχιστον τα 5/6 από αυτούς [περίπου το 80%] - αν όχι περισσότεροι - είναι Αλβανοί Χριστιανοί του ορθόδοξου δόγματος, Αλβανοί στην καταγωγή και στη γλώσσα, οι οποίοι επειδή αναγνωρίζουν το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης, θεωρούνται Έλληνες υπό την έννοια ότι έχουν αφομοιωθεί από την ελληνική κουλτούρα». (“The Nineteenth Century and After XIX-XX a Monthly Review”, founded by James Knowles, Vol. LXXXVI, July-December 1919, page 645.)
Το ίδιο διατυπώνει και ο Βρετανός περιηγητής και συγγραφέας Edmund Spencer στο βιβλίο του ‘Travels in European Turkey, in 1850, through Bosnia, Servia, Bulgaria, Macedonia, Thrace, Albania, and Epirus, with a visit to Greece and the Ionian Isles’ (εκδόθηκε στο Λονδίνο το 1851) στο μέρος εκείνο του βιβλίου που ονομάζει ‘A journey from Ohrid to Janina’, όπου θεωρεί ότι μεγάλο μέρος των Ελλήνων και των ελληνόφωνων του νότου της Αλβανίας, ήταν εξελληνισμένοι Αλβανοί, οι οποίοι επηρεάστηκαν - γλωσσικά και πολιτισμικά - από την ελληνορθόδοξη εκκλησία.
Το ίδιο αναφέρει η εγκυκλοπέδια Britannica το 1910, ότι δηλαδή υπήρχε ένας πληθυσμός Ελλήνων στην Ήπειρο, που όμως δεν ήταν γνήσιοι Έλληνες (υπονοώντας ότι ήταν πληθυσμός που είχε αφομοιωθεί από τους Έλληνες και ήταν πλέον ελληνόφωνοι): «Υπάρχει ένας αξιόλογος πληθυσμός ελληνόφωνων στην Ήπειρο, οι οποίοι ωστόσο, πρέπει να διαχωριστούν από τους γνήσιους Έλληνες των Ιωαννίνων, της Πρέβεζας και των πιο νότιων περιοχών. Αυτοί μπορούν να υπολογιστούν γύρω στις 100.000.» (Encyclopedia Britannica, section on Albania, 1910, p. 483)
Ο Βαρώνος John Cam Hobhouse Broughton, αναφερόμενος όχι μόνο στην Ήπειρο, μας λέει για τους ‘Έλληνες’ που είναι Αλβανοί, Βλάχοι ή Βούλγαροι στην καταγωγή, που στην πραγματικότητα δεν είναι ελληνικής καταγωγής αλλά μέλη της Ελληνο-ορθόδοξης Εκκλησίας και γι’ αυτό αποκαλούνται συνήθως και αυτοί ως ‘Έλληνες’ ή ‘Ρωμαίοι’ (Ρωμιοί):
«Ένα μεγάλο ποσοστό από αυτούς που συμπεριλαμβάνονται υπό τον όρο ‘Ρωμαίοι’ ή Χριστιανοί της Ελληνο-ορθόδοξης Εκκλησίας…είναι σίγουρα μεικτής καταγωγής…Αυτοί λοιπόν είναι οι Αλβανοί, οι Μανιάτες, οι Μακεδόνες, οι Βούλγαροι και οι Βλάχοι Έλληνες…Αν δούμε συνολικά τους Έλληνες, δεν μπορούν παρ’ όλα αυτά, να αναφερθούν ξεκάθαρα ως μεμονομένος λαός, αλλά περισσότερο ως μία θρησκευτική ομάδα που αντιτίθεται στην καθεστηκυία τάξη της εκκλησίας της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας…» (John Cam Hobhouse, A Journey Through Albania and Other Provinces of Turkey in Europe and Asia to Constantinople, during the years 1809 and 1810, (James Cawthorn, London 1813), Vol. II, p. 58)
«Τελικά μία συνθήκη στην Κωνσταντινούπολη τον Ιούλιο του 1881, με την οποία η οριοθέτηση μιας (συνοριακής) μεθορίου λιγότερο ευνοϊκής για την Ελλάδα, ανατέθηκε σε μία διεθνή επιτροπή…Η Ελλάδα δεν εγκατέλειψε την πρόθεση της να εισβάλει στη νότια Αλβανία μέχρι που μία ναυτική διαμαρτυρία και αποκλεισμός των ακτών της διενεργήθηκε απ’ τις Μεγάλες Δυνάμεις…Έκτοτε η Ελλάδα πραγματοποίησε κάθε πιθανό βήμα ώστε να αποσπάσει τη νότια Αλβανία απ’ την Τουρκία με μία βαθμιαία διείσδυση και εξελληνισμό του πληθυσμού.» (Stavro Skendi, The Albanian national awakening, 1878-1912, Princeton, N.J. : Princeton University Press, 1967, p. 57)
