12 Αυγούστου 2012

Αλλοτρίωση στην Ελλάδα του σήμερα!... Του Καθηγητή Γιώργου Πιπερόπουλου.

Τι ακριβώς σημαίνει ο όρος αλλοτρίωση ή αποξένωση, του ατόμου που ζεί, λειτουργεί και δημιουργεί ως μέλος μιάς σύγχρονης αστικής κοινωνίας; Σταχυολογώντας από την πλούσια πάνω στο θέμα αυτό βιβλιογραφία των κοινωνικών επιστημών μπορούμε να προσδιορίσουμε 5 πιθανές ερμηνείες του όρου αλλοτρίωση.

Συγκεκριμένα η αλλοτρίωση μπορεί να σημαίνει «αποδυνάμωση» ή και «έλλειψη νοήματος» ακόμη «έλλειψη αρχών ή ανομία» ‘όπως και «απομόνωση ή μοναξιά» και τελικά «αποξένωση από τον ίδιο μας τον εαυτό.»

H  αλλοτρίωση  ως  «αποδυνάμωση»  ξεκίνησε από το έργο του Μαρξ και  συνεχίζεται πολύ πιο έντονα σήμερα. Στην μαρξιστική θεωρία το εργαζόμενο άτομο αισθάνεται αλλοτριωμένο μέσα στο καπιταλιστικό σύστημα  διότι αποτελεί μιά «ασήμαντη για τον επιχειρηματία-καπιταλιστή» μονάδα που δεν  συμμετέχει στην λήψη αποφάσεων ακόμη και όταν αυτές αφορούν άμεσα την τύχη και το μέλλον του.

Η  αλλοτρίωση ως κατάσταση όπου το άτομο υποφέρει από «έλλειψη νοημάτων»  αναφορά  στο γεγονός ότι στα σύγχρονα αστικό-βιομηχανικά κοινωνικά συστήματα το μεμονωμένο άτομο αδυνατεί να κατανοήσει τις δυναμικές και γοργά εναλλασσόμενες διαδικασίες  καθώς και τα γεγονότα που συμβαίνουν γύρω του.

Η αλλοτρίωση ως κατάσταση «ανομίας ή έλλειψης αρχών» πηγάζει από το έργο του Ντέρκχαϊμ. Σύμφωνα με αυτόν τον ορισμό η ραγδαία κοινωνική αλλαγή φέρνει το άτομο αντιμέτωπο με καταστάσεις στις οποίες οι ψυχοκοινωνικοί κανόνες του παιχνιδιού έχουν χάσει την ισχύ τους, τα παραδοσιακά πρότυπα συμπεριφοράς έπαψαν να καθορίζουν το πλαίσιο των διαπροσωπικών σχέσεων και το άτομο βρίσκεται σε κατάσταση σύγχισης.

Η  αλλοτρίωση ως «απομόνωση» αναφέρεται στα έντονα ψυχολογικά συναισθήματα του κατοίκου μιάς σύγχρονης αστικοβιομηχανικής μητρόπολης που αν και περιστοιχίζεται από μυριάδες συνανθρώπους στο χώρο εργασίας στην πολυκατοικία, στους δρόμους και τα λεωφορεία αισθάνεται απομονωμένο, υποφέρει από έντονα συναισθήματα μοναξιάς.

Τελικά η αλλοτρίωση ως «αποξένωση από τον ίδιο μας τον εαυτό» ταυτίζεται με την απώλεια του νοήματος της εργασίας μας καθώς στην παραγωγική διαδικασία το άτομο προσθέτει με τον μόχθο της καθημερινής 8ωρης εργασίας του ένα πολύ μικρό κομμάτι στο τελικό  προϊόν που δεν εντοπίζεται εύκολα.

Η σύγχρονη τεχνολογία μαζικής παραγωγής αγαθών και υπηρεσιών, βασίζεται στην ορθολογιστική κατανομή ανθρώπινου δυναμικού, μηχανημάτων παραγωγής και κεφαλαίου. Αυτό το σύστημα αφαίρεσε από τον μεμονωμένο εργαζόμενο την άντληση  ικανοποίησης από εργασία που ερχόταν ως αποτέλεσμα της ολοκλήρωσης μιάς πράξης που το αποτέλεσμά της ήταν χειροπιαστό, ένα ζευγάρι παπούτσια, ένα βάζο, ένα ρούχο, κάποιο, οποιοδήποτε αντικείμενο...