Ο Pouqueville λέει για την Πρεμετή: «Η Πρεμετή, στη δυτική ακτή του Αωού, είναι μία εντελώς νέα πόλη και τα τείχη της, τα οποία περικλείουν την κορυφή ενός βράχου πέρα απ’ το ποτάμι, είχα την εντύπωση ότι ανήκαν σε μία από τις ακροπόλεις που κατασκεύασε ο Ιουστινιανός…Οι κάτοικοι αριθμούν 700 οικογένειες, τα δύο τρίτα είναι Τούρκοι, το ένα έκτο χριστιανοί, και το υπόλοιπο ένα έκτο Γύφτοι: οι τελευταίοι, παρόλο που ισχυρίζονται ότι είναι μουσουλμάνοι, γίνονται αποδέκτες απέχθειας από τους πραγματικούς πιστούς και είναι οφειλέτες του κεφαλικού φόρου από κοινού με τους Χριστιανούς. Στην πόλη υπάρχουν 2 εκκλησίες, 2 τζαμιά και ένα όμορφο νέο παλάτι του Αλή των Ιωαννίνων, κατασκευασμένο μέσα σε ένα φρούριο, επιβλητικό στο πέρασμα του Αωού.» (François Pouqueville, Travels in Epirus, Albania, Macedonia, and Thessaly, London: (Sir Richard Phillips and Co.) 1820), p. 7-66; reprinted by James Pettifer in Classic Balkan Travel Series (London: Loizou 1998))
Ο Baron John Hobhouse Broughton λέει τα εξής:
«Η ίδια σκιά η οποία σκίαζε αυτό το κομμάτι της Ευρώπης τα παλαιά χρόνια, φαίνεται να μην έχει καθόλου εκλείψει κατά τα μεσαιωνικά και τα νεώτερα χρόνια. Όλα όσα ξέρουμε μέχρι πρόσφατα για τη σημερινή Αλβανία είναι, ότι είναι μια επαρχία της ευρωπαϊκής Τουρκίας, που συνορεύει στα βόρεια και τα βόρειο-ανατολικά από μία αλυσίδα βουνών, που λέγονται Μαύρα Βουνά, που τη διαχωρίζουν μερικώς από την περιοχή που πριν λεγόταν Μακεδονία, και μερικώς από τη Σερβία και τη Δαλματία έχοντας στα δυτικά τον κόλπο της Βενετίας, στα ανατολικά τη Μακεδονία, τη Θεσσαλία και την υπόλοιπη Ελλάδα και τελειώνει στα νότια με τον Κόλπο του Λεπάντο, ή σύμφωνα με μερικούς, τον Κόλπο της Άρτας (Κορινθιακό Κόλπο). Η έκταση της χώρας έχει διαιρεθεί από τους Βενετούς, όπως πιστεύω, σε Άνω και Κάτω Αλβανία, με το πρώτο μέρος να αντιστοιχεί, όπως θεωρείται, με τα παλιό Ιλλυρικό, και το άλλο με την Ήπειρο. Μερικοί συγγραφείς, ωστόσο, όταν περιγράφουν την Αλβανία, αναφέρονται κυρίως στο προηγούμενο κομμάτι (το βόρειο), το οποίο το ορίζουν ως τον νότο με μία φανταστική γραμμή που το διαχωρίζει από την υπόλοιπη χώρα…υπάρχει όμως ανάμεσα στους κατοίκους μία αντίληψη διαχωρισμού ανάμεσα στα βόρεια και τα νότια μέρη; Αλλά ποτέ δεν έχω δει κάποιον χάρτη στον οποίο να είναι ξεκάθαρα σημειωμένη η γραμμή του διαχωρισμού και ίσως ολόκληρη σχεδόν η περιοχή, συμπεριλαμβανομένης ακόμα και της Ακαρνανίας, μπορεί σωστά να συμπεριληφθεί στην Αλβανία.» (John Cam Hobhouse, A Journey Through Albania and Other Provinces of Turkey in Europe and Asia to Constantinople, during the years 1809 and 1810, (James Cawthorn, London 1813), Vol. I, p. 22.)
Στο βιβλίο του Alphonse de Beauchamp, ‘The life of Ali Pacha, of Jannina, late vizier of Epirus, surnamed Aslan, or the Lion, from various documents’ στη σελίδα 3 του βιβλίου του λέει: «…των Αλβανών ή σημερινών Ηπειρωτών…» ενώ στις σελίδες 4 και 5 λέει: «Η Ήπειρος, που τώρα λέγεται Αλβανία, βρίσκεται στα βορειο-δυτικά της Ελλάδας και εκτείνεται κατά μήκος των ανατολικών ακτών της Αδριατικής. Η Μακεδονία συνορεύει μαζί της στα ανατολικά, ενώ η Αιτολία και το Ιόνιο στα νότια. Η Αλβανία είναι μια άγρια και δύσκολη χώρα, πολύ ορεινή, με κρύες θερμοκρασίες, έχοντας λίγες πεδιάδες αλλά βρίθοντας από εξαιρετικά βοσκοτόπια…Η Αλβανία μπορεί να θεωρηθεί ως η επιτομή κάθε κλίματος, ως μία μικρογραφία των διάφορων περιοχών των Άλπεων. Εκτείνεται κατά μήκος της ακτής της θάλασσας για περίπου 45 λεύγες, από τα Ακροκεραύνια Όρη μέχρι τον Αμβρακικό Κόλπο, τη σημερινή Άρτα.» (Alphonse de Beauchamp, The Life of Ali Pacha of Jannina, Late Vizier of Epirus, Surname Aslan or the Lion, London 1823, p. 3-5)
Ο Βρετανός ιστορικός και περιηγητής Thomas Smart Hughes, περιγράφοντας το ταξίδι του στην Οθωμανική Αυτοκρατορία το 1813, μας λέει για το Τεπελένι: «Το Τεπελένι έχει περίπου 200 σπίτια, με πληθυσμό αποκλειστικά αλβανικό. Δεν έχει αρχιτεκτονικές ομορφιές, αν εξαιρέσουμε το μεγάλο σαράι το οποίο ο Αλή έχτισε πάνω στην οικογενειακή του έπαυλη…» ενώ παρακάτω μας λέει για την Κόνιτσα: «Η Κόνιτσα είναι ένα από τα καλύτερα παραδείγματα τυπικής αλβανικής πόλης που είδαμε: τα σπίτια της στο μεγαλύτερο ποσοστό είναι χωριστά (το ένα από το άλλο), και στις αυλές είναι φυτευμένα δέντρα, μία πολύ χωριτωμένη εμφάνιση δίνεται έτσι στην εξωτερική της όψη. Έχει 5.000 κατοίκους, από τους οποίους τα 2/3 είναι μουσουλμάνοι…Το παζάρι είναι ιδιαίτερα τακτοποιημένο, και γενικότερα οι κατοικίες πολύ καλές, χτισμένες από πέτρα, με όμορφες σκεπές.» (Thomas Smart Hughes, Travels in Sicily, Greece and Albania, volume II. (London: J. Mawman, 1820), chapter x & chapter xi, p. 231-281)
Ο Pouqueville περιγράφοντας την Κόνιτσα, λέει: «Είχε 600 σπίτια, όπου οι μουσουλμάνοι αποτελούν το μεγαλύτερο μισό του πληθυσμού.» (John Cam Hobhouse, A Journey Through Albania and Other Provinces of Turkey in Europe and Asia to Constantinople, during the years 1809 and 1810, Vol. I, p. 71)
Αυτά λοιπόν μας λένε για την Κόνιτσα ο Hughes και ο Pouqueville. Ωστόσο, ξέρουμε ότι οι περισσότεροι μουσουλμάνοι στην Ήπειρο ήταν Αλβανοί και όχι Τούρκοι, ασχέτως αν αναφέρονται λανθασμένα ως Τούρκοι - ή ως Τουρκαλβανοί - από ορισμένους συγγραφείς. Από την άλλη, πολλές φορές ακόμα και οι Χριστιανοί Ορθόδοξοι Αλβανοί αναφέρονται ως Έλληνες, λόγω της ένταξης τους στην ελληνο-ορθόδοξη εκκλησία και στο Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης.
Μας λέει ο Hobhouse:
«…η ονομασία Ρωμιός ή Ρωμαίος (κάποτε ένας τόσο υπερήφανος τίτλος αλλά τώρα διακριτικό της σκλαβιάς) είναι ένα θρησκευτικό, όχι εθνικό διακριτικό, και υποδηλώνει τον Χριστιανό της ελληνικής (ορθόδοξης) εκκλησίας, και πολλοί Αλβανοί είναι αυτής της τάσης και ανάλογα κατατάσονται θρησκευτικά, είναι δύσκολο να αποφύγουμε το μπέρδεμα, δίνοντας ένα κοινό όνομα στους διάφορους κατοίκους της χώρας. Για να αποτρέψω ωστόσο οποιοδήποτε λάθος, θα χρησιμοποιώ πάντα τις λέξεις Έλληνας και Αλβανός, με αναφορά όχι στη θρησκεία αλλά στη γλώσσα και στην καταγωγή ενός ατόμου, το οποίο ίσως έχω την περίσταση να αναφέρω. Την ίδια στιγμή, θα αναφέρω το αντίθετο, δίνοντας στη λέξη Τούρκος μία θρησκευτική έννοια…στους μουσουλμάνους…» (John Cam Hobhouse, A Journey Through Albania and Other Provinces of Turkey in Europe and Asia to Constantinople, during the years 1809 and 1810, (James Cawthorn, London 1813), Vol. I, p.71)
Είπε επίσης ο Hobhouse:
«…είναι σίγουρο ότι οι Χριστιανοί, που αμερόληπτα μπορούν να θεωρηθούν Αλβανοί, ελάχιστα μπορούν να διακριθούν από τους μουσουλμάνους (Αλβανούς). Φέρουν όπλα και πολλοί από αυτούς έχουν θέση στην υπηρεσία του Αλή και δεν διαφέρουν σε τίποτα από τους άλλους. Υπάρχει ένα πνεύμα ανεξαρτησίας και αγάπη για την περιοχή, στους ανθρώπους αυτού του μέρους, που, σε μεγάλο ποσοστό μειώνει τη διάκριση που υπάρχει σε άλλες περιοχές της Τουρκίας ανάμεσα στους ακόλουθους των 2 θρησκειών. Για τους κατοίκους άλλων περιοχών, όταν τους ρωτούν ποιοι είναι, θα πουν: ‘είμαστε Τούρκοι’ ή ‘είμαστε Χριστιανοί’. Ένας όμως κάτοικος αυτής της περιοχής απαντάει: ‘Είμαι Αλβανός’.» (John Cam Hobhouse, A Journey Through Albania and Other Provinces of Turkey in Europe and Asia to Constantinople, during the years 1809 and 1810, (James Cawthorn, London 1813), Vol. I, p. 132)
Ο Σκοτσέζος πολιτικός, διπλωμάτης και συγγραφέας David Urquhart (1805-1877), που τον Νοέμβριο του 1831 μ.Χ. επισκέφτηκε την Αλβανία, αναφέρει για τις μουσουλμάνες του Δελβίνου: «Ξέχασα να αναφέρω, ότι στο Δέλβινο οι μουσουλμάνες γυναίκες φοράνε την πιο αστεία φορεσιά που έχει εφεύρει ποτέ η φαντασία της γυναίκας, η οποία αποτελείται από ένα άσπρο περιτύλιγμα, που τις καλύπτει από το κεφάλι έως τα πόδια… Αυτό το άσπρο περιτύλιγμα είναι ανοιχτό στο πρόσωπο, ωστόσο, προσαρμόζουν ένα μαύρο κάλυμα, με δύο ανοίγματα για τα μάτια…» (David Urquhart, The Spirit of the East, Illustrated in a Journal of Travels through Roumeli During an Eventful Period, (London: Henry Colbourn, 1838), volume 2, Chapter XIX, p. 298-337)
Ο Holland μας λέει ότι μετά τον πόλεμο του 1798, η Πρέβεζα (από τη σλαβική λέξη perevoz που σημαίνει πέρασμα ή από την παλιά αλβανική λέξη prevëzë που σημαίνει μεταφορά/διαμετακόμιση) αποτελούνταν από έναν πληθυσμό of 3-4.000 Αλβανών χωριατών. (Henry Holland, Travels in The Ionian Isles, Albania, Thhessaly, Macedonia, &c., during the years 1812 and 1813, 1815, (Longman, Hurst, Rees, Orme, and Brown: 1899), p.48)
Ο Hobhouse υποδεικνύει ότι η Πρέβεζα έχει 3.000 κατοίκους από τους οποίους οι μισοί είναι Τούρκοι (εννοώντας μουσουλμάνοι). Από τους Τούρκους, το μεγαλύτερο μέρος είναι Αλβανοί και είναι διακριτοί ως τέτοιοι από το ντύσιμο τους, από τις συνήθιες και τη γλώσσα τους… (John Cam Hobhouse, A Journey Through Albania and Other Provinces of Turkey in Europe and Asia to Constantinople, during the years 1809 and 1810, (James Cawthorn, London 1813), Vol. I, p. 28)
Ο Βρετανός ιστορικός και αρχαιολόγος Charles Cockerell που το 1814 επισκέφτηκε την Ήπειρο, μας λέει για την Πρέβεζα:
«Με λίγη δυσκολία περάσαμε απέναντι στην Πρέβεζα. Εδώ το λιμάνι είναι πολύ καλό, αλλά τόσο ρηχό ώστε να δεχτεί μεγάλα καράβια και με μία πρόχειρη μπάρα (που απέκλειε την είσοδο). Η ακτή είναι όλη μέσα στη θλίψη και τη μιζέρια, με μία εξαίρεση, το παλάτι του βεζύρι, που είναι μεγαλόπρεπο. Οι υποδομές στην πλευρά προς τη θάλασσα είναι όλες από πέτρες από το Άκτιο και το γειτονικό Σαν Πιέτρο, την αρχαία Νικόπολη. Στις Βενετικές μέρες η Πρέβεζα δεν είχε καθόλου φρούρια. Τώρα ο πασάς την έχει κάνει ένα ισχυρά δυνατό μέρος, με πολλά φρούρια και με μια βαθιά τάφρο από τη μία πλευρά ως την άλλη του ισθμού, όπου τα κανόνια - τα οποία είναι παλιά αγγλικά, από όλα τα είδη και μεγέθη – είναι στη χειρότερη δυνατή σειρά, τα κάρα που τα μεταφέρουν κακοσχεδιασμένα και τώρα πλέον και σάπια. Ο πληθυσμός έχει πέσει από τους 16.000 στους 5.000 το λιγότερο, οι περισσότεροι Τούρκοι.» (Charles Robert Cockerell, Travels in Southern Europe and the Levant, 1810-1817: the Journal of C. R. Cockerell, R. A. (London: Longsman, Green and Co., 1903, reprint London: Routledge & Thoemmes Press, London 1999), p. 232-245.)
Περίπου 50 χρόνια αργότερα, ο John Murray αναφέρει ότι η Πρέβεζα είχε πληθυσμό 6.000 κατοίκων, από τους οποίους υπολογίζει ότι 1.000 περίπου ήταν μουσουλμάνοι, και οι υπόλοιποι Έλληνες και Αλβανοί χριστιανοί. (John Murray, A handbook for travelers in Greece, 1872, p. 412)
Ο Holland υπέδειξε ότι η Άρτα (από το λατινικό arta=στενή ή από το αρτίζομαι και τη φράση ‘Άρτα αρτυμή του κόσμου’ λόγω της παραγωγής σιτηρών που τάϊζε τον κόσμο ή από το αλβανικό i artë=χρυσή) είχε πληθυσμό που υπερείχε τις 6.000…και οι μουσουλμάνοι ήταν στο ίδιο ποσοστό με τους Χριστιανούς (Henry Holland, Travels in The Ionian Isles, Albania, Thhessaly, Macedonia, &c., during the years 1812 and 1813, 1815, (Longman, Hurst, Rees, Orme, and Brown: 1899), p.84), χωρίς να κάνει κάποια διάκριση ανάμεσα στους Αλβανούς και τους Έλληνες χριστιανούς.