Στην Ελλάδα της τρόικα, δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα, οι δραματικές οικονομικές συνθήκες έχουν βάλει στο περιθώριο της απασχόλησης, στην ανεργία, τεράστιους αριθμούς συμπατριωτών μας. Για τα άτομα αυτά και τις οικπγένειές τους η αλλοτρίωση σημαίνει αποκοπή από το κοινωνικό σύνολο, με τον κατακερματισμό του κοινωνικού ιστού και τη δραματική μείωση της κοινωνικής αλληλεγγύης.

Μιά από τις περισσότερο δραματικές διαστάσεις της αλλοτρίωσης του σημερινού Έλληνα είναι η δημιουργία και εκδήλωση συναισθήματος κυνισμού δηλαδή της ψυχοκοινωνικής «απάθειας» που γεννά η παθητική αποδοχή του γεγονότος ότι αδυνατούμε πλέον ως άτομα και ως ομάδες να επηρεάσουμε τις διαδικασίες που χαρακτηρίζουν το κοινωνικό σύστημα.

Η «απάθεια» και ο κυνισμός δεν χαρακτηρίζουν μόνο κατοίκους  των μεγάλων ελληνικών αστικών κέντρων αλλά διαφαίνεται σε κρούσματα ψυχοκοινωνικής παθολογίας όπως στις περιπτώσεις που κάποιος μοναχικός συγκάτοικος στην πολυκατοικία μας πεθάνει και χρειασθεί «να μυρίσει το πτώμα του» για να αντιληφθούμε οι υπόλοιποι  «γείτονες» ότι για τον άγνωστο αυτόν συνάνθρωπό μας έκλεισε η παρένθεση της ζωής

Tα πράγματα χειροτερεύουν καθημερινά όπως δείχνει η αύξηση αυτοκτονιών, ψυχασθενειών, αλκοολισμού, ναρκομανίας και ιντερνετομανίας



Share

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Λίγες οδηγίες πριν επισκεφθείτε το ιστολόγιό μας (Για νέους επισκέπτες)

1. Στην στήλη αριστερά βλέπετε τις αναρτήσεις του ιστολογίου μας τις οποίες μπορείτε ελεύθερα να σχολιάσετε επωνύμως, ανωνύμως ή με ψευδώνυμο, πατώντας απλά την λέξη κάτω από την ανάρτηση που γραφει "σχόλια" ή "δημοσίευση σχολίου" (σας προτείνω να διαβάσετε με προσοχή τις οδηγίες που θα βρείτε πάνω από την φόρμα που θα ανοίξει ώστε να γραψετε το σχόλιό σας). Επίσης μπορείτε να στείλετε σε φίλους σας την συγκεκριμένη ανάρτηση που θέλετε απλά πατώντας τον φάκελλο που βλέπετε στο κάτω μέρος της ανάρτησης. Θα ανοίξει μια φόρμα στην οποία μπορείτε να γράψετε το email του φίλου σας, ενώ αν έχετε προφίλ στο Facebook ή στο Twitter μπορείτε με τα εικονίδια που θα βρείτε στο τέλος της ανάρτησης να την μοιραστείτε με τους φίλους σας.

2. Στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας μπορείτε να βρείτε το πλαίσιο στο οποίο βάζοντας το email σας και πατώντας την λέξη Submit θα ενημερώνεστε αυτόματα για τις τελευταίες αναρτήσεις του ιστολογίου μας.

3. Αν έχετε λογαριασμό στο Twitter σας δινεται η δυνατότητα να μας κάνετε follow και να παρακολουθείτε το ιστολόγιό μας από εκεί. Θα βρείτε το σχετικό εικονίδιο του Twitter κάτω από τα πλαίσια του Google Friend Connect, στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας.