«…το πιο νότιο μέρος της Αλβανίας, που είναι η Ήπειρος» (Ibrahim Manzour Efendi, Mémoires sur la Grèce et l’Albanie pendant le government d’Ali-Pacha, (Paris: Paul Ledoux, 1827), pp. i–xxxvii. Translated from the French by Robert Elsie)
Η Παραμυθία (στον νομό Θεσπρωτίας) αναφερόταν ως ‘Αϊντονάτ’ στα οθωμανικά αρχεία (Defter-i mufassal-i liva-i Delvine, nr. 273. 48), ενώ ήδη από τον 16ο αιώνα οι κάτοικοι της είχαν κυρίως αλβανικά ονόματα. Το 1583 μ.Χ. είχε 600 σπίτια και περίπου 4.320 κατοίκους (Ferit Duka, Fasada bregdetare e Shqipërisë osmane, Studime historike, 2004 (3-4), Tiranë, 2004). Σύμφωνα με τον Γερμανό γεωγράφο Heinrich Kiepert (1818-1899), ο οποίος επισκέφτηκε αρκετές φορές την Οθωμανική Αυτοκρατορία ανάμεσα στα 1840-1990, και με τη βοήθεια των πληροφοριών που πήρε από τον Έλληνα ιστορικό Αραβαντινό, στα τέλη του 18ου αιώνα οι κάτοικοι της περιοχής ήταν αλβανόφωνοι (H. Kiepert, Ethnographische Karte von Epirus, vorzüglich nach den Angaben von Aravandinos, D. Reimer (Berlin)/ Bibliothèque nationale de France)
Δεν θα έπρεπε να ξεχάσουμε να αναφέρουμε ότι στα Γιάννενα υπήρχε μία μικρή ομάδα Ελλήνων και ελληνόφωνων Αλβανών μουσουλμάνων, οι λεγόμενοι ‘Τουρκογιαννιώτες’.
«Εμείς, εντάσουμε στην Άνω και Κάτω Αλβανία κάποιες πόλεις που θεωρούνται αλβανικές, λόγω του πληθυσμού τους. Αυτές είναι: Δυρράχιο, Σκόδρα, Πρίζρεν, Γκιακόβα, Ντίμπρα, Κορυτσά, Μπεράτι, Αυλώνα, Αργυρόκαστρο, Φιλιάτες, Μαργαρίτι και Πρέβεζα. Ξεκάθαρα γίνεται αντιληπτό ότι αυτές οι αναπόσπαστες αλβανικές περιοχές, είναι περιοχές που σήμερα δεν βρίσκονται υπό τον πολιτικό έλεγχο της Αλβανίας.» (Jean-Claude Faveyrial, Historia e Shqipërisë: (më e vjetër), Plejad 2004, p. 452)
Την ίδια στιγμή, η Ελλάδα πλήρωνε μέσω μυστικών κονδυλίων διάφορους περιηγητές, δημοσιογράφους και ιστορικούς, ώστε αυτοί να γράφουν άρθρα αλλά ακόμα και ολόκληρα βιβλία, που να υποστηρίζουν τις ελληνικές θέσεις πάνω σε διάφορα θέματα, όπως για παράδειγμα στο θέμα των Ελλήνων της Αλβανίας. Ένας από αυτούς ήταν ο Γάλλος ιστορικός και δημοσιογράφος - και φιλέλληνας με το αζημίωτο - Rene Puaux, ο οποίος έγραψε το βιβλίο ‘La Malheureuse Epire’ (σημαίνει ‘Η δυστυχισμένη Ήπειρος’) που εκδόθηκε στο Παρίσι το 1914. Το βιβλίο μεταφράστηκε στα ελληνικά από τον καθηγητή Αχιλλέα Λαζάρου, και εκδόθηκε από τις εκδόσεις Τροχαλία με τίτλο ‘Δυστυχισμένη Βόρειος Ήπειρος (Οδοιπορικό 1913, απελευθέρωση, αυτονομία)’. Ο τίτλος στην ελληνική μετάφραση είναι λοιπόν διαφορετικός, ώστε να ακούγεται περισσότερο ευχάριστα στα εθνικά αντανακλαστικά των Ελλήνων. Ορισμένοι άλλοι ήταν οι Michel Paillares, Gaston Deschamps και άλλοι. (Δημήτριος Κιτσίκης, Ελλάς και ξένοι 1919-1967: Από τα αρχεία του ελληνικού υπουργείου εξωτερικών, Εστία, 1977)
Μία σχετική είδηση για την προπαγάνδα που έγραφε (κατώπιν πληρωμής) ο Ρενέ Πυώ, δημοσίευσε η εφημερίδα Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία στις 3/6/2007. Παραθέτω τη δημοσίευση έτσι ακριβώς δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα:
«ΝΤΟΚΟΥΜΕΝΤΑ ΠΛΗΡΩΜΕΝΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΑΣ.
Μυστικά κονδύλια φανερά άρθρα……..
Η εξαγορά ξένων δημοσιογράφων και συγγραφέων με «μυστικά κονδύλια» του ΥΠΕΞ για την υποστήριξη των εθνικών μας δικαίων. Οι «μαρτυρίες» αυτών των «φιλελλήνων» (Rene Puaux …) ανακυκλώθηκαν αργότερα για εσωτερική χρήση, αποτελώντας πλέον συστατικό στοιχείο της εθνικής μας μυθολογίας. …».
(Κυρ.Ελευθεροτυπία - 03/06/2007)
Επίσης, όπως φαίνεται οι Έλληνες της Αλβανίας (οι Βορειοηπειρώτες) μετανάστευσαν εκεί από νοτιότερα μετά τον 13ο αιώνα και δεν έχουν καμιά σχέση με τους αρχαίους Έλληνες της Ιλλυρίας. Αυτό άλλωστε το μαρτυράει η πλήρης ανυπαρξία ιχνών αρχαιοελληνικής γλώσσας στην περιοχή - όπως στη γλώσσα των Ποντίων για παράδειγμα - εκτός από την περιοχή της Χιμάρας (όπου οι δίγλωσσοι κάτοικοι της χρησιμοποιούν ένα ελληνικό γλωσσικό ιδίωμα που μοιάζει πολύ με τα ελληνικά που μιλούσαν στην Κέρκυρα, στη Μάνη και σε διάφορα άλλα ελληνικά νησιά). Ξέρουμε άλλωστε ότι μετά το 1204 ένα μέρος ελληνικού πληθυσμού κατέφυγε και εγκαταστάθηκε στο Δεσποτάτο της Ηπείρου. Η εγκατάσταση ελληνικών πληθυσμών στην περιοχή συνεχίστηκε κατά καιρούς και στους επόμενους αιώνες, μέχρι τον 18ο αιώνα. Πληροφορίες για την εγκατάσταση ελληνικών πληθυσμών στην Ήπειρο - και ειδικά στον κάμπο της Δρόπολης - υπάρχουν στο Χρονικό της Δρόπολης, που εξέδoσε ο Γάλλος γιατρός, περιηγητής και διπλωμάτης, François Pouqueville. Στην Ήπειρο - και ειδικά στην Τσαμουριά - κατοικούσαν σε μεγάλο ποσοστό μουσουλμάνοι και χριστιανοί Αλβανοί (Τσάμηδες), όπως λέγεται και στην Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπέδια (Πυρσός, Αθήνα 1933).
Άρα λοιπόν η ιδανική εικόνα μια ελληνικής Βορείας Ηπείρου που την εξαλβάνισαν οι κακοί Αλβανοί με τη δημιουργία του αλβανικού κράτους, είναι μια εθνική νεοελληνική φαντασίωση.
Οι Αλβανοί της Χιμάρας την ελληνική γλώσσα την έμαθαν χάρη της εντατικής επικοινωνίας και θρησκευτικής-στρατιωτικής συμμαχίας με την Ελλάδα και ξεχωριστά με το νησί της Κέρκυρας. Εκεί τα παιδιά τους εκπαιδεύονταν στα σχολεία και οι οικογένειες τους προστατεύονταν και η περιουσία τους έβγαινε από το εμπόριο.
Κοιτάξτε τη γράφει ο πατέρας Giuseppe Schirò - στα αλβανικά Zef Skiroi - το έτος 1720: «Η περιοχή της Χιμάρας έπαθε δύο καταστροφές από την πανούκλα και από την ισχυρή επίθεση του Τούρκων, γιατί οι Αλβανοί της χιμαριώτικης ακτής είχαν βοηθήσει στην προστασία της Κέρκυρας πολεμώντας πλάι στους Κερκυραίους».
«Εξαιτίας της γεωγραφικής τους απομόνωσης, της δυσκολίας στο εμπόριο με την αλβανική ενδοχώρα και την πίεση που δέχτηκαν από την οθωμανική διοίκηση, συνήθισαν να θεωρούν την Ελλάδα ως φυσικό προστάτη τους. Ειδικά η Κέρκυρα επειδή ήταν αρκετά προσβάσιμη, λόγω της γεωγραφικής γειτνίασης, ήταν αρκετά ελκυστική σε αυτούς, καθώς όλο και περισσότερες Χιμαριότικες οικογένειες έστελναν τα παιδιά τους να σπουδάσουν σε σχολεία σ’ αυτό το νησί και εμπόρους να κάνουν εμπόριο με τον τοπικό πληθυσμό. Η ελληνική διάλεκτος που αυτή τη στιγμή ομιλούν στη Χιμάρα και σε μερικά παρακείμενα χωριά, φαίνεται ότι έχει άμεση σχέση με την ελληνική διάλεκτο που μιλούσαν στην Κέρκυρα και πολλοί εθνολόγοι έχουν κάνει λόγο για το πώς οι Χιμαριότες κάνουν χρήση της αλβανικής για ιδιαίτερους τελετουργικούς σκοπούς. Γλωσσολόγοι που έχουν ερευνήσει την αλβανική διάλεκτο που ομιλείται στη Χιμάρα, έχουν βρει σε αυτή στοιχεία φωνητικού νασαλισμού, τα οποία μαζί με τη χρήση αρχαϊκών επιθέτων όπως ‘Γκιολέκα, Γκιπάλι, Γκιντέντε’ (από τα ‘Gjon Leka’, ‘Gjin Pali’, ‘Gjin Deda’) αποτελούν απόδειξη για μία πολύ παλιά αλβανική παρουσία στην περιοχή» (Ardian Vehbiu, Shqipja totalitare, Çabej 2008 (a:4))
«Ο εξελληνισμός της Χιμάρας δεν έχει μία ξεκάθαρη χρονική αρχή…τα λαογραφικά στοιχεία εξ’ ίσου μας δείχνουν αρκετά σαφέστατα τις εθνικές αλβανικές ρίζες στην περιοχή: τα παραδοσιακά τραγούδια και οι τραγουδιστές τελετουργίες (στους γάμους, στους θανάτους και στις τελετές ταφής) είναι τυπικά και καθαρά αλβανικά…Μουσικά, η Χιμάρα είναι ίδια με την υπόλοιπη Labëria (Λιαπουριά) και είναι δύσκολο να πιστέψουμε ότι Έλληνες ‘αυτόχθονες’ ήρθαν στην περιοχή για να ξεχάσουν τα ίδια τους τα τραγούδια και τις παραδόσεις, να εγκαταλείψουν τα μουσικά τους όργανα και να υιοθετήσουν μια κουλτούρα που την θεωρούσαν κατώτερη» (Ardian Vehbiu, Shqipja totalitare, Çabej 2008 (b:2-3))
Ο Petro Marko (1913-1991), συγγραφέας από το χωριό Δρυμάδες (Dhërmi), μερικά χιλιόμετρα από τη Χιμάρα, έγραψε για τη διγλωσσία που υπάρχει στα χωριά της περιοχής: «Έτσι λοιπόν τι είμαστε; Αλβανοί! Αλλά γιατί χάσαμε τη γλώσσα μας; Θα πω ό,τι ξέρω: Γιατί οι μητέρες μας και οι γιαγιάδες μας ξέρουν καλύτερα αλβανικά π’ ότι ελληνικά; Γιατί τραγουδάμε και θρυνούμε στα αλβανικά; Γιατί οι παροιμίες μας είναι στα αλβανικά; Φαίνεται ότι από το 1820, ο εξελληνισμός έγινε πολιτικός στόχος από την ίδια την Ελλάδα…» (Petro Marko, Intervistë me vetveten: Retë dhe gurët, Shtëpia botuese: OMSCA, Tiranë 2000)
Ποιά ήταν όμως η Αλβανία και ποιοι οι Αλβανοί; Ας δούμε την απάντηση στο ερώτημα αυτό από το περιοδικό «Πρεβεζιάνικα Χρονικά»: «Άνω και Κάτω Αλβανία. Αν και τα όρια των δύο αυτών διαιρέσεων είναι πολύ ασαφή. Θα μπορούσαμε ορθά να τις ονομάσουμε Ιλλυρική Αλβανία και Ηπειρωτική Αλβανία. Οι περιοχές που υπάρχουν σε αυτή τη χώρα είναι: Σκούταρι (Σκόδρα), Άνω και Κάτω Ντίμπρα, Κρούγια, Ντούλτσινο, Δυρράχιο, Τίρανα, Ελμπασάν, Οχρίδα, Αυλώνα, Μπεράτι, Μουζακιά, Ντεσνίτσα, Σκραπάρι, Κορυτσά, Κολώνια, Κόνιτσα, Δαγκλή, Τοσκαριά, Μαλακάστρα, Αλμπέρι (ή Λιαπουριά), Αργυρόκαστρο, Χειμάρα, Δέλβινο, Λιουτζαριά, Ζαγόρια, Παλαιο-Πογωνιανή, Γιάννενα και Τσαμουριά. Θα μπορούσε ίσως τώρα να προστεθεί η Άρτα και ο Λούρος, καθώς ζουν σε αυτές τις επαρχίες τόσοι Αλβανοί όσοι και στις περισσότερες από τις πιο πάνω περιοχές……Κατά την άποψη του συνταγματάρχη Ληκ (Leake), ο οποίος μπορεί να κρίνει καλύτερα από οποιονδήποτε άλλον, είναι απόγονοι κάποιου αρχαίου Ιλλυρικού φύλου που κατάφεραν, λόγω των ορεινών συνόρων τους να μην επιμειχθούν με τους Γότθους, Ούννους, Σκλαβούνους και άλλους λαούς που εισέβαλλαν και εγκαταστάθηκαν στις γύρω περιοχές» («Πρεβεζιάνικα Χρονικά», τ. 41-42, Ιανουάριος-Δεκέμβριος 2005, Δημοτική Βιβλιοθήκη της Πρέβεζας).
Αξιοσημείωτα είναι τα όσα λέει ο βυζαντινός Χαλκοκονδύλης το 1418 ότι στην περιοχή της Αιτωλοακαρνανίας και της Αμβρακίας (Άρτα-Πρέβεζα) Έλληνες κατοικούσαν μόνο σε παράλια χωριά, ενώ οι κάτοικοι της επαρχίας ηταν βάρβαροι (Αλβανοί και Βλάχοι) τόσο ‘τώρα’ όσο και παλιότερα:
«Συγκατέλαβε παρά μικρόν την απ' Αιτωλών μέχρι Θεσπρωτών και Μολοττών, ή της Ηπείρου μέρος, ου ξύμπασα, αλλά τι και της Αχαΐας τελει, όσον απ' Αχελώου μέχρι Ευήνου διήκει ποταμού. Πάσης δε εκείνης τα μεν επι θάλαττα χωριά Έλληνες ώκουν, τα δ' ανωτέρω και προς μεσογαίαν βάρβαροι και πάλαι και νυν».
Κάτι παρόμοιο καταγράφει ο Ανώνυμος στον Πανηγυρικό του, ότι δηλαδή γύρω στο 1428, οι Αλβανοί κατοικούσαν στο μεγαλύτερο μέρος της Ηπείρου και κυρίως στο εσωτερικό της, ενώ οι Έλληνες ζούσαν κυρίως στις ακτές και στα Ιωάννινα. (Ἀνωνύμου Πανηγυρικὸς εἰς Μανουῆλ καὶ Ἰωάννην Η' τοὺς Παλαιολόγους)
Ο Ιταλός ιστορικός-αρχαιολόγος M. Mustilli ιλλυρική ρίζα σε πολλά τοπονύμια στην Ήπειρο. Συμπέρανε ότι οι Ιλλυριοί και οι Έλληνες συνέχισαν την συγκατοίκηση στην Ήπειρο μέχρι τον 12ο μ.Χ. αιώνα, αλλά υπέδειξε ότι οι Έλληνες ήταν πάντα μια μειονότητα (D. Mustilli, Gli Iliri nell’Epiro në Le terre albanesi redente Il Ciameria, Roma, 1941, p.138)
Επομένως η άποψη περί μιας αμιγούς ελληνικής Ηπείρου μέχρι το Δυρράχιο από την αρχαιότητα είναι μια προπαγανδιστική και μη αληθινή τοποθέτηση. Οι Αλβανοί είναι αυτόχθονες στα Βαλκάνια και στην Ήπειρο (ή τουλάχιστον σε μέρος αυτής).
Οι πρώτοι κατοικοι της Κέρκυρας ήταν Ιλλυριοί. Αυτό το γράφει ο Στράβων (269), και λέει ότι το νησί το κατείχαν αρχαιότατα οι Λιβυρνοί, γένος Ιλλυρικό. Αυτό επιβεβαιώνεται και ετυμολογικά. Τα ονόματα του νησιού στην αρχαιότητα ήταν Σχερία, Κέρκυρα και πολύ μεταγενέστερα Δρεπάνη. Δρεπάνη αποτελεί μετάφραση των Ελληνόφωνων κατοίκων που εποίκισαν το νησί και μετέφρασαν στα ελληνικά τα αλβανικά τοπωνύμια Σχερία και Κέρκυρα. Σχερόν ήταν το κύμα, ενώ Δρεπάνη από το δρέπανον λόγω του δρεπανοειδούς σχήματος. Η Σχερία ετυμολογείται από το αλβανικό από το i shqyer που σημαίνει σχισμένη, κομμένη. Κέρκυρα είναι μια άλλη αλβανική λέξη με την ίδια σημασία με το Σχερία. Στα αλβανικά shqyej σημαίνει σχίζω, ενώ kërcyr είναι μετοχή και σημαίνει κομμένος, σκισμένος σε ακανόνιστο σχήμα (στον πληθυντικό kërcyrë). Επίσης kërcej σημαίνει πηδάω, πηδάω απέναντι κ.τλ. Κέρτσουρε λοιπόν σημαίνει κεκομμένος.
Αρα Σχερία = σκjερ = κοβω
Κέρκυρα = κέρτσουρε = κεκομμένος (να προσεχθεί η αρχαία προφορά του υ ως ου, και ο τσιτακισμός του κ).
Σχερία λοιπόν ίσως υποδηλοί και ότι η νήσος φαίνεται ως σχισμή της ηπείρου.
Συμπερασμα: ο Στράβων λέει ότι οι πρώτοι κάτοικοι της Κέρκυρας ήταν Ιλλυριοί, και μπορούμε να ετυμολογήσουμε τα πρώτα τοπωνύμια της Κέρκυρας μέσω της Αλβανικής, οι Ιλλυριοί μιλούσαν Αλβανικά (έστω και με μεγάλες διαφορές από τα σημερινά αλβανικά)!!!
Οσα και να λες δεν πειθει ποτε ενας αλλοδαπος εναν Ελληνα για οτιδηποτε εχει σχεση μετα εθνικα μας ιστορικα θεματα....
Την ιστορια δυστυχως για σενα την γραφουν οι Ιστορικοι μας εδω και αιωνες....
Από οπου και να σκασατε μυτη εσεις ολοι δεν εχετε καν λογο για ολα αυτα....
Συνεπως μην αντιγραφεις αραδες ανθελληνων συγγραφεων....
κουραζεις τα χερια σου....
Δημοσίευση σχολίου