4. Μπορείτε να ενημερωθείτε από την δεξιά στήλη του ιστολογίου μας με τα διάφορα gadgets για τον καιρό, να δείτε ανακοινώσεις, στατιστικά, ειδήσεις και λόγια ή κείμενα που δείχνουν τις αρχές και τα πιστεύω του ιστολογίου μας. Επίσης μπορείτε να κάνετε αναζήτηση βάζοντας μια λέξη στο πλαίσιο της Αναζήτησης (κάτω από τους αναγνώστες μας). Πατώντας την λέξη Αναζήτηση θα εμφανιστούν σχετικές αναρτήσεις μας πάνω από τον χώρο των αναρτήσεων. Παράλληλα μπορείτε να δείτε τις αναρτήσεις του τρέχοντος μήνα αλλά και να επιλέξετε κάποια συγκεκριμένη κατηγορία αναρτήσεων από την σχετική στήλη δεξιά.

5. Μπορείτε ακόμα να αφήσετε το μήνυμά σας στο μικρό τσατάκι του blog μας στην δεξιά στήλη γράφοντας απλά το όνομά σας ή κάποιο ψευδώνυμο στην θέση "όνομα" (name) και το μήνυμά σας στην θέση "Μήνυμα" (Message).

6. Επίσης μπορείτε να μας στείλετε ηλεκτρονικό μήνυμα στην διεύθυνσή μας koukthanos@gmail.com με όποιο περιεχόμενο επιθυμείτε. Αν είναι σε προσωπικό επίπεδο θα λάβετε πολύ σύντομα απάντησή μας.

7. Τέλος μπορείτε να βρείτε στην δεξιά στήλη του ιστολογίου μας τα φιλικά μας ιστολόγια, τα ιστολόγια που παρακολουθούμε αλλά και πολλούς ενδιαφέροντες συνδέσμους.

Να σας υπενθυμίσουμε ότι παρακάτω μπορείτε να βρείτε χρήσιμες οδηγίες για την κατασκευή των αναρτήσεών μας αλλά και στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας ότι έχει σχέση με δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα.

ΣΑΣ ΕΥΧΟΜΑΣΤΕ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ

Χρήσιμες οδηγίες για τις αναρτήσεις μας.

1. Στις αναρτήσεις μας μπαίνει ΠΑΝΤΑ η πηγή σε οποιαδήποτε ανάρτηση ή μερος αναρτησης που προέρχεται απο άλλο ιστολόγιο. Αν δεν προέρχεται από κάποιο άλλο ιστολόγιο και προέρχεται από φίλο αναγνώστη ή επώνυμο ή άνωνυμο συγγραφέα, υπάρχει ΠΑΝΤΑ σε εμφανες σημείο το ονομά του ή αναφέρεται ότι προέρχεται από ανώνυμο αναγνώστη μας.

2. Για όλες τις υπόλοιπες αναρτήσεις που δεν έχουν υπογραφή ΙΣΧΥΕΙ η αυτόματη υπογραφή της ανάρτησης. Ετσι όταν δεν βλέπετε καμιά πηγή ή αναφορά σε ανωνυμο ή επώνυμο συντάκτη να θεωρείτε ΩΣ ΑΥΣΤΗΡΟ ΚΑΝΟΝΑ ότι ισχύει η αυτόματη υπογραφή του αναρτήσαντα.

3. Οταν βλέπετε ανάρτηση με πηγή ή και επώνυμο ή ανώνυμο συντάκτη αλλά στη συνέχεια υπάρχει και ΣΧΟΛΙΟ, τότε αυτό είναι ΚΑΙ ΠΑΛΙ του αναρτήσαντα δηλαδή είναι σχόλιο που προέρχεται από το ιστολόγιό μας.

Σημείωση: Να σημειώσουμε ότι εκτός των αναρτήσεων που υπογράφει ο διαχειριστής μας, όλες οι άλλες απόψεις που αναφέρονται σε αυτές ανήκουν αποκλειστικά στους συντάκτες των άρθρων. Τέλος άλλες πληροφορίες για δημοσιεύσεις και πνευματικά δικαιώματα μπορείτε να βρείτε στην κάτω μπάρα του ιστολογίου μας